Мүнай экологиялық таза өндіру
өнеркәсібінің
маңызы неде?
9. Биогазды алу технологияның кандай кезеңдері бар?
у^^Метанотенк қандай қүрылғылардаң түрады?
3.2. Ө сім діктер биотехнологиясы
3.2.1. Биологиялык белсенді заттар және өсімдік тектес
өнімдерді алу биотехнологиясы
Өсімдік тектес биологиялық белсенді заттар химиялық синтезі
іс жүзінде мүмкін емес шексіз әртүрлі материалдарды үсынады.
Өсімдік тектес өнімдердің ауқьімды түтынушылары тамақ өнеркә-
сібі және сусындар болып қалып отыр және 2003 жылға олардың
түтынушылығы 560 млн. долларды қүрады. Мысалы,
Ресейде
қазіргі уақытта женьшень және қызғылт родиола жасушалары-
ның биомассасы негізінде медициналық және парфюмерлік пре-
параттардың шығарылуы жүзеге асырылуда. Өсімдік жасушапа-
ры дақылдарын пайдалануымен биологиялық белсенді жөне дәрілік
препараттарды
алу кең таралып, үлкен болашағы бар.
Биосинтездік өнеркәсіпте қажетті өнімдерді
биотрансфор
мация
арқылы алуға болады. Жасушалардын іп
у і і г о
жағдайында
биотрансформация жүргізуге мүмкіншілігі болатындығы дәлел-
денген, яғни кейбір биологиялық белсенді заттар арзан қарапай-
ым бастаушы заттармен синтезделеді. Бүл
қарапайым бастаушы
заттар химиялық немесе микробиологиялық жолмен өзгертеле ал-
майды, тек қана өсірілетің жасушалардын ферментгерінің ықпалы-
мен ақырғы бағалы өнімге айналып кетеді. Қоректік ортаның қүра-
мы және басқа өсіру жағдайлары өзгеруі аркасында синтезделе-
тін өнімдердің мөлшері түрмақ сапасы да өзгереді, соның нәтиже-
сінде мүлдем жаңа, негізінде басқаша эсер ететін қосылыстар
пайда болуы мүмкін. Өнеркәсіпте өсіруге жарайтын жасушалар
жабайы мен екпе дәрілік және техникалық өсімдіктердің, микро-
биологиялық өндірістің және химиялық
синтездің бәсекесінен
озып шығуы қажет.
^ V" Өсімдіктер көптеген маңызды заттардьщ бірден-бір қайнар көзі
больіп келеді. Маңызды биологиялык белсенді заттарға: алкало-
идтар, терпеноидтар, гликозидтар, полифенолдар, полисахарид-
тар,
эфир майлар, ерекше пептидтар мен акуыздар, таза бояғыш
заттар, стероидтар, дәм татымдық заттар, витаминдер, илік заттар
99
I
табиғатта
таусылып оара жатыр. Осыны еске алғанда,
клеткалық техноло-
гиялардың орны болашақта ерекше зор екенін түсінуге болады.
Технологияларды іске асыру үшін зерттеушілер ең алдымен жа-
сушалардың жақсы өсуіне жағдай туғызады, яғни биомассаны
жинақтауға, ал одан кейін сол жағдайлардың
қосымша метабо-
литтердің синтезіне әсерін зерттейді
Достарыңызбен бөлісу: 
