275
ПРОЕКТ
табылады. Жұлдыздарда термоядролық реакциялар үшін қажетті жағ-
дайлардың бәрі де бар. Жалпы алғанда, Ғаламдағы заттардың 99%-ын
сутек құрайды. Сондықтан жұлдыздар қойнауындағы мол сутек ядро-
лары жоғары қысым мен температураның салдарынан бір-бірімен бірі-
гіп, гелий ядросына айналады (сурет 7.10). Сутек изотоптарын гелийге
айналдыратын термоядролық реакциялар мына ретпен орындалады:
1
H + H
H +
;
2
H + H
He
;
3
H + He
He + H
)
)
)
1
1
1
1
1
2
1
0
1
2
1
1
2
3
2
3
2
3
2
4
1
1
→
+
→
+
→
e
γ
γ
+
+ H.
1
1
Мұндағы
1
1
H
және
1
2
H
– сутек изотоптары (сутек және дейтерий),
1
0
e
–
позитрон (антиэлектрон),
γ
– нейтрино,
2
3
He
және
2
4
He
– гелий изотоптары.
Осылайша орындалатын протон – протондық термоядролық реакция-
да тұрақты гелий изотопы
2
4
He
пайда болады. Гелийді түзуге төрт сутек
атомы қатысады және реакция барысында 28,5 МэВ энергия босайды.
Күн әрбір секунд сайын өзіндегі термоядролық реакцияға 564 млн т су-
тек жұмсап, 560 млн т гелий өндіреді. Сондағы туындайтын
∆
m
= 4 млн
тонна масса ақауы есебінен (бұл алғашқы массаның 0,7%-ы) күн энер-
гиясы өндіріледі, ол мына өрнек бойынша анықталады:
∆
Е
=
∆
m
· 931 МэВ.
Достарыңызбен бөлісу: