А диска-
сы сəулені қосжақты шағылыстырады, ал изотроптық учаскелерге
-
И дискасына мұндай қасиеттер тəн емес. Миофибриллалардың
ашық учаскелері орта тұсында тығыз жолақпен -
Z мембранасы-
мен бөлінген. Осы мембрана миофибриллаларды жеке сегмент-
терге - саркомерлерге бөледі жəне оған актин жіпшелері бекиді.
Миофибриллалардың күңгірт учас
келерінде миозин протофи-
бриллалары орналасады да, олар дың ортаңғы жуандаған бөлігі
М мембранасын түзеді. Актин жіпшелері өз ұштарымен миозин
жіпшелерінің арасына кірігіп жата-
ды. Актин жəне миозин жіпшелері
өзара миозиннен шығатын көптеген
көлденең көпіршелер арқылы жал-
ғасады. Бұл көпіршелерде басқа
заттармен қатар АТФ-аза ферменті
болады. Əрбір жуан жіпшені (мио-
зин) алты жіңішке жіпше (актин)
қоршап тұрады. Миофибрилланың
167-сурет. Көлденең жолақ ет талшық-
тарының микроскопиялық құры
лы
мы:
А – еттің көлденең қиындысы; Ə – еттің
бойлама қиындысы; Б – ет тал
шы
ғының
құрылымы: 1 - талшықтар, 2 - сыртқы етқабық
(перимизий), 3 - ядро, 4 - көл денең жолақтар,
5 - қабықсыз талшықтар, 6 - миофибрилла-
лар, 7 - жүйке ұлпасы, 8 - сар колемма, 9 - ішкі
етқабық (эндомизий)
168-сурет. Миофибрилла құрылымы:
1 - изо троптық жəне анизотроптық дискалар;
2,3 - актин жəне миозин протофибрил лала ры-
ның босаңсыған (2) жəне жиы рылған (3) ет
талшықтарында орналасу жағдайы
|