Оқулық Қазақстан республикасы білім және ғылым министрлігі
Еуразияның көне тас (палеолит) дәуірі
жүктеу/скачать 1,13 Mb. Pdf көрінісі
|
О улы аза стан республикасы білім ж не ылым министрлігі
| Еуразияның көне тас (палеолит) дәуірі
Тас ғасыры археологияда көне тас (палеолит) және жаңа тас (неолит) болып екiге бөлiнедi. Көне тас пен жаңа тас дәуiрлерiн екiге бөлiп тұрған аралық кезең орта тас (мезолит) деп аталады. Бұл кезеңнiң басын археологтар тұрпайы да болса, алғаш еңбек құралдарын жасауды игерген адамның арғы атасының жануарлар дүниесiнен бөлiнiп шыға бастаған уақытынан алады. Тас ғасырының соңында адам жан-жақты жетiлген еңбек құралдарының алуан түрiн жасауды меңгердi: егiншiлiк пен мал өсiру қалыптасты. Осылайша қазiргi кездегi өркениеттiң негiзi болған өндiрушi шаруашылықтың iргетасы қаланды. Тас ғасырының қойнауында адамның қазiргi физикалық бет бейнесi қалыптасып, адамдардың қоғамдық ұжымдық бiрлестiгi – рулық құрылыс пайда болды. Осындай тарихи даму жолдарының басында гаремдiк ұйымдардан тұратын алғашқы маймыл – адамдар тобы тұрды. Қазiргi iрi нәсiлдердiң негiзi де осы тас ғасырында қалыптасып дамыды. Тiршiлiкке қолайлы жерлердi жаппай игеру мен оларға қоныстану да тас ғасырынан басталады. Тас ғасырының басында Алдыңғы Азия, Солтүстiк Африка және Оңтүстiк Еуразия жерлерiн ғана мекендеген адамдар, тас ғасырының соңында жер бетiне толықтай таралып, бос жатқан жерлердi меңгердi. Тас ғасырында адам қоғамның дамуына үлкен үлес қосқан бiрқатар жаңалықтар (ашылулар) жасалды. Олардың қатарына от жағу, киiм тiгу, үй салуды, ыдыс жасауды үйрену, етті пісіріп жеу, жабайы аңдардың кейбір түрін қолға үйрету және жабайы дақылдарды қолдан баптап, оның өнімін алу секілді жетістіктерді жатқызамыз. Көне тас (палеолит) дәуiрiн зерттеу Еуразия құрлығының көптеген аймақтарындағы адамның тiршiлiгiнiң iздерi сақталған археологиялық ескерткiштердi қазу арқылы жүзеге асырылады. Көне тас дәуiрi бiздiң елiмiздiң жерiнде б.з.д. 1 млн. жылдан астам уақыттан басталып, б.з.д. 10-шы мыңжылдыққа дейiн аралықты қамтыды. Көне тас ғасыры төменгi және жоғарғы немесе ерте және кейiнгi тас болып екi кезеңге бөлiнедi. Төменгi тас өмiр сүрген уақыт аралығы тұрғысынан 1 млн. жылдан 40 мың жылға дейiнгi аралықты, жоғарғы тас б.з.д. 40 мың жылдықтан 10 мың жылдыққа дейiнгi аралықты қамтиды [Тақырыпты меңгеру барысында адамдардың бос жатқан жерлердi игеруi, тас өңдеу iсi мен еңбек құралдарының жетiлу дәрежесi, адамдардың бет бейнесiнiң қалыптасуы төменгi тастың кезеңдерiнде қалай жүргендiгi мен шаруашылықпен қоғамдық қатынастардың қайсысы олардың қайсысына сәйкес келетiндiгiне көңiл аударылады]. жүктеу/скачать 1,13 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|