disci articulares, не тұтас емес, жартыай тәрізді
иілген, сондықтан менисктер,
menisci articulares, (латынша-meniscus,
жартыай) деп аталатын түзіліс түрінде, не шеміршек қуысы,
labra articularia (буын ернеулері) түрінде болады. Барлық осы буын ішіндегі
шеміршектер шеңбері бойымен буын қапшығына бітісіп-өседі. Олар
жаңа қызметтік талаптардың нәтижесінде статикалық және динами-
калық жүктеменің күрделеніп, артуына жауап реакция ретінде пайда
болады. Олар бастапқы үздіксіз қосылыстардың шеміршектерінен
дамиды, өздерінде беріктік және серпімділік қасиеттерін ұштастырып,
соққылауға кедергі жасап, буындағы қозғалыстарға көмектеседі.
Б у ы н д а р б и о м е х а н и к а с ы . Тірі адам организмінде буындар үш
түрлі рөл атқарады: 1) олар дене қалпының сақталуына жәрдемдеседі;
2) дене бөліктерінің өзара орын ауыстыруына қатысады; 3) дененің
кеңістіктегі локомоция (орын алмастыру) мүшесі болып табылады.
Эволюция барысында бұлшықет қызметі үшін жағдайлар әртүрлі
болғандықтан, түрлі пішіндер мен қызметтердің буындасуы пайда
болады. Пішіні жағынан буындық беттерін геометриялық айналу
денелерінің кесінділері деп қарастыруға болады: бір білікті айнала
қозғалатын цилиндр ретінде, екі білікті айнала қозғалатын эллипс
ретінде және үш немесе одан да көп біліктерді айнала қозғалатын шар
ретінде.
Буындарда қозғалыс үш негізгі білікті айнала жүреді.
Буындарда мынадай қозғалыс түрлерін ажыратады:
1. Фронталды (горизонталды) білікті айнала қозғалу-бүгілу
[flexio ),
яғни буындасатын сүйектер арасындағы бұрыштың кішіреюі және
жазылуы (
extensio ), яғни осы бұрыштың үлкеюі.
2. Сагитталды (горизонталды) білікті айнала қозғалу-келтіру
(і
adductio ), орта жазықтыққа жақындау және әкету (
