Оқулық «Білім беру және педагогика» мамандықтарының «Қарым-қатынас психологиясы»
жүктеу/скачать 3,57 Mb. Pdf көрінісі
|
- Бұл бет үшін навигация:
- Тапсырманы орындаңыз
| 24
қатынастардың жойылуына алып келеді. Диалогтық қарым-қатынас (грекше dialogos сӛзінен - екі немесе одан да кӛп адамдар арасындағы әңгіме) адамдар арасындағы қарым-қатынастың императивтік және манипуляциялық тҥрлеріне балама болып табылады. Ол серіктес – қатысушыларының, яғни қарым-қатынасқа қатысушылардың тең қҧқығына негізделген және ӛзіңізге тҧрақты орнатудан серіктеске орнатуға кӛшуге және оның мҥдделері мен мҥмкіндіктерін ескеруге ӛтуге мҥмкіндік береді (мен айтып тҧрмын – сіз тыңдайсыз және керісінше). Тапсырманы орындаңыз Осы әңгімеде қандай қарым-қатынас тҥрі және қандай кедергілер сипатталғанын анықтаңыз. «Жаяу саяхаттап жҥруді жақсы кӛретін Джонатан Свифт қараңғы кеште бір кішкентай қалаға келіп жетті және тҥнеуге қалуға шешім қабылдады. Бірақ жәрмеңкеге байланысты қонақ ҥйлердегі барлық орындар бос болмады. Ақырында, Свифтке бір ҥйде жалғыз орын ҧсынылды: ертерек келген фермермен бірге тӛсекке ҧйықтау. Кҥні бойы шаршағандықтан, саяхатшы жатып қалды, едәуір мас кӛршісі ҧзақ және зеріктіріп сауда-саттық сәттілігімен мақтана бастады. - Ал сіздің халыңыз қалай? - содан кейін фермер сҧрады. «Мақтана алмаймын, - деп жауап қатты қатты ҧйқысы келген Свифт, - осы аптада мен тек алты адамды ғана астым. - Сіз оны қалай астыңыз? - деп асықты ол. – Сізде сонда қандай жҧмыс? - Ия, кейбіреулер ҥшін тым жағымды емес: мен дарға асушымын. Алайда, олар ондаған адамды жинауға уәде берді. Қорқынышта фермер оның серіктесін тастап кетті, бақытты Джонатан Свифт тӛсекке кеңінен созылып жатты». Іскерлік қатынастар екі топқа бӛлінеді: оң және теріс (конструктивті және деструктивті). Біріншісіне әріптестік пен ынтымақтастық, ал екіншісіне - бәсекелестік пен бақталастық, сондай-ақ жанжалдық қарым – қатынастар жатады. Іскерлік қарым-қатынастар тҧрақты, олар байланыс ҥшін міндетті, олар объективті-мақсатты және функционалды-рӛлдік сипатқа ие. Іскерлік қарым-қатынастар дәстҥрлі, жағдайлық, эмоционалды және зорлық-зомбылық сипатында шектеулерге ие. Бҧл қатынастарды кӛбінесе формальды немесе ресми деп атайды, ӛйткені жоғарыда аталғандардан басқа, ӛзгелерге тән сипаты бар және оларға кіретін адамдардың жеке және психологиялық жай-кҥйіне тәуелді емес; рӛлдер мен маскалардың кӛмегімен жҥзеге асырылуы мҥмкін, |