Оқулық-атлас Алматы 0 е І £. W ( O m ) ' и и г }

300
5 бөлім, Мойынның клиникалық анатомиясы
Төс-бүғана-емізікше аймағы
Б ү л а й м аң ты ң ж о ғар ғы ж а ғы ж а у ы р ы н -тіл асты б үлш ы қеті- 
нің сің ірім ен ш ектел ген , төм енгі бөлігінде барлы ң ф ас ц и я л а р бар. 
Тос-бүғана-ем ізік ай м ағы н ы ң ж о гар ғы бөлігінде т. om ohyoideus 
сіц ірінен ж о ғар ы д а тек б ір ін ш і, е к ін ш і ж ән е бесінш і ф асц и я бар.
М ойы нны ц латер ал д ы үш бүры ш ы :
1) Ж ау ы р ы н -б ү ған а ү ш б үры ш ы (tr. om oclaviculare). А й м ақ т а
торт ф асц и я — 1, 2, 3 ж ән е 5-ш і бар. Себебі тө р тін ш і ф асц и я 
ү ш б үр ы ш қа ж етп ей ді;
2) Ж ау ы р ы н -т р ап ец и я тәр ізд і (tr. om otrapezoideum ) үш бүры - 
ш ы н д а үш ф асц и я (бірін ш і, е к ін ш і ж ән е бесінш і) бар.
5.6. Фасция аралың кеңістіктердің 
клиникалың маңызы
Ш анды рлар гем ато м ал ар д ы ң тар ал у ы н а, ір іц д еу д іц ж ай ы л у ы - 
на ы ң пал ж асай д ы . Олар бір-бірім ен бір ігіп , ң ан там ы р л ар ы ж ән е 
ли м ф а түйіндерім ен то л ты р ы лған тү й ы ң ң ал т а л ар мен қ у ы стар
ңүрайды . М ойын ай м ағы н д а ф асц и я л ар м ен ш ектел ген б ір қ атар
ң ал тал ар бар (5.3; 5.3 а, б сур ет т ер ).
Б ір ін ш і ш ан д ы р л ы қ ң ал та — ж а қ а с т ы безін қо р ш ап ж а т ад ы . Ол 
м ойы нны ң ек ін ш і ф асц и я сы н ы ц ү стіц гі ж ән е терең ж а п ы р а қ ш а - 
ларм ен ж ән е осы ж а п ы р а ң ш а л а р б еки тін төм енгі ж а қ с ү й ек тің іш - 
к і бетіндегі сүйек ты сы м ен ш ектел ед і. Б ү л ж ерде ж а қ а с т ы безінен 
басқа өзекш е, л и м ф а тү й ін д ер і, кейде бет ж ән е и ек асты а р т е р и я ­
лары мен бет венасы орн аласң ан .
Е к ін ш і ш ан д ы р лы қ қ а л т а -е к ін ш і ф асц и я ж а п ы р а ң ш а л а р ы н ан
ң үралы п, т. stern o cleid o m a sto id eu s-ті қо р ш ап ж а т ад ы . Б ү л қ а л т а
ңорш аған тіндерден ж аң сы о қ ш ау л ан ған , он ы ц бойы на ж е л а ти н
немесе басқа сүйы ң ж іберсе, ол еш ң ай д а тар ам ай д ы . Б ү л ң ап ш ы қ
басқа кең істіктер м ен тек ң ан а ң ан там ы р л ар бойы м ен б айланы с 
ж асайды .
Үш інш і ш ан д ы р л ы қ қ а л т а — төс сүйегі т ү т қ а сы н ы ц үстінде ор­
наласады ж ән е төс ү с т іл ік апоневроз ар ал ы ң к е ц іс т ік (sp a tiu m  
interaponeuroticum su p ra stern a le) деп атал ад ы . Ол, е к ін ш і м ойы н 
ф асц и ясы н ы ц тос сүйек тү тқ а сы н ы ц ал д ы ң ғы ң ы р ы н а, ал ү ш ін ш і 
ф асц и я тү тң ан ы ц а р тқ ы қ ы р ы н а б ек ітіл у і н әти ж есін д е п ай д а 
болады . Б үл ж а п ы р а ң ш а л а р бөлек ж ү р ед і, тек төс сүйегі ж ән е 
тіласты сүйегі ортасы нда бірігу себебінен қуы с тәріздес, кескенде

Клиникалық анатомия
301
үш бүры ш ты , ек і ж а ғы а ш ы қ к е ң іс т ік пай д а болады . О ның іш ін д егі 
өзекте кейде л и м ф а түй ін д ері оң ж ән е сол беткей м ойы н вен алар (и. 
colli su p erficia lis) ар ал ы ғы н д ағы анастом оз — a rcus venosus ju g u li 
ж атады . Осы қ а л т а төс-бүғана-ем ізік б ү л ш ы ң етін ің ар ты н д ағы со- 
қыр ңапш ы ң (saccus caeccus retro stern o cleid o m a sto id eu s) деп атала- 
тын түй ы қ қуы спен б айланы сады .
М . sterno cleid o m a sto id eu s-тьщ сы р тқы қ ы р ы н д а е к ін ш і ф асц и я 
үш інш і ф асц иям ен бірігеді де, осы ж ерде ң а л т а тү й ы қ т ал а д ы . Ірің- 
нің таралуы н а кедергі ж асай ты н тү й ы ң ф ас ц и я н ы ң болуы м ен к а ­
тар, м ойы нда бір қ а тар ф асц и я л ьщ қ у ы стар бар. Ж ү т қ ы н ш а қ пен 
өңештің арты нда ор н ал асқ ан тө р тін ш і ж ән е бесінш і ф асц и я н ы ң
арасында болбыр ш елм ен то л ты р ы лған , томен қ а р а й кеуден ің ар тң ы
орталығына ж ал ғасаты н тар саң ы л ау sp a tiu m retroviscerale о р н ал а ­
сады. Көбіне осы ңуы с бойы м ен ж ү т қ ы н ш а қ т ы ң а р тқ ы абсцессте- 
рі немесе өңеш ай н ал асы н ы ң ңабы нуы тар ал ад ы . Егер дер кезін- 
де ш ара ңолданбаса, ір ің к еу ден ің а р тқ ы а р ал ы ғы н а отуі м ү м к ін . 
Төртінші ф асц и я н ы ң ң аб ы р ғал ы қ ж ән е ви сц ералд ы ң ж а п ы р а қ ш а - 
лары арасы нда томен қ а р ай кеуден ің ал д ы ң ғы о р тал ы ғы н а тара- 
латын саң ы лау тәріздес к е ң іс т ік — sp a tiu m previscerale бар. Көмей 
алдында, ң а л қ а н ш а бездің м ой н ағы н ан томен о р н ал асқ ан кеңіс- 
тіктің бір бөлігі к ең ір д ек алды к е ң іс тік (sp a tiu m pretra ch ea le) деп 
аталады. Б ү л к е ң іс т ік к е л и м ф а түйіндерден басңа, вен альщ орім , 
ал сирек ж ағд ай л ар д а аортадан басталаты н ң ал ң а н ш а бездің тақ
артериясы (a. th yro id ea im a) ж атад ы . М ойы нны ң н егізгі қ ан там ы р - 
нерв ш оғы ры бойы ндағы м ай ш елі ар ң ы л ы қабы н у процесі ж оға- 
рыда бас сүйегін ің негізін е, ал төм енгі ж ағы н д а кеуден ің алд ы ң ғы
орталығына ж ету і м ү м к ін .

жүктеу/скачать 28,32 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: