Оқулық-атлас Алматы 0 е І £. W ( O m ) ' и и г }


6.9.2. Жүректің көрші ағзаларға қатынасы (синтопиясы)



Pdf көрінісі
бет197/342
Дата29.09.2022
өлшемі28,32 Mb.
#40834
түріОқулық
1   ...   193   194   195   196   197   198   199   200   ...   342
Байланысты:
Идрисов Ә.А. КЛИНИКАЛЫҚ АНАТОМИЯ

401
6.9.2. Жүректің көрші ағзаларға қатынасы (синтопиясы)
/Ж үректі, ңорш аған ағзал ар м ен то п о гр аф и ял ы ң ң аты н асы н а 
сәйкес, оны ң келесі беттерін аж ы р атад ы : алд ы ң ғы беті (facies a n ­
terior)— төс қ аб ы р гал ы қ (stern o c o sta lis), төм енгі беті (facies in fe ­
rior)— ди аф рагм алы ң (d ia p h ra g m a tic a ), ар тң ы беті (facies p o s­
terior) — ом ы ртң алы ң (facies v e rte b ra lis\ (6 .1 9 сурет). Ж ү р ек тің
алдыңғы беті (/. anterior) оң қ а р ы н ш а н ы ң ү л к ен бөлігі мен одан 
шығатын өкпе а р тер и ясы н ан , оң ж ү р е к ш е мен он ы ң ң ү л ақ ш а- 
сының к іш к ен е бөлігінен, сол ң ар ы н ш ан ы ң ж ің іш к е ж о л ағы н ан
және сол ж аң т ағы ң ү л аң ш а н ы ң ү ш ы н ан тү р ад ы .[А лд ы ң ғы бетін- 
де оң ж әне сол ж а қ ң ар ы н ш а арасы н д ағы ш е к а р ад а сол ж а ң тәж
артериясының төм ендейтін тар м ағы (ra m i descen d en s a. coronaria 
sinistra) мен ж ү р е к т ің ү л к ен венасы (и. cordis m a g n a ) өтетін алды ң- 
ғы үзы на бойлы ж ү л ге (su lcu s lo n g itu d in a lis an terib r) болады . Оң 
жаң ж үрекш е оң ң ар ы н ш ад ан , оң т ә ж а р тер и ясы өтетін ж ү р е к т ің
тәждік ж үлгесім ен (su lcu s coronarius cordis) ш ектеледі> Facies a n ­
terior- дің к іш к е н е бөлігі төстің ар тң ы бетім ен ж эн е IV — V ңабы р- 
ға аралы ңтарды ң ал д ы ң ғы бөлігім ен ж а н а с а д ы .\Қ а л ғ а н ж ерін де 
ол плевралды ж а п ы р аң ш ал ар ы м ен ж эн е онда о р н ал асқ ан ө кп ен ің
шеттерімен ж аб ы л ған .
Ж үректің артң ы беті (facies posterior) кеу ден ің ар ты н а бағы т- 
талған. Ол сол ж а ң ж ү р е к ш е н ін ар тң ы қ аб ы р ғасы н а н , сол ж а қ
ңарынша ң абы рғасы н ы ң к іш к е н е бөлігінен ң ү р а л ғ а н ^ А р т ң ы бе- 
тіне (facies posterior)-ғ а ар тң ы кеуде ар ал ы ң а ғзал а р ы ж ан аса- 
Ды: өңеш, төм ендейтін аорта, кезбе нерртер. Ж ү р ек сай ы (su lcu s 
cordis) ж ү р екш елер мен қ а р ы н ш а л а р арасы н д ағы ш е к а р а болы п 
табылады. S u lc u s co rd is-те sin u s coronarius пен ra m i horiso n ta les a. 
coronaria sin istra  ор н ал асқан . Facies in ferio r д и аф р агм аға ж ан аса- 
ды. Диаф рагма —бауы рды ң сол ж а қ бөлігі мен асң азан д ы ж ү р ек - 
тен шектеп түрады . ^К үректің төм енгі бетінің көбісі сол ж а к ка- 
рыншадан, аздап оң қ ар ы н ш ад ан ж ән е төм енгі ңуы с вена қ ү я т ы н
жердегі оң ж ү р ек ш е бөлігінен ң ү р ал ған . Төм енгі бетінде ra m u s 
descendens a. coronaria d e x tr a  мен a. coronaria cordis s in istra -н ы ң
соңғы бөлігі ж атат ы н su lcu s lo n g itu d in a lis p o sterio r болады . Ж ү р ек 
өзін ңорш аған агзал ар д ы ң бір ң ал ы п ты қ ы сы м ы м ен бекітілген
(әсіресе, өкпе мен ди аф рагм а). Б ү д ан басқа ір і там ы р л ар да бекіту- 
ші ңызмет а т ң а р а д ы д Ж ү р е к т ің п іш ін і мен о рн аласу ер ек ш ел ік - 
тері, көп ж а ғ д а й л а р д а ^ е у д е ң у ы сы н ы ң түрін е сәй кес келедіД К ең 
және ңы сқа кеуде қ у ы сты адам дарда ж о ғар ғы ап ер ту р а ф ронтал- 
ды бағытта со зы л ы ң қы орналасса, ж ү р е к орн аласуы көлденең- 
ге ж ақы ндайды . А л тар ж ән е ү зы н кеуде ң у ы сты л ар д а, ж о ғар ғы
апертура ж ан -ж ағы н ан ң ы сы л ы ң қ ы болғанда, ж ү р е к орналасуы


402
6 бөлім. Кеуденің клиникалық анатомиясы
вертикалды ж а ғд ай ға ж аң ы н д ай д ы . Ж ү р е к т ің оң ж ән е сол ж а ң қа- 
р ы н ш алар ы н ы ң іш к і ң үр ы лы сы 6 .2 0 , 6.21 суреттерде к ел тір іл ген .
6.9.3. Ж үрек артериялары
Ж үрек ар тер и ял ар ы е к і топңа бөлінеді: н егізгі, а ғза сы рты н д ағы
ж ән е ағза іш ін д егі ж ү р е к а р тер и я л а р ы . А ғза сы р ты н д ағы ар те­
ри ял ар : ж ү р е к т ің оң ж а қ ж ән е сол ж а ң т ә ж і ар тер и я л а р ы (а а . 
coronaria cordis d e x tr a e t sin istra ). Он, т э ж ар тер и ясы т ә ж сай- 
ы нда орн аласң ан ж эн е одан ж ү р е к т ің а р т қ ы бетіне өтіп sulcus 
lo n g itu d in a lis posterior-де ж а т а т ы н , а р тқ ы төм ендейтін бүтағы м ен 
(ram us descendens posterior) аяңталадыТ^ЛГсогопапа dextra-p,ан оң 
ж ү р ек ш е мен е к і ң ар ы н ш ан ы ң ам там асы з ететін бүтаңтар кетеді. 
Сол ж а қ т ә ж ар тер и ясы оң ж а ң т ә ж ар тер и я сы н а ң ар аған д а ір іл еу , 
бірден ек і бүтаңң а алд ы ң ғы ү зы н ш а сай бойы м ен ж ү р е тін , алд ы ң ғы
төмендейтін (ra m u s descen d en s an terio r) ж эн е т э ж сайы м ен солға 
ж ү р іп , ж ү р е к т ің ар тң ы бетіне ай н ал ы п өтетін (ra m u s circum flexa) 
б үтаңтарға бөлінеді. Сол ж а ң т э ж а р тер и ясы көбінесе ж ү р е к т ің сол 
бөлігін ж ән е оң қ а р ы н ш а н ы ң аз бөлігін ң ан м ен ң ам там асы з етеді. 
Т эж ар тер и ял ар ы ж ү р е к б ү л ш ы қеттер ін д е көп теген ү ш тасу л ар
н әтиж есінде бір-бірім ен ңосы лады .
Ж ү р ек тің оң ж аң ж ән е сол ж а ң ар тер и я л ар ы м ен тең ң ан д ан уы
24 — 50% ж ағд ай д а кездеседі. Сол ж а ң т ә ж а р тер и я н ы ң көбірек 
ай м ақ ты ң ан данды руы 9 — 3 3 % ; оң ж а ң а р т ер и я н ы ң көбірек ай- 
м аңты ңан данды руы 17 — 68% ж а ғд ай д а кездеседі. 14 — 55% ж ағ- 
дайда т ә ж ар тер и ял ар д ы ң ң ү р ы л ы сы н ы ң е р ек ш ел ігін е б ай л ан ы с­
ты , м үнда м и о к ар д қ а «сүңгуш і» ар тер и я л а р да кездеседі. О ларды
ж ү р е к к е рек о н стр у к ти вті ң ал п ы н а к е л тір у о п ер ац и я л ар ж ү р гіз- 
генде ескеру к ер ек .


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   193   194   195   196   197   198   199   200   ...   342




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет