Оқулық «гэотар-медиа»
жүктеу/скачать 12,15 Mb. Pdf көрінісі
|
- Бұл бет үшін навигация:
- Тарау 5 Тері және теріасты шелмайы 5.1. Тері
| 5.
Балада дәм сезуі басталады: A. туғаннан бастап; B. 1 айынан бастап; C. 2-3 айынан бастап; D. 4-5 айынан бастап. Дұрыс жауаптар: 1 – A, B, C, D; 2 – A, B, C; 3 – A, B, D; 4 – A; 5 – А. Тарау 5 Тері және теріасты шелмайы 5.1. Тері Тері – зат алмасуына, термореттеуге және т.б. қатысты, адам денесінің сыртқы жамылғысы (сурет 5.1), ағза мен сыртқы орта арасындағы барьері. Сурет 5-1. Тері құрылымы: I – эпидермис: 1 - мүйізді қабат, 2 – шыны тәріздес қабат; 3 - дәнді қабат; 4 - тікенді қабат; 5 - базальды қабат. II – дерма: 6 - еміздікті қабат; 7 - торлы қабат; шашты фолликул; 10 - май безі. III - тері асты май шелі: 8 - тері безі 86 БАЛАЛАР ТЕРІСІНІҢ АНАТОМДЫ-ФИЗИКАЛЫҚ ЕРЕКШЕЛІКТЕРІ ТЕРІ ЖӘНЕ ОНЫҢ ҚОСАЛҚЫЛАРЫНЫҢ ЕРЕКШЕЛІКТЕРІ Тері Терінің әртүрлі қабатының қалыңдығы үш жасқа дейін үлкендерге қарағанда 1,5-3 есе кем, тек 7 жасқа қарай үлкендердегі көрсеткіш деңгейіне жетеді. Балалар эндермисінің жасушалары бір-бірінен алшақ тұрады, құрылымы борпылдақ. Нәрестелерде мүйізді қабаты жұқа және жеңіл сыдырылатын 2-3 қабаттан тұрады. Дәнді қабаты әлсіз дамыған, сондықтан нәресте терісінің айтарлықтай мөлдірлігін және оның қызғылт түсін анықтайды. Базальды қабаты жақсы дамыған, бірақ өмірінің алғашқы айларында мелоноциттер функциясын толық атқармауынан тері түсі ақшылдау. Бала терісінің айрықша ерекшелігі, әсіресе нәрестенің - эпидермистің дермамен байланысы әлсіз, себебі зәкірлі талшықтардың санының жетіспеуінен және толық дамымауынан туындаған. Әр түрлі аурулар кезінде эпидермис дермадан жеңіл сыдырылады, сол себептен көпіршіктер пайда болады. Нәресте терісінің беткейі белсенділігі әлсіз бактероцидтік секретпен жабылған, себебі оның рН-ы нейтральдыққа жақын, бірақ өмірінің бірінші айының аяғында рН айтарлықтай төмендейді. Нәрестенің және бір жасқа дейінгі балалардың терісінде кең капиллярлар торы жақсы дамыған. Кейін кең капиллярлар саны азаяды, ал ұзын әрі тар капиллярлар көбейеді. Туған кезде тері нервтерінің ұштары жеткіліксіз дамыған, бірақ функционалды жетілген, сол себепті ауырсыну, тактильді және температуралық сезімдерінің болуы түсінікті. Өмірінің алғашқы жылында бала терісінің құрылымы, биохимиялық құрамы ерекшеліктеріне және қантамырларымен жақсы қамтамасыз етуіне байланысты бала терісі нәзік, барқыт тәрізді және эластикалық болады. Үлкендер терісіне қарағанда, бала терісі жұқа, тегіс, беткейі құрғақтау және қабыршақтануға бейім. Барлық терінің және шаштарының беті сулы– липидті қабатпен не мантиямен жабылған, ол қоршаған ортаның жағымсыз факторларынан қорғайды, химиялық заттардың сіңірілуі мен әсер етуін тежейді және алдын алады, Д провитаминнің түзілу орны болып табылады, антибактериалды қасиеті бар. Балалар терісінің функционалдық ерекшелігі 5-1 кестеде берілген. |