Оқулық «гэотар-медиа»

Сурет 7-3
. 6 айлық ұрықтың 
өкпе құрылымы: 
1 - бір қабатты куб тәрізді 
эпителий; 2 - дәнекер тін; 
3 – бір қабатты жалпақ 
эпителий; 
4 - альвеолалар; 5 – капиллярлар 
170 
 

Безді кезеңі: құрсақішілік дамудың 5-ші аптасынан 4-айға дейін 
бронхиалдық бұтақ қалыптасады. 

Каналикулярлы кезеңі: құрсақішілік дамудың 4-6 айында - 
респираторлық бронхиолалар дамуы басталады. 

Альвеолярлы кезеңі: құрсақішілік дамудың 6-шы айынан 8 
жасқа дейін - альвеолалар және альвеола жолдарының негізгі 
массасы дамиды. 
4 айлық ұрықтың ауа-тасу жолдары үлкендердікіндей, тек кіші көлем 
ді. 
Альвеолалардың 
дамуы 
постнатальдық 
кезеңде 
жүреді. 
Альвеолалардың саны (құрсақішілік дамудың 6 айынан) қалыптасу 
кезеңінен туғанға дейін тек 24 млн-ға жетеді (сурет 7-3). Туған кезінде 
ұрықта 60 млн-ға жуық біріншілік альвеолалар болады, ал олардың саны 2 
жасқа дейін қарқынды өседі, онан соң өсуі бәсеңдеп, 8-12 жаста 375 млн-ға 
жетеді (үлкендердегіндей). 
Құрсақ ішілік дамуының 7-айынан бастап қалыптаса бастаған 
респираторлық бөліктерде сурфактант синтезделеді (беткейлі белсенді 
зат). Сурфактант - альвеолалардың беткейлі керілу күшін төмендетуші 
және олардың тұрақтылығын сақтаушы липопротеидті құрамды беткейлі 
белсенді зат. Сонымен қатар, сурфактант мукоцилиарлық тасымалдауды
жақсартады, бактериоцидтік белсенділігі бар, өкпедегі макрофальдық
реакцияны 
стимуляциялайды. 
Оның 
құрамы 
фосфолипидтерден 
(фосфатидилхолин, фосфатидилглицерол), нейтралды липидтер мен 
ақуыздардан (протеин А, В, С, Д) тұрады. Туу кезіне қарай өкпе 
құрылысы, оның функционалдық мүмкіншілігін толық қамтамасыз етеді.
Сурет 7-2.
Өкпе дамуының әр 
кезеңіндегі эпителиалдық 
жамылғының құрылысы: а - безді; 
б - түтікшелі; в - альвеолярлы (1 – 
респираторлық альвеолоцит, 2 - 
секреторлы альвеолоцит, 3 – 
капилляр) 

Сурет 7-4. 
Ересек адамның өкпе 
ацинусы: 1 - терминальды 
бронхиола, 2 - респираторлық 
бронхиола, 3 - альвеолалар, 4 - 
капиллярлар
Сурет 7-5.
Бронхиалды және 
альвеолярлы бұтақтың құрылу 
сұлбасы. 
а - бронхиалды бұтақ құрылымы:
1 - басты бронхтар; 2 – бөліктік 
бронхтар; 3 - сегментті бронхтар; 
4 - сегментті бронхтардың 
бұтақтары; 5 – ұсақ бөлікті 
бронхтар; 6 - терминальды 
бронхтар; 7 - өкпе бөліктері;
б - ацинус
құрылымы:
8 – респираторлық бронхиолалар,
9 – альвеолалар.
171 
Нәрестеде 
ацинус 
элементтері 
толық диффенцияланбаған. Бала 
өскен сайын, нәрестелерге тән 
қапшықшалардың 
орнына 
эластикалық каркас дамиды және 
альвеолалар 
мен 
альвеолалар 
жолдары 
пайда 
болады. 
Өкпе 
дамуы 
постанальды 
кезеңде 
біркелкі емес: 2 жасқа дейін 
ацинустардың 
көбеюі 
және 
дифференциясы басым, 2-ден 4 
жасқа дейін бронхтардың бұлшық 
еттерінің элементтері қарқынды 
дамиды. 12 жаста өкпе құрылысы, 
үлкендер өкпесіне сай келеді (сурет 
7-4, 7-5).

жүктеу/скачать 12,15 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: