Оқулық «Білім беру және педагогика» мамандықтарының «Қарым-қатынас психологиясы»
жүктеу/скачать 3,57 Mb. Pdf көрінісі
|
| 12
тҧлға аралық ӛзара әрекеттесу, қабылдау, адамдардың ӛзара сіңісуінің сҧрақтарын зерттейді. Лингвистика — коммуникация қҧралы ретінде тіл мен сӛйлеуді, сӛздер мен терминдерді зерттейді. Менеджмент ӛзара әрекеттесу, ынтымақтастық, бәсекелестік пен серіктестік қатынастың сҧрақтарын қарастырады. Аксиологиялық тәсілдеме қарым-қатынасты қҧндылықтармен алмасу процесі ретінде зерттесе; нормативті—индивидтердің мінез-қҧлқын нормативті реттеу процесіндегі қарым-қатынастың рӛлі мен орнын анықтайды, сонымен қатар кәдімгі санада нормалардың берілу және бекітілу процесін, мінез-қҧлық стереотиптерінің нақты қызмет процесін зерттейді; қарым-қатынастың әлеуметтік-тәжірибелік аспектісі – оны қызмет нәтижелері, қабілеттілік, ептілік пен машықтармен алмасу ретінде қарастырады. Интенсивті технология саласындағы мамандар қарым-қатынасты оқытудың пәндік қҧрылымы ретінде, ойындар, тренингтер және жаттығулардың кӛмегімен ептілік пен машықтарды дамыту тҧрғысынан қарастырады. Осы аталған ғылымдардың әрқайсысында қарым-қатынас мәселесіне байланысты тәсілдеме бар, сонымен қатар қарым- қатынастың сол немесе ӛзге аспектілеріне кӛбірек кӛңіл бӛледі. Кез келген адамның немесе топтың қарым-қатынастарының кез келген кӛрінісі әлеуметтік қатынастарды сақтаумен байланысты, оған ӛз кезегінде адамның әлеуметтік тәжірибесіне, тҧлғаның психологиялық және іскерлік сипаттамаларына, қарым-қатынас шарттарына, оның кеңістіктік сипатына ықпал етеді. Байланыс ҥшін тиімді болу, екі тарапты қанағаттандыру және тиісті мақсаттарға қол жеткізу ҥшін адамдар барлық шарттар кешенін сақтауы керек. Бҧған, ең алдымен, қоғамда және нақты ҧйымда қабылданған қҧқықтық, әлеуметтік, психологиялық және этикалық нормалар мен ережелерді, ӛз елнің және ҧйымның салт- дәстҥрін сақтау жатады. Белгілі болғандай, әрбір адамның қоршаған ортаға бейімделуіне кӛмектесетін дәстҥрлердің кӛпшілігі бекітіліп, ҧрпақтан ҧрпаққа беріледі. Маңызды шарт - конструктивті ӛзара әрекеттесудің дағдылары мен икемділіктері, нақты әрекеттерде, іс- әрекеттерде, сӛздерде, қимылдарда, дене кҥйлерінде, дауыс ырғақтарында ыңғайсыздыққа немесе қолайсыздыққа әсер ететін, ӛзара тҥсіністікке ықпал ететін немесе кедергі келтіретін ауызша және вербалды емес коммуникация технологиялары мен техникалары. Бизнестің ӛзара іс-қимылы саласында оның тиімділігінің шарты - оның қызметкеріне, серіктесіне, клиентіне, кез келген адамға кәсібилік пен мейірімділік қарым-қатынасы болып табылады. Бҧл барлық қатысушылар ҥшін мәдени қарым- қатынастың кҥнделікті нормасы, іскерлік этикасының нормасы |