290
орындауға рұқсат ететін,
тасымалдаушылардағы жазу, мүмкін-
дікке қарай, бұғатталған болуы тиіс. Жұмыс ақпараттарын сақ-
тауға ерекше жанашырлық таныту қажет. Жазулардан қорғай
отырып, ақпараттардың алмалы машиналық тасымалдаушы
ла-
рында жұмыс файлдарының көшірмелерін үнемі
жасау артық-
шылық саналады. Егер алмалы тасымалдаушыда көшірмесі жа-
салса, онда оны өзге уақытша сақтау құрылғыларында немесе
ЭЕМ-де жасаған дұрыс. Не бүкіл файл, не енгізілетін өзгерістер
ғана көшіріледі.
Соңғы нұсқа, мысалы, деректер қорымен жұмыс
жасау кезінде қолдануға ыңғайлы.
Үшінші ереже – антивирустық құралдарды үнемі пайда-
лану. Жұмыс басталар алдында бағдарлама-сканерлерді жəне
бағдарлама-ревизорларды (AIDSTEST жəне ADINF) орындаған
дұрыс болады. Антивирустық құралдар үнемі
жаңартылып оты-
руы тиіс.
Төртінші ереже – ақпараттардың жаңа алмалы тасымалдау-
шылары мен жаңа файлдарды пайдалану кезінде сақтық көрсету.
Жаңа дискеттер міндетті түрде жүктеу жəне файлдық вирустардың
жоқтығына, ал алынған файлдар – файлдық вирустардың бар
екендігіне тексерілуі тиіс.
Тексеру, эвристикалық талдауды (AIDSTEST, DOCTOR WEB,
ANTIVIRUS) жүзеге
асыратын, бағдарлама-сканерлермен жəне
бағдарламалармен жүзеге асырылады. Атқарылатын файлды
алғашқы орындау кезінде резиденттік қарауыл пайдаланылады.
Алынған кезінде, осы файлдарды толық тексеру аяқталғанға
дейін, мəтіндік жəне қателік редакторларға (MS WORD, MS
EXCEL) кіріктірілген құралдармен макробұйрықтардың орында-
луына тыйым салған лайықты болады.
Бесінші ереже –
арнайы бөлінген ЭЕМ-де, файлдар жүйесіне
енгізілген (əсіресе, бөлінген жүйелерде немесе ұжымдық пай-
далану жүйелерінде жұмыс жасау кезінде) жəне ақпараттардың
жаңа ауыспалы тасымалдаушыларын тексеру. Бұл үшін жүйе
əкімшісінің немесе ақпарат қауіпсіздігіне жауапты тұлғаның авто-
маттандырылған жұмыс орнын пайдаланған лайықты болады.
Дискілер мен файлдарды жан-жақты
антивирустық тексерулер-
ден кейін ғана, олар жүйе пайдаланушыларына берілуі мүмкін.