Оқулық-атлас Алматы 0 е І £. W ( O m ) ' и и г }

Клиникалық анатомия
123
Б үлш ы ң еттер, е к і қабат болы п орн аласады : беткей ж ән е терең. 
Беткейі — т. ten so r f. la ta e ж эн е т. sa rto riu s-тен қ ү р а л а д ы . Тереңі: 
ж азғы ш тар — төрт басты бүлш ы ң еті (m. quadriceps femoris)', мы- 
ңын-бел б ү л ш ы қеті (m. iliopsoas); ә к ел етін —тарам д ы бүлш ы ң ет 
(т. pectineus); ү зы н әк ел етін бүлш ы ң ет (т . a d d u c to r longus); н әзік
бүлш ы қет (т . gracilis); ң ы сң а әк ел етін б үлш ы ң еттен (т . a d d u c to r 
brevis), ү л кен ә к ел гіш б үлш ы қеттен (т. a d d u c to r m agnus); б ү к к іш - 
тер —санны ң ек і басты бүлш ы ң еті (т . biceps fem oris); ж а р т ы л а й
ж арғаңты (т. sem im em branosus); ж а р т ы л а й с ің ір л і (т. sem im em b ra ­
nosus) бүлш ы ңеттен ң ү р ал ад ы .
Ж азғы ш бүлш ы ң еттердің ңан м ен ң ам там асы з етіл у і ж ән е не- 
рвтенуі a. fem oralis ж ән е п. fem oralis ар ң ы л ы болады . Ә келетін бүл- 
ш ы ңеттердің қан д ан у ы аа. obturatoria ж ән е fem oralis ал нервте- 
нуі — п. obturatorius ар қ ы л ы ж ү р ед і. М . p e ctin eu s п. fem oralis пен 
оның тарм аңтары ар қ ы л ы нервтенеді. М . a d d u c to r m a g n u s-ты ү л к ен
ж іл ін ш ік нерві (n. tibialis) немесе п. isch ia d icu s-тъщ тар м аң тар ы
нервтендіреді.
Ірің діктер тар ал у ы м ы н а б ағы ттар ға ң ар ай ж үреді:
— ң ан там ы р л ар бойымен;
— нервтер бойымен;
— сүйек бойы ндағы үлпам ен.
Сандағы ф легм он ан ы ң көбінесе о р н ал асаты н ж ер лер і:
— к іш к е н тай әк ел у ш і бүлш ы ң ет асты мен сы р т қ ы ж а п ң ы ш бүл- 
ш ы қет үстім ен бөксеге ағуы м ү м к ін ;
— үзы н ж ән е қ ы с қ а әк ел у ш іл ер арасы м ен тар ау (сирек кезде- 
седі).
Осы ай м ақ тан , ір ің д ік сан н ы ң ар тң ы б ү л ш ы қ ет қ ү н д ағы н а сан- 
ның терең ар тер и ясы н ы ң та р м а қ тар ы бойы м ен өтуі м ү м к ін . Сан- 
ның сы рты ндағы ф легм он алар m. te n so r fascia la ta e (ж а л п а қ фас- 
цияны керуш і) асты нда орн аласады .
Торт басты б ү л ш ы қет ай м ағы н д ағы ф легм о н ал ар д ы ң пай да 
болу себептері:
1) тізе буы ны ж а ғы н ан ағы п к ел у і (bursa su p rapallaris жарыл- 
ганда);
2) сан сүйегін ің остеом иелиті кезінде.
Санның алды ң ғы қү н д ағы н д агы ф легм он алар ң ан там ы р л ар мен 
қынабының ф легм онасы н ш а қ ы р ы п , ң ан там ы р л ар ң абы рғасы н
ерітіп, е к ін ш іл ік қ ан ағуға ә к ел у і м ү м к ін .

124
3 бөлім. Аяқтьщ клиникалық анатомиясы
3.4.3. Бүлш ы қет-нерв ж әне қ а н т а м ы р л а р қ у ы стар ы
С анны ң ж о ғар ғы ш ек ар асы н д а, алд ы н ан — ш ап б ай лам ы , ар тқ ы
сы рты нан — ңасаға ж ән е м ьщ ы н сүйектерім ен ш ектел ген к е ң іс т ік
бар.
Осы ж ер д і м ы ң ы н — ңасаға доғасы (arcu s-ilio p ectin eu m ), ек іге — 
бүлш ы қет-нерв ж ән е қ ан там ы р ң уы сы н а бөледі.
М ыңын — қ асаға доғасы (a rcus iliopectineum ) ш ап ж ал ғам асы - 
ны ң асты ндағы ң уы сты ек іге бөледі: сы р т қ ы — б ү л ш ы қ ет-н ер втік
қуы с (lacuna nervo-m usculorum )', іш к і — ң ан та м ы р л ы қ ңуы с (la cu n a  

жүктеу/скачать 28,32 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: