Оқулық-атлас Алматы 0 е І £. W ( O m ) ' и и г }



Pdf көрінісі
бет64/342
Дата29.09.2022
өлшемі28,32 Mb.
#40834
түріОқулық
1   ...   60   61   62   63   64   65   66   67   ...   342
va so ru m ) (3.7 сурет).
L acu na nervo-m usculorum , алд ы н ан ш ап ж ал ғам асы м ен , арты
мен сырт ж ағы н ан — м ы қ ы н сүйегім ен , іш ж а ғы н а н — a rcus іііорес- 
tin eu s-n en  ң орш алған . Ол ар ң ы л ы сан ға (/. la ta e-н ің терең ж ап ы - 
р аң ш ал ар ы н ы ң арты нда) т. Iliopsoas, п. fem oralis ж ән е п. c u ta n eu s 
fem oris lateralis ш ы ғады .
L a cu n a vasorum  сы рты н ан lig. iliopectineum , іш к і ж а ғы н ан
Ж и м б ернатты ң қ у ы сты қ байлам ы (lig. lacu n a re G im bernatii), а л д ы ­
н а н —ш ап ж ал ғам асы , ар ты н ан — Купер ж ал ғам асы м ен (pubicum  
Cooperi-мен) ш ектел ед і. Купер ж а л ғам ас ы сү й ек ты сы м ен ты ғы з 
б айланы сқан дәнекер тін д і, ол pecfen ossis pu b is бойы м ен lig. lacu- 
nare-ден arcus iliopectineum -ve дейін созы лған .
Т ам ы рлар ңуы сы арң ы лы сан ға (/. la ta e-н ің беткей ж а п ы р а ң ш а - 
сы арты нда) a. fem oralis ш ы ғад ы , ал v. fem oralis пен л и м ф а т а м ы р ­
лары ж ам бас қ у ы сы н а кіред і.
Сан там ы р л ар ы , м е н ш ік ті д ән екер тін д і қ ы н ап п ен ң ап тал ған
(vagina vasorum fem o ra liu m ). L a c u n a v a so ru m -пъщ  сы рт ж ағы н д а
артери я орн аласң ан , ал вена ар тер и яд ан іш к е р і орн аласад ы . Арте- 
р и ян ы ң п р о екц и ясы ш ап ж а л ғам ас ы н ы ң ортасы н а сәй кес келед і.
Үлкен тері асты венасы н ы ң , сан венасы н а қ ү я т ы н ж ер ін -сан
тері асты венасы н ы ң тесігі (h ia tu s saphenus) деп атай д ы . Сан ж ар ы - 
ғы п ай да болғанда, ол сан ө зегін ің сы ртңы (тері асты л ы қ ) саң и насы
деп аталады .
Т а м ы р л ар мен н ерв т о п о гр аф и я сы . А . fem o ra lis-тщ сан үш бүры - 
ш ы ндағы п р о ек ц и ясы , ш ап ж а л ғ ам ас ы н ы ң ортасы н ан ү ш бүры ш
тобесіне дейін ж ү р гізіл ге н сы зы ң п ен а н ы ң тал ад ы .
Б ү л бөлімде a. fem o ra lis-тен б етк ей л ік ж эн е терец ар тер и я тар- 
м аң тары ш ы ғады . Ш ап ж а л ғам ас ы н а н 3 — 5 см томен ж ер д е a. p ro ­
fu n d a fem oris a. fem oralis-тің сы ртңы ж а ғы н а н бөлінеді де, 2 тарм аң
a. circum flexa fem oris la tera lis ж ән е a. circu m flexa fem oris m edialis 
береді.
Сан венасы (v. fem oralis) — ң абы рғасы ж ү ң а сан ү ш б ү р ы ш ы н ы ң
ж оғарғы бөлімінде ар тер и яд ан іш к е р і орн аласады . Ү ш бүры ш төбе-


Клиникалық анатомия
125
сіне ж аң ы н ж ерде, вена сан ар тер и я сы н ы ң ар ты н а б ағы ттал а бас- 
тайды. Н егізгі вена біреу, си р ек ж а ғд ай д а екеу болады .
Сан үш бүры ш ы н да v. fem oralis беткей веналарды ж эн е v. saphe- 
па-ны ңосып алады . Б ү л веналар la m in a cribrosa ар ң ы л ы for. ovale- 
ге өтеді.
Сан венасы ны ң қ а ң п а ң ш ал а р ы оған v. sa p h en a -къщ  қ ү й ы л а р
жерінен сәл ж о ғар ы л ау о р н ал асқ ан , ал и. sa p h en a -да қ ү й ы л а р ж е- 
рінде орналасңан. Ш ел қ аб аты н д а, венам ен бірге тереңдегі л и м ф а 
тамырлары ж атад ы , олар л и м ф ан ы а я қ т ы ң терең ң аб аттары н ан
ж инайды. Сонымен бірге сан венасы н ы ң іш к і ж а ғы н д а , тереңдегі 
лимфа түй ін дері (lym phonodi su b in g u in a les p ro fu n d u s) ор н ал асқан . 
Соның іш індегі ең көлем і ү л к ен і —Р озен м ю ллер-П ироговты ң л и м ­
фа түйіні деп аталады . Сан ү ш б ү р ы ш ы н ы ң терең ін де орн ал асқ ан
түйіндерден ли м ф ан ы ң ағы сы ж ам б астағы түй ін дерге дейін бара- 
ды.
3.4.4. Сан өзегі
Lacuna va so ru m -ъъщ  м еди алды бөлігі сан саң и насы болы п а т а ­
лады. Б ү л ж ерде л и м ф а түй ін д ері орн аласад ы . Сан с ақ и н асы н ы ң
ш екаралары : ж о ғар ы д а (алды нда) — ш ап б ай л ам ы , асты н да (ар ­
тында) — қ асаға сү й ек тің ты сы , осы ж ерде қ а л ы ң д ағ ан , ол lig. рес- 
tineum  деп аталады ; латер ал д ы — сан венасы н ы ң қ ы н аб ы , м ед и ал ­
ды —л аку н ар л ы байлам . Іш қу ы сы ж а ғы н а н с а қ и н а — ң ү р сақ іш і 
ш андырмен ж аб ы л ған . Ф асц и я осы ар ад а, сан вен асы н ы ң қы на- 
бына бекіледі.
Сонымен, қан -там ы р ң у ы сы н ы ң м еди алды ж а ғ ы (сан сақи н асы ) 
сан ж ар ы ғы ш ы ғаты н әлсіз ж ер . Қ ал ы п ты ж а ғд ай д а сан өзегі ж о қ . 
Сан өзегі, ж ар ы ң ң ап ш ы ғы сан саң и насы ар ң ы л ы h ia tu s saphenus- 
пен тері асты на ш ы қ қ а н д а п ай д а болады .
Сан өзегінде ек і тесік ж ән е үш ң абы рға бар. Сан саң и насы өзек- 
тің іш к і тесігі, ал h ia tu s sa p h en u s сан ө зегін ің сы р т қ ы тесігі бола­
ды. Ол торлы ж ап ы р а қ ш а м е н ж аб ы л ған (la m in a cribrosa) болады .
Сан өзегінің қабы р ғал ар ы :
1) алды н ан — ж а л п а ң ф асц и я н ы ң беткей ж ап ы р ағы ;
2) арты нан — ж а л п а қ ф асц и я н ы ң тереңдегі ж ап ы р ағы ;
3) сы рты нан — сан венасы н ы ң қы наб ы .
М едиалды ж ағы н ан ж а л п а қ ф ас ц и я н ы ң ек і ж а п ы р а қ ш а с ы сүй- 
ір бүры ш пен қ о сы л ған д ы қ тан , сан о зегін ің іш к і қабы р ғасы бол- 
майды.


126
3 бөлім. Аяқтың клиникалық анатомиясы
Сан ж а р ы ғы н ы ң п ай д а болуы на себеп, сан саң и н асы н а іш перде 
алды ндағы ли п о м а к ір іп , озім ен бірге п ар и еталд ы іш перд ен і тар- 
туы . К ей-кезде іш перде орны на те сік к е ң у ы сты ң м ай л ы ұлп асы
немесе ңабы рғасы к ір ед і. Б ұ л кезде « ж ы л ж ы м ал ы » ж а р ы ң пай да 
болады. Ж а р ы қ қ ап ш ы ғы сан венасы н ң ы су сал д ар ы н ан а я қ т ы ң
ісінуі ж а р ы ң ты ң бір белгісі ретінде қ а р ау ға болады .
О перация кезінде ескеру к ер егі, сан озегін ің ң ан там ы р л ар ы м ен
қорш алуы : латер ал д ы сан венасы , алд ы н ан — a. epigastrica inferior, 
медиалды бетінде — a. obturatoria ж а ту ы м ү м к ін (28,5% ж а ғд ай д а 
ол артери я a. epigastrica in ferio r-дан басталады ) бұл ж е р — «олім 
тәж і» (corona m o rtis) деп атал ад ы . Себебі, ң ы сы л ған ж а р ы қ т а р
кезінде, л ак у н а р л ы байлам ды гернотом м ен к есіп , саң и н ан ы ке- 
ңейткенде, там ы р за қ ы м д а л ы п , олім ге әк ел етін іш к і ң ан ағы с п а й ­
да болады.
Сан озегі колденең кесін діде үш бұры п і тәр ізд і. Сан о зегін ің ал- 
ды ңғы ңабы рғасы ж о ғар ы д а ш ап б ай л ам ы м ен , томенде ж а л п а қ
ф асц и ян ы ң орақ тәр ізд і ж и ег ін ің ж о ғар ғы м ү й ізім ен (cornu su p eri­


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   60   61   62   63   64   65   66   67   ...   342




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет