Оқулық-атлас Алматы 0 е І £. W ( O m ) ' и и г }



Pdf көрінісі
бет107/342
Дата29.09.2022
өлшемі28,32 Mb.
#40834
түріОқулық
1   ...   103   104   105   106   107   108   109   110   ...   342
Байланысты:
Идрисов Ә.А. КЛИНИКАЛЫҚ АНАТОМИЯ

Лимфа тамырлары. А й ты лған бөлім н ің ж ү м с а қ тін ін ен л и м ф а 
көптеген там ы р л ар ар ң ы л ы л и м ф а тү й ін д ер ін ің ү ш тобы на ң ар ай
ағады . М аңдай ай м ағы н ан , ал д ы ң ғы қ ү л а ң м аң ы л и м ф а т а м ы р л а ­
ры л и м ф а түй ін дерін е ж и н а л а д ы (ly m p h o n o d i a uricularis an terio r). 
Төбе ай м ағы н ан , негізін ен а р тқ ы ң ү л аң м аң ы н а (ly m p h o n o d i a u ri­
cularis posterior), ал ш үйде ай м ағы н ан ly m phonodi occipitalis-ке ж и ­
н алады . Соңғысы әдетте т. tra p eziu s-тщ беки тін ж ер ін е топ талад ы . 
Б ір ақ та, л и м ф а там ы р л ар ы арасы н д ағы ү ш т асу л ар орны т ү р ақ ты
болмауы на байланы сты л и м ф а ағы сы б ағы ты н ы ң өзгеретінін еске 
алу керек.
Нервтері. М аңдай ай м ағы тер ісін ің н ервтен уі аттас ар тер и ял ар - 
мен ң атар ж а тң ан п. fro n ta lis пен п. supraorbitalis-тщ (п. trigem ini- 
дің 1-ші бүтағы нан) тар м ақ тар ы м ен қ а м там асы з етіледі. Төбе ай- 
м ағы нда н егізін ен беткей сам ай ар тер и ясы м ен бірге ж а т ң ан ү ш т ік
н ервтің ү ш ін ш і бүтағы н ан ш ы ң ң ан п. auriculo-temporalis тар ай д ы . 
Ш үйде ай м ағы r. auricularis posterior п. facialis, n. occipitalis major 
ж әне n. occipitalis m inor-ден нервтенеді. Соңғы ек еу і a. auricularis 
posterior ж ән е n. occipitalis-пен бірге ж ү р ед і. А талған н ервтердің
әркім де әр тү р л і болаты н ды ғы н ж ән е к ө р ш і а й м аң тар ға тар ал у ы
м үм кін ек ен д ігін , сезім тал д ы ң ты ң ау ы т қ у л а р ы н а н ы қ таған д а, 
есепке алу кер ек.
4.3.6. Бас күмбезі аймағынының хирургиялық 
анатомиясы.
С іңірлі дулы ға (galea aponeuroticа) деген ім із — m. fro n ta lis ж ән е 
m. occipitalis-тің с ің ір л ер ін ің ты ғы з, тар тп а сек іл д і болы п бір-бірі- 
не ңосы лы п түруы . Е к і ж а ғы н ан тар тп а ж ү қ а р ы п беткей сам ай 
ш ан ды ры н а өтеді (/. temporalis superficialis).
А поневроз асты н дағы ш ел — м ай сы з, ж ү ң а , борпы лдаң қабат бо­
лы п о рналасады . С ің ірлі д у л ы ға мен сү й ек ты сы н ы ң ар асы н д а бор-


216
4 бөлім. Бастың клиникалық анатомиясы
пы лдаң ш елдің болуы м аң дай ж ән е ш үйде бү л ш ы ң еттер і ж и ы р ы л - 
ған кезде апоневрозды ң оңай ң о зғалаты н д ы ғы н түсін діреді.
Сүйек ты сы ж а қ сы бай ң алад ы ж ән е сү й ек тігістер ін ен басңа 
ж ерлерде күм бездің сүй ектерін ен оңай бөлінеді. С үйек ты сы ар- 
ң ы лы сы ртңы сүйек ң абаты н қ о р ектен д ір етін м ай д а қ ан там ы р - 
лары өтеді. С онды ңтан, басңа о п ер ац и я ж а са ға н д а сү й ек ты сы н 
кескенде бары нш а абай болу к ер ек . С үйек ты сы н ы ң көп сы лы н уы
сы р тқы сүйек п л асти н к асы н ы ң қ о р ектен у ін бүзы п, он ы ң өліет- 
тенуіне әк ел у і м ү м к ін . Қ ан оңай сің етін сү й ек ты сы асты н дағы
ш ел қабаты ж ү қ а ңабат болы п орн аласы п ж а т ад ы . Б ас сүйегі за- 
қы м д ан ған д а, кейде 0 ,5 см-ге дейін ң ал ы ң д ау ы м ү м к ін . Б асты ң
ж үм саң тін дерінің арасы н д а ү ш ңабат ш ел д ің болуы , ж а р а қ а т т а н у
кезіндегі ңан үю ж ән е ір ің д ік орн аласуы н ж ән е тар ал у ж олда- 
ры н болж ауға м ү м к ін д ік береді. Тері асты , апоневроз асты ж ән е 
сүйекты сы асты ңан үю оры н дары н аж ы р а та д ы . К өлем і ж а ғы н а н
апоневроз асты ндағы ш ел б асқ ал ар ы н ан к е ң ір е к болады . Ү йыған 
ңан көбінесе бас к ү м б езін ің төм енгі ж а ғы н а ң ар ай тар ал ад ы , кей- 
бір ж ағд ай л ар д а м ой ы н н ы ң а р тқ ы бүйір бөлім деріне ж ән е беттің 
ж оғарғы бөлігіне (ж о ғар ғы ң аб аң қа) өтеді.
Бас ай м ағы н д ағы ісік тер мен ф легм он алар да осы ң абаттар мен 
ңуы стар ар қ ы л ы тар ал ад ы . А й м аң ты ң ңан м ен ж аң сы ң ам там асы з 
етілуі, бүлш ы қет ң аб аты н ы ң болм ауы , ж ү м с а қ тін д ерд ің болм аш ы
ңалы ң ды ғы ж ән е ж а р а қ а т ң а б ай лан ы сты п ай д а болған сүйы ңта- 
ры ны ң ағы п кетуін е ж а қ с ы ж а ғд ай болуы , м и кробтарды дамы т- 
пайды ж ән е көп ж ағд ай д а ж а р ан ы ң тегіс, ж ы л д ам ж а зы л ы п кету ін
қам там асы з етеді. Т іпті, ң ал ған ж ү м саң тін д ер і, ж ің іш к е а я қ ш а - 
мен ж ал ған ған ү л к ен тер і-ап о н евр о ти кал ы ң сы л ы н ған ж а р а қ а т та 
көбінесе тез бітіп кетеді. Бас к ү м б езін ің сү й ек тер і бір-бірім ен тігіс- 
тер арңы лы ты ғы з бай лан ы сң ан . Б ір а ң та, тү й ы ң ж а р а қ а т , басты ң 
к ең көлем дегі ж а н ш ы л ғ ан сы н ы ң тар ы н д а, көбінесе ж ебе тәр ізд і 
ж ән е төбе-шүйде тігістері а ж ы р а п к ету і м ү м к ін .
Б ас сүйегі, ортасы нда к е у ек т і заты ( diploe) бар, ү ш ң абаттан
түрады . С ы ртқы сы — la m in a exte rn a , іш к ісін е ң ар аған д а — la m in a  


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   103   104   105   106   107   108   109   110   ...   342




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет