Буаздық жəне əр түлік малдағы оның ұзақтығы

Буаздық деп ұрғашы малдың төл көтерумен байланысты 

қалыптасқан физиологиялық күйін айтады. Ол ұрықтанған кез-

ден басталып, төлдеумен аяқталады. Морула сатысында жатырға 

түскен зигота екі қабат торшалардан (мөлдір жəне күңгірт) 

тұрады. Мөлдір торшалар ұрықты қоректендіруде маңызды рөл 

атқарады, сондықтан оларды трофобласт  немесе нəрлендіргіш 

қабат деп атайды. Ал күңгірт қабатты эмбриобласт деп атайды, 

одан ұрық дамиды. Торшалар бөлінуі кезінде морулада пайда 

болған қуысты бластоциста немесе ұрықтық көпіршік деп атай-

ды (142-сурет).

Малда алғашқы төрт күн бойына жатырдағы бластоцис 

та 

мөлдір қабығын сақтайды. Бластоциста үлкейе келе мөлдір қа-

қабатта орналасқан торшалар - трофобластар көмегімен жатыр 

ненттермен қоректенеді. Трофобласт ішінде орналасқан торша-

лардан ұрық қатпаршағы - эмбриобласт пайда болады. Трофо-

бласт жəне эмбриобласт торшалары 

арасында сұйық жиналып, сарыу-

ызды қалта түзіледі. Ұрықтың бұл 

даму сатысын бластула деп атайды.

Трофобласт торшаларына про-

тео 

олар даму үстіндегі ұрықтың жатыр-

мен байланысуын қамтамасыз етеді. 

Ұрық жатырға бекіп, қағанақ пайда 

болғаннан соң, бластула өсе келе, 

қоректенудің гистиотроптық түрі 

алмасады.

Кейбір жануарларда (бұлғын, 

қара күзен, ақ тышқан, елік, т.б.)