≈ 10
–10
м, ал ядроның радиусы
R я
≈ 10
–14
– 10
–15
м
шамасындай. Мысалы, алюминий атомының радиусы
R а
≈ 2,6 · 10
–10
м, ал
оның ядросының радиусы жуықтап алғанда
R я
≈
4,5 · 10
–15
м.
Бұдан ядроның радиусы атомның радиусымен салыстырғанда 10
4
– 10
5
еседей кіші болатынын көреміз. Демек, атомның аз ғана көлемінде про-
тондар мен нейтрондар өте тығыз әрі берік орналасқан. Сонда бір-бірі-
нен тебілетін оң зарядталған протондарды ядрода қандай күш ұстап
тұрады? Бұл жұмбақ күштің тартылыс күші екені аян. Мүмкін, ол нук-
лондар арасындағы бүкіләлемдік тартылыс күші болар? Алайда нақты
есептеулерге жүгінсек, оң зарядталған
q 1
=
q 2
=
e екі протонның
арасындағы
F q q R k =
1
4
0
1
2
2
πεε
·
·
кулондық тебіліс күші, олардың ньютон-
дық
F G m m R =
1
2
2
·
тартылыс күшінен 1036 есе үлкен болатынын көре-
міз. Ендеше, ядродағы нуклондарды шашыратпай ұстап тұрған күш
ньютондық гравитациялық күшке жатпайды. Олай болса, ядро айма-
ғында нуклондарды ұстап тұратын табиғаты бөлек алапат зор күштің бар
екендігі айқын.
6. Ядролық әрекеттесу күші электрлік және гравитациялық әрекет-
тесулердің заңдарына бағынбайтын табиғаты мүлдем өзгеше күш болып
табылады.
Ядрода нуклондарды берік байланыста ұстап тұратын күшті ядролық күш деп атайды. Ядролық күшті сипаттайтын аналитикалық өрнек әлі табылған жоқ.
Алайда тәжірибелерден
