Оқулық «Білім беру және педагогика» мамандықтарының «Қарым-қатынас психологиясы»
жүктеу/скачать 3,57 Mb. Pdf көрінісі
|
Панфилова Қарым-қатынас-психологиясы.-Оқулық
- Бұл бет үшін навигация:
- Интербелсенді жаттығулар
| 202
■ «тұлға — рӛл» қақтығысы (рӛлдің талаптары белгілі бір лауазымды иеленетін адамның негізгі қҧндылықтарын, кӛзқарастарын және қажеттіліктерін бҧзған кезде, мысалы: колледж директоры бір мезетте мҧғалімнің функцияларын орындайтын болса, нашар баға қою қиынға соғады, себебі ол оқу орнының бәсекеге қабілеттілігіне әсер етуі мҥмкін, ■ рӛл ішіндегі шиеленіс (әр адам әр тҥрлі талаптарды басшылыққа алатын рӛлді анықтаған жағдайда пайда болады, бҧл осы рӛлді орындайтын адамға барлық талаптарды қанағаттандыруға мҥмкіндік бермейді. Мысалы, кәсіпорынның заң кеңесшісі, бір жағынан, қҧқықтық нормаларға, екінші жағынан - әкімшілік мҥдделерін қорғауға тиіс): ■ рӛл аралық шиеленіс (қарама-қайшы ҥміттермен байланысты кӛптеген рӛлдердің қақтығысы нәтижесінде пайда болады). Психологтар рӛлдік қақтығыс кезінде адам психологиялық стрессті бастан кешіреді деп есептейді, бҧл басқа адамдармен ӛзара әрекеттесу кезінде эмоциялық проблемаларға, кейде тіпті шешімдер қабылдауға сенімсіздікке әкеледі. Интербелсенді жаттығулар Қатысушыларға пікірталаста (философ, эрудит, дипломат, кҥмәншіл және т.б.) әрекет ету керек рӛлдерді белгілеу парақтары беріледі. Талқылау тақырыбы – кез келген. Мысалы: фильм, спектакль, кітап. Бҧл тым кҥрделі немесе ӛте қызықты болмауы керек. 7-ден 10 минуттық талқылаудан кейін, айналадағы адамдар қандай рӛлде екенін анықтауы керек. Рӛлі танылмаған ойыншылар міндеттерді шеше алмайды деп есептеледі. ӘЛЕУМЕТТІК ӚЗАРА ӘРЕКЕТ ТҤРЛЕРІ Топтық жҧмысқа қатысушылардың мінез-қҧлқы әр тҥрлі болуы мҥмкін және топқа жҥктелген міндеттерді орындаудың жеңілдетілуі мен қиындатылуына әсер етуі мҥмкін. Кӛбіне,бҧл процесс топ мҥшелерінің қҧрамына байланысты. Мамандар топтық шешім ҥшін гетерогенді топ қҧрған дҧрыс, тҥрлі жыныс пен жастағы адамдар, әртҥрлі дайындық деңгейі бар, сондай-ақ гомогенді топқа қарағанда, тҥрлі мҥдделері мен мақсаттары бар, яғни гомогендінің барлық мҥшелерінің ортақтары кӛп: жасы, жынысы, дағдылар, проблемаларға деген қатынасы және т.б., ол әрқашан шешім қабылдау және табу ҥшін пайдалы емес. Топ ӛз тапсырмаларын орындауға бастағаннан бастап, олар бірқатар |