Оқулық екі бөлімді 2 бөлім «Машина жасау технологиясы» мамандығы бойынша

 
 
 
1 қосымша. СЫРТҚЫ ДӨҢГЕЛЕК ТЕГІСТЕУГЕ 
АРНАЛҒАН ОПЕРАЦИЯЛЫҚ ӘДІПТЕР ДӘНЕ 
ШЕКТЕР 
 
Диаметрлер 
интервалы,
мм
1-
нұсқа 
2- нұсқа 
3-нұсқа 
Шектер, мм 
Ж
ылу
лық ө
ңдеу
ден
к
ей
ін
гі 
со
ңғы 
тегістеу
Жылумен өңдеуден 
кеін ажарлау 
Ж
ылу
лық ө
ңдеу
ге 
дей
ін
гі 
қар
ал
тым
т
егіс
теу
Ж
ылу
лық ө
ңдеу
ден
к
ей
ін
гі 
таз
а 
тегістеу
Ж
ылу
лық ө
ңдеу
сіз
т
егістеу
ге 
таз
а 
қаша
у
Ж
ылу
лық ө
ңдеу
ден
к
ей
ін
гі 
таз
а 
тегістеу
қаралтым
таза
Диаметрге рұқсатнама,мм 
3 тен 6-ға 
дейін 
0,2 
0,15 
0,05 
- 
- 
-0,08 
-0,025 
6-дан жоғары 
10-ға дейін 
0,3 
0,2 
0,1 
0,2 
0,3 
-0,10 
-0,03 
10-нан жоғары 
18-ге дейін 
0,3 
0,2 
0,1 
0,2 
0,3 
-0,12 
-0,035 
18-ден жоғары 
30-ға дейін 
0,3 
0,2 
0,1 
0,3 
0,4 
-0,14 
-0,045 
30-дан жоғары 
50-ге дейін 
0,4 
0,3 
0,1 
0,3 
0,4 
-0,17 
-0,05 
50-ден жоғары 
80-ге дейін 
0,5 
0,3 
0,2 
0,3 
0,5 
-0,20 
-0,06 
80-нен жоғары 
120-ға дейін 
0,5 
0,3 
0,2 
0,3 
0,5 
-0,23 
-0,07 
120-дан 
жоғары 180-ге 
дейін 
0,8 
0,5 
0,3 
0,5 
0,8 
-0,26 
-0,08 
180-нен 
жоғары 260-қа 
дейін 
0,8 
0,5 
0,3 
0,5 
0,8 
-0,30 
-0,09 
260-тан 
жоғары 360-қа 
дейін 
0,8 
0,5 
0,3 
0,5 
0,8 
-0,34 
-0,10 
Қосымша
 
422
 

2 қосымша. ЖІҢІШКЕ ҚАШАУ ТӘРТІБІ 
3 қосымша. БҰРҒЫЛАУМЕН 
АЛЫНАТЫН САҢЫЛАУЛАР ДӘЛДІГІ 
Диаметрлер 
арасалмағы, мм
Кондукторсыз бұрғылау
Кондуктор бойынша 
бұрғылау
Саңылау диаметріне шектер, мм
3 бастап 6 дейін
+0,16
+0,08
Бр. 6 бастап 10
+0,20
+0,10
Бр. 10 бастап 18
+0,24
+ 0,12
Бр. 18 бастап 30
+ 0,28
+0,14
Бр. 30 бастап 50
+0,34
+0,17
Бр. 50 бастап 80
+0,40
—
423
 
Өңделетін 
материал
Алмаздан кесу құралы
Қатты құймадан кесу құралы
Кесу 
жылдамд
ығы,
м/мин
Бойлық
беріс,
мм/айн
Кесу 
тереңдігі
,
мм
Кесу 
жылдамд
ығы,
м/мин
Бойлық
беріс,
мм/айн
Кесу 
тереңдігі,
мм
Силумин
350...500
0,02.0,08
0,06.
0,30
200.400
0,02.
0,08
0,05.
0,45
Баббит
380...600
0,02.0,03
0,18.
0,25
250.600
0,02.
0,10
0,05.
0,35
Қола 
330.500
0,02.0,05
0,10.
0,25
250.500
0,02.
0,10
0,05.
0,25
Сұр шойын
— 
— 
— 
100.200
0,03.
0,18
0,10.
0,35
Көміртекті 
болат
150.300
0,03.
0,14
0,10.
0,35

4 қосымша. ҚАШАУҒА АРНАЛҒАН 
ОПЕРАЦИЯЛЫҚ ӘДІПТЕР ЖӘНЕ ШЕКТЕР 
Диаметрлер 
интервалы, мм
Қашау 
Таза қашау
Таза қашау
Таза қашау
Диаметрге әдіп, мм
Диаметрге әдіп, мм
3 бастап 6
-
-
-
-
Бр. 6 бастап 10 дейін
-
-
+0,10
-
Бр. 10 бастап 18 дейін
0,8
0,5
+0,12
+0,070
Бр. 18 бастап 30 дейін
1,2
0,8
+0,14
+0,084
Бр. 30 бастап 50 дейін
1,5
1,0
+0,17
+0,10
Бр. 50 бастап 80 дейін
2,0
1,0
+0,20
+0,12
Бр. 80 бастап 120 
дейін
2,0
1,3
+0,20
+0,14
Бр. 120 бастап 180 
дейін
2,0
1,5
+0,26
+0,16
5 қосымша. ІШКІ ТЕГІСТЕУГЕ 
ОПЕРАЦИЯЛЫҚ ӘДІПТЕР ЖІНЕ ШЕКТЕР
424
 

6 қосымша. ҮҢГІЛЕУГЕ АРНАЛҒАН 
ОПЕРАЦИЯЛЫҚ ӘДІПТЕР ЖӘНЕ ШЕКТЕР 
Диаметрлер арасалмағы, 
мм
Үңгілеуге әдіп, мм
Саңылау диаметріне 
шек, мм
Бр. 10 бастап 18
0,8
+0,12
Бр. 18 бастап 30
1,2
+0,14
Бр. 30 бастап 50
1,5
+0,17
7 қосымша. КҮШЕЙТУГЕ АРНАЛҒАН 
ОПЕРАЦИЯЛЫҚ ӘДІПТЕР МЕН ШЕКТЕР
Диаметрлер 
аралықтары, мм
Диаметрге жіберілетін әдіп, мм
Диаметрге
шек, мм
Шектер 
Қаралтым 
шектеу
Таза шектеу
Қаралтым 
шектеу
3 бастап 6
-
0,15
0,05
+ 0,025
Бр. 6 бастап 10
0,2
0,2
0,1
+0,030
Бр. 10 бастап 18
0,2
0,2
0,1
+0,035
Бр. 18 бастап 30
0,3
0,2
0,1
+0,045
8 қосымша. ЖІҢІШКЕ ҚАШАУҒА 
ҰСЫНЫЛҒАН ӘДІПТЕР
Өңдеудің соңғы 
диаметрі, мм
Жіңішке қашау кезіндегі диаметрге 
әдіп, мм
Алдыңғы 
операциядағы 
өңдеу дәлдігі 
(шек), мм
алюмин
ий
баббит
Қола 
және 
шойын
болат
ал
ғашқы
со
ңғы
ал
ғашқы
со
ңғы
ал
ғашқы
со
ңғы
ал
ғашқы
со
ңғы
Ж
ің
ішк
ел
еп
ж
он
у 
ал
ды
ндағы 
дай
ы
нда
п 
ж
он
у 
Аяқ
тау
а
лдын
дағы 
ал
ды
н 
ал
а 
таз
а 
ж
он
у 
30 дейін
0,2
0,1
0,3
0,1
0,2
0,1
0,2
0,1
+0,084
+0,04
Бр. 30 бастап 50
0,3
0,1
0,4
0,1
0,3
0,1
0,2
0,1
+0,10
+ 0,05
Бр. 50 бастап 80
0,4
0,1
0,5
0,1
0,3
0,1
0,2
0,1
+0,12
+0,06
Бр.80 бастап 120
0,4
0,1
0,5
0,1
0,3
0,1
0,3
0,1
+0,14
+0,07
Бр.120 бастап180
0,5
0,1
0,6
0,1
0,4
0,1
0,3
0,1
+0,15
+0,08
425
 

9-қосымша. КЕҢІСТІКТЕРДІ ФРЕЗЕРЛЕУГЕ 
АРНАЛҒАН ОПЕРАЦИЯЛЫҚ ӘДІПТЕР
426
 
Толщина
заготовки,
мм
Дөрекіден кейінгі қаралтым 
фрезерлеу
Қаралтымнан кейінгі таза 
фрезерлеу
Фрезерлеудің 
ені 200 мм-ге 
дейін
Фрезерлеудің 
ені 200 бастап 
400 мм-ге 
дейін бр.
Фрезерлеудің 
ені 200 мм-ге 
дейін
Фрезерлеудің 
ені 200 бастап 
400 мм-ге дейін 
бр.
Әдіп , мм, фрезерлеу ұзындығы кезінде қалыңдыққа,мм
10
0 
ге 
дей
ін
бр
. 1
00
бастап
250
бр
. 2
50
бастап
400
дей
ін
10
0 
ге 
дей
ін
10
0 
ге 
дей
ін
бр
. 1
00
бастап
250
дей
ін
бр
. 2
50
бастап
400
дей
ін
10
0 
ге 
дей
ін
бр
. 1
00
бастап
250
дей
ін
бр
. 2
50
бастап
400
дей
ін
10
0 
ге 
дей
ін
бр
. 1
00
бастап
250
дей
ін
бр
. 2
50
бастап
400
дей
ін
бр. 6 
бастап 30
1,0
1,2
1,5
1,2
1,5
1,7
1,7
1,0
1,0
1,0
1,0
1,0
бр. 30 
бастап 50
1,0
1,5
1,7
1,5
1,5
2,0
1,0
1,0
1,2
1,0
1,2
1,2
бр. 50
1,5
1,7
2,0
1,7
2,0
2,5
1,0
1,3
1,5
1,3
1,5
1,5

10-қосымша. КЕҢІСТІКТЕРДІ ТЕГІСТЕУГЕ АРНАЛҒАН ӘДІПТЕР

Әдебиет тізімі
1. Колесов И. М. Машинажасау технологиясы негіздері: оқулық / 
И.М. Колесов. — М. : Машинажасау, 1997. — 592 б. 
2. Новиков В. Ю. Білдек жасау технологиясы : оқу құралы / В. 
Ю. Новиков, А.Г. Схиртладзе. — М. : Машинажасау, 1990. — 
256 б. 
3.Білдектерді жəне өнəркəсіптік жұмыстарды бағдарламалық 
басқару / [В.Л.Косовский, А. Н. Козырев, В.А. Ковшов жəне 
басқалар]. — М. :Жоғары мектеп, 1986. — 287 б. 
4. Жобалық технологиялар: оқулық / [И. М. Баранчукова, А. А. 
Гусев, Ю.Б. Крамаренко жəне басқалар] ; Ю.М. Соломенцевтің 
жалпы ред. — М. : Машинажасау, 1990. — 416 б. 
5.Технолог-машина жасаушының анықтамалығы / А. Г. 
Косилованың жалпы ред, Р. К.Мещерякова. — М. : 
Машинажасау, 1985. — Т. 1. — 656 б.
6.Технолог-машина жасаушының анықтамалығы / А. Г. ред — 
496 б.
7.Шишмарёв В. Ю. Машина жасау өндірісі : оқулық / В. 
Ю.Шишмарёв, Т.И.Каспина. — 2-ші бас., стер. — М. : 
«Академия» баспа орталығы, 2006. — 352 б.F

Мазмұны
 
Алғы сөз ...................................................................................... 4
1-бөлім. Машиналардың негізгі беттерін өңдеу әдістері ............. 
6
1.1. Айналу денелерінің сыртқы беттерін өңдеу (біліктердің) 6
1.2. Айналу денелерінің ішкі бетін өңдеу (саңылаулар) ....... 42
1.3. 
Бұрандалы беттің пайда болуы
......................................... 63
1.4. 
Тегіс беттерді өңдеу ........................................................... 77 
1.5. 
Күрделі беттерді өңдеу ...................................................... 89 
1.6. 
Тісті беттерді өңдеу 
.......................................................... 95
1.7. 
Оймакілтекті беттерді өңдеу 
 .......................................... 124
 
1.8. Өңдеудің ерекші әдстері .................................................. 131
 
1.9. Машиналардың бөлшектерін теңдестіру ....................... 148
2-бөлім. Машиналардың үлгілік бөлшектерін дайындаудың
 технологиялық процестері
......................................... 152
2.1. Корпустық бөлшектерді дайындау ................................. 152
2.2. 
Біліктерді дайындау
 ......................................................... 167
 
2.3. 
Тісті доңғалақты дайындау
 ............................................. 198
 
3-бөлім. Машиналарды құрастыру технологиясы
 ................ 217
 
3.1. Машиналардың сапасы туралы жалпы мәлімет
 ........... 217
 
3.2. Жинақтау процесінің жалпы түсініктері
 ....................... 221
 
3.3. Біріктіру түрлері және жинақтау дәлдігі
....................... 224
3.4. Жиналмалы өлшемдік тізбектер
 ..................................... 233
 
3.5. Машинаны құрастырудың технологиялық процесін 
әзірлеу ............................................................................... 239 
3.6. Машинаның үлгілік құрамалары мен құрастыру
бөлшектерін жинақтау ерекшеліктері ............................ 250
3.7. Жинақтау дәлдігін технологиялық бақылау
 ................. 296
 
3.8. Өнімнің автоматтық жинақталуы туралы жалпы 
мәліметтер 
........................................................................ 317
 

жүктеу/скачать 14,99 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: