105
кӛрсетілген
жағдайларда
немесе
тараптардың
келісімі
жағдайында,
мәмілелердің қарапайым тҥрлері ҧстанбау оның жарамсыздығына әкеледі.
Сыртқы экономикалық мәміленің қарапайым жазбаша тҥрін ҧстанбауда
мәміленің жарамсыздығына алып келеді.
7.3
КЕЛІСІМШАРТ – КӘСІПКЕРЛІК МӘМІЛЕЛЕРДІ ЖҤЗЕГЕ АСЫРУДЫҢ
НЕГІЗГІ ҚҦЖАТЫ. КЕЛІСІМШАРТТАРДЫҢ ЖІКТЕЛУІ
Келісімшарт
кәсіпкерлік мәмілелерді жҥзеге
асыру заңдылығын
қамтамасыз ететін жетекші механизм болып табылады. Кәсіпкерлердің
(ҧйымдардың) барлық шаруашылық серіктестермен жасалатын келісімшарттары,
кәсіпорындар қызметін реттеудің жетекші тҥрлерінің бірі болып табылады.
Келісімшартты жасау барысында міндеттемелердің орындалу мерзімін,
қамтамасыз ету тҥрін (тҧрақсыздық айыбы, кепілзат, ҧстап қалу, кепілдендіру,
банктік кепілдеме, алдын-ала тӛлем) және орындалу орнын қарастыратын,
келісімшарт мәнінен шығатын міндеттемелерді
орындау туралы ережелер
ерекше маңызға ие болады. Келісімшарт туралы жалпы сипаттама 23-суретте
кӛрсетілген.
23-сурет.
Келісімшарт туралы жалпы ереже
Келісімшарт
тараптардың
қҧқықтарын,
міндеттемелері
мен
жауапкершіліктерін бекітетін заңды қҧжат (егер ол заңға сәйкес қҧрастырылса).
Егер келісім жасалғаннан кейін жаңа заң қабылданып, келісім шарт жасалған
кезге қарағанда тараптар ҥшін басқа ережелер белгіленген болса, бҧрынғы
келісім шарт ӛз кҥшін сақтап қалады. Әдетте, келісімшарт жасау тараптардың
Келісімшарт – екі немесе бірнеше тҧлғалардың азаматтық
қҧқықтар мен міндеттемелерді орындау, ӛзгерту немесе бҧзу
туралы келісімі
Екі және
кӛпжақты
мәмілелер туралы
ережелер
қолданылады
Міндеттемелер
туралы жалпы
ережелер
қолданылады
Белгілі бір қҧқықтық
нәтижеге қол жеткізудің
қҧқықтық іс-әрекеттеріне
бағытталған заңды факт
Маңызды шарттар
Жалпы шарттар
Келісімшарт пәні туралы шарттар
Келісімшарттардың аталған тҥрлері
ҥшін заңмен қажетті деп танылған
шарттар
Тараптардың бірінің келісім бо-
йынша
келісімге қол жеткізілетін
шарттар
Заңнамамен
қарастырылған және
келісімшартты
қолдану кезінде
қолданылатын
шарттар
Қосымша
шарттар
Тараптардың
келісімі бойынша
қосымша
қолданылатын
шарттар
Келісімшарт мазмҧны
Тараптардың қҧқықтары мен міндеттерін бекітетін шарттарды
қҧрайды
106
келісімі ретінде ҥш сатыдан тҧрады:
жасалуы, орындалуы және тоқтатылуы
(24-сурет).
24-сурет.
Келісімшартты жасасу, келісімшартты ӛзгерту немесе тоқтату
Оферта
Келісімшартты жасау
туралы ҧсыныс
Офертаны
қарастыру
Акцептті
жіберу
Акцепт
Офертаға
тҧлғаның жауабы
Орны
Уақыты
Келісімшартты жасау
Келісімшартты жасау орны
Офертаны
жіберген
азаматтың тҧрғылықты
мекен-
жайы
Офертаны жіберген заңды
тҧлғаның тҧрғылықты мекен-
жайы
Сәйкес мҥлікті беру уақыты
Офертаны
жіберген
тҧлғамен
акцептті беру уақыты
Заңмен мемлекеттік тіркеу уақыты,
басқаша
тіркелу
заңмен
қарасты-
рылмаған жағдайда
КЕЛІСІМШАРТТЫ ӚЗГЕРТУ ЖӘНЕ БҦЗУ НЕГІЗДЕРІ
Тараптардың келісімі
бойынша
Заңнамалық актілермен
қарастырылған
жағдайларда
Сот шешімі бойынша
Келісімшартты бір тарап бҧзған жағдайда
Азаматтық кодекспен, басқа да заңнамалық актілермен немесе
келісімшартпен қарастырылған басқа да жағдайларда
САЛДАРЫ
Келісімшартты
ӛзгерту
Келісімшартты
бҧзу
КЕЛІСІМШАРТТЫ ӚЗГЕРТУ НЕМЕСЕ БҦЗУ
Ӛз еркімен
жҥргізілетін
тәртіпте
Сот тәртібі
Тараптардың
міндеттемелері
ӛзгертілген
тҥрде жҥзеге
асырыла береді
Тараптардың
міндеттемелері
тоқтатылады
Келісімшартты ӛзгерту
немесе тоқтату туралы
тараптармен
келісімге
қол жеткізілген кезден
бастап,
міндеттемелер
ӛзгертілген
немесе
тоқтатылған
болып
саналады
Соттың келісімшартты
ӛзгерту немесе тоқтату
туралы
шешімінен
бастап, міндеттемелер
ӛзгертілген немесе тоқ-
татылған болып сана-
лады
КЕЛІСІМШАРТТЫ ЖАСАУ
Келісімшарт жасалған деп танылады, егерде тараптар арасында талап етілетін және
қажетті жағдайларда барлық маңызды шарттар бойынша келісімге қол жеткізілсе
107
Келісімшарт бір тарапқа екінші тараппен
оферта (келісімшартты жасау
туралы ҧсыныс)
және
акцептті (осы ҧсынысты қабылдау)
жіберу арқылы
жасалады.
Оферта
– бҧл бір немесе бірнеше тҧлғаға келісімшарт жасауға жіберілген
ҧсынысы
қабылданған жағдайда, ҧсыныс жасаушының адресатпен келісім
жасалғанын білдіретін шешім.
Акцепт
Достарыңызбен бөлісу: