Оқулық Қазақ тіліне аударған А. М. Марқабаева Жауапты редакторы проф. Т.Қ. Рахыпбеков 2015
III Блім ДЕНСАУЛЫ САТАУ САЛАСЫН
жүктеу/скачать 1,31 Mb. Pdf көрінісі
|
- Бұл бет үшін навигация:
- 3.1. БАСАРУ ЛЕУМЕТТАНУЫ 3.1.1. Бас*ару D(ымы
| III Блім
ДЕНСАУЛЫ САТАУ САЛАСЫН БАСАРУ ЛЕУМЕТТАНУЫ Негізгі ымдар: денсаулы# са#тау саласындаы жауапкершілік т%р- лері, кадрлы# саясат, кадрлармен ж$мыс, тиімділік шарттары, к'шбас- шылы#, бас#ару дістері, ынталандыру тетіктері, бас#ару объектісі, денсаулы# са#тау саласын бас#ару органдары, денсаулы# са#таудаы бас- #ару принциптері, бас#ару ж%йесі, жадаятты# сараптама, леуметтік бас#ару, леуметтік-психологиялы# сйкестілік, леуметтік $йымдар, $йымдар леуметтануы, бас#ару леуметтануы, бас#ару субъектісі, леу- меттік шиеленістерді жіктелуі, бас#ару, бас#арушылы# #арым-#аты- настар, бас#аруда шешім #абылдау, бас#ару #ызметтері. 3.1. БАСАРУ ЛЕУМЕТТАНУЫ 3.1.1. Бас*ару D(ымы «Басару» " ымыны р т рлі сипаттамасы бар. Басаруды ылым (менеджмент) ретінде, адамдарды немесе техникалы ж йелерді баса- ру ісіндегі тжірибе ретінде арастыру а болады 1 . Біз бас#ару " ымы туралы с з оз ал анда, белгілі бір наты масат- а жетуге ба ыттал ан бірнеше элементтерді нтижелерді, кілеттілік- терді, ызметтерді, "ралдарды б лудегі зара біріккен рекетіндегі леуметтік рдісін айтамыз 2 . «Менеджмент», «басару», «жетекшілік», «кімшілік» " ымдарын ке жне тар ма ынада арастыру а болады. «кімшілік» " ымы ма ынасы жа- 1 Ке ма ынада бас#ару — биологиялы, леуметтік, техникалы, т.б. таби аты р т рлі а - залар ызметі, б"л кезде оларды белгілі "рамы саталып, ба дарламалары ж зеге асып, ал а ой ан масатына жетеді. Басару т рлері объектілерді ерекшеліктері арылы немесе белгілі уаыт мір с руіне байланысты ажыратылады. азіргі кезде техникалы ылымда оытылатын технико-технологиялы басару, таби ат туралы ылымда оытылатын био- логиялы басару, леуметтану жне экономикалы ылымда арастырылатын леуметтік басару сияты т рлері ажыратылады. 2 Сергейчук А.В. Социология управления. — СПб., 2002. — С. 38. 3.1. Басару леуметтануы 151 ынан «билік» " ымына сйкес келеді, себебі, осы екі " ымны екеуіні де басты ызметтері леуметтік ж йелерді саясатын анытау болып табыла- ды. кімшілік билікті жалпы "йымдастырушылы, реттеушілік жне ба- ылау ызметтері ал а ой ан масата жетуді амтамасыз ететін басару рекетінде натыланады жне ал ышарттар боп саналады. Басару жне менеджмент адамдарды тікелей басару т ріне жатады, леуметтік басару объектісін "йымдастыру, я ни, «менеджмент» дегеніміз — зге адамдар ы ыпал ету арылы леуметтік ж йені ж"мысын ж зеге асыру а жне ал а ой ан масата жетуге ба ыттал ан жоспарлау, "йымдастыру, ынталан- дыру жне баылау рдісі болып табылады. «Басаруды» ылыми пн ретінде алыптасанына "за уаыт те ой ан жо, я ни, 100 жыл б"рын алыптасты. А. Файоль (1841–1925) «басаруды» негізгі принциптері мен ызметтерін айындады, я ни, "рылымды-ызметтік сараптаманы негізін алыптастыра отырып ндіріс ажеттіліктеріне сйкес басару "рылымын тртіптеді. А. Фа- йоль кез келген "йым а тн жне аса ажетті басару ж йесіні бес мбебап элементін атады: жоспарлау, "йымудастыру, басару, ба ыттау жне баылау. Э. Мэйо (1880–1948) «Адамды фактор» а идасын "сынды. Оны ойынша «басару» дегеніміз — ебек німділігі к леміні жне леу- меттік айшылытар мен шиеленістерді табысты шешуді маызды к зі болып табылады; басаруды "йымдастыру барысында е алдымен "жым м шелері арасында алыптасан арым-атынас психологиясы- на, бейресми леуметтік нормалар мен байланыстар а баса назар ауда- ру ажет. Э. Мэйо $сынан Хоторнды# эксперименттер тжірибе ж%зінде 'нім 'ндіруде жоары нтижеге жету %шін бірнеше дістер ар#ылы іске асы- руа болатындыын к'рсетті, атап айтса#: ж$мысшыларды ебек жадайларын жа#сарту; $жым м%шелері арасында #арым-#атынасты арттыру %шін #осымша %зілістерді енгізу; авторитарлы# стильді демок- ратиялы#пен алмастыру; бейресми топтар мен бейресми #арым-#аты- настарды #олдану; адамдарды жеке м%дделерін $йымны орта# м%ддесіне сйкес %йлестіріп біріктіру болып табылады. жүктеу/скачать 1,31 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|