Әлеуметтік теңсізікті жоюдың бірден-бір жолы - Руссоньщ айтуынша, - бэсеке бостандығы аркылы адамдардың табиғи қүкыктарының (өмір сүруге, ерікті болуға, меншік иесі болуға) қанағаттандырылуына мүмкіндік беретін жағдайлар жасау. Адам туғанда бас бостандығы бос болып туады, бірак өз еркімен “коғамдық келісімге” бой ұрғаннан кейін, олар өздерінің жекелеген жігер-еркін біріккен, “ортак жігер-елікке” шоғырландырады. Сөйтіп мемлекет пайда болады. Мемлекеттің негізгі міндеті бейбітшілік пен әділеттілікті сақтау. 73
Руссоның теңсіздік, “коғамдык келісім” туралы пікірлері көп елдің саяси, рухани өмірінде мемлекеттік кұкык тэрбие т.б. әлеуметтік құбылыстардың калыптасуына үлксн эсер етті. Аты-шулы француз “Энциклопедиясын” (1751-1788 жж.) шыгару барысында, сол кездегі табиғаттану ғылымдарының жетістіктеріне сүйенген бір топ ойшыл гұламалардың дүниетанымдық көзкарастары калыптасты. Олардың ілімдерін жеке-жеке бөліп карамай, жалпы “энциклопедистер ілімі” деген ортак атпен біріктіріп Караганды жөн көрдік. Негізгі өкілдері мен олардың еңбектері: Дени Дидро (1713-1784 ж., “Рамо жиені”), Ламетри (1709-1752 ж., “Адам - машина”), Гольбах (1723-1789 ж., “Табиғат жүйесі”), Гельвеций (1715-1771 ж., “Адам туралы”) т.б. Энциклопедистердің пікірішпе, әлемнің түпнегізі - табиғат, материя. Оның негізгі касиеттері: кеңістікте көсілу, салмак, бірлік, түр (форма), козғалыс. Материяның кейбір түрлеріне белсенділік тэн болса, кейбіреулеріне енжарлық тэн. Белсенділігінің арқасында материя, ешқандай сырткы кұштің әсерінсіз, өзінен өзі туындайды жэне өз
