Қозғыш тіндердің жалпы қасиеттері. Қозғыштықтың кезеңдері. Қозғыштықтың өлшемдері


Вегетативтік жүйке жүйесінің симпатикалық және парасимпатикалық бөлімдерінің салыстырмалы ерекшеліктері



бет17/23
Дата29.09.2023
өлшемі110,97 Kb.
#111393
1   ...   13   14   15   16   17   18   19   20   ...   23
Байланысты:
Қозғыш тіндердің жалпы қасиеттері. Қозғыштықтың кезеңдері. Қозғы-emirsaba.org

Вегетативтік жүйке жүйесінің симпатикалық және парасимпатикалық бөлімдерінің салыстырмалы ерекшеліктері.


Симпатикалық және парасимпатикалық жүйке жүйесінің басты айырмашылығы - симпатикалық жүйке жүйесі дененің қабылданған зиянға жауаптарын және «күресу немесе ұшу» әрекетін жұмылдыру үшін жауап береді, ал парасимпатикалық жүйке жүйесі гомеостазды және денені басқаруға жауап береді. демалу және қорыту »жауабы.Симпатикалық және парасимпатикалық жүйке жүйесі - вегетативті жүйке жүйесінің бөліктері. Сондай-ақ, екеуі де перифериялық жүйке жүйесіне жатады.Олар дененің еріксіз жауаптары үшін жауап береді. Симпатикалық және парасимпатикалық жүйке жүйесі вегетативтік жүйке жүйесінің екі негізгі бөлігі болып табылады. Симпатикалық және парасимпатикалық жүйке жүйесінің айырмашылығы - симпатикалық жүйке жүйесі дененің гомеостазын басқаруға арналған парасимпатикалық жүйке жүйесінің функциялары, ал парасимпатикалық жүйке жүйесінің функциялары.


  1. Ішкі сөлініс бездерінің жалпы морфо-функциялық ерекшеліктері.

Гормондар-жоғары белсенді биологиялық зат, эндокринді бездермен ағзаның ішкі ортасына синтезделіп бөлінеді, реттеуші әсер беретін заттар. ІСБ – гормондарын тікелей қанға немесе лимфаға бөлетін бездер.


Кейбір зерттеушілер бұл бездердің организм қызметін реттеудегі орнын шектен тыс көтерген, оларды жеке автономды реттеуші жүйеге жатқызған. Эндокриндік бездер жүйесін орталық жүйке жүйесінен жоғары құрылым ретінде, ағзалар мен олардың жүйелерінің, соның ішінде орталық жүйке жүйесінің де негізгі реттеушісі ретінде қарастырған. Қазіргі таңда 60-қа жуық гормондар бар.



  1. Гормондар, олардың жалпы қасиеттері, әсер ету жолдары

Гуморальды реттелудің басты формасы гормондар арқылы реттеу. «Гормон» деген атауды алғаш рет 1902 жала Старлинг пен Бейлис он екі елі ішек шығаратын зат – секретинді ашып қолданған. «Гормон» деген термин (грекше «hormon» – қоздырамын, қозғалтамын) мағына береді.


Гормондар жоғары активті заттар. Оны ішкі секреция бездері ағзаның ішкі ортасына бөліп шығарады. Эндокрин бездерінің секрет бөліп шығаратын түтіктері болмайды.
Эндокриндік бездеріне гипофиз, эпифиз, қалқанша безі, қалқанша маңы безі, бүйрек үсті бездері, тимус жатады.
Сыртқы секреция бездерінің ерекшелгі оларда секреция бөліп шығаратын арнаулы түтіктері болады. Аралас секреция бездеріне жататындарға ұйқы безі, жыныс бездері.
«Гормон» деген атаудың анық анықтамасын катехоламиндер – адреналин мен нормадреналиндерге қатысты. Оны бүйрек үсті бездерінің ми қабаты шығарғанда гормон деуге болады. Ал оларды симпатикалық нерв ұштары шығарғанда оны медиаторлар деп атайды. Гипоталамус реттеуші гормондар – нейропептидтер. Оған қоса жақында ашылған энкефалиндер мен эндорфиндер тек ғана гормондық емес медиаторлақта қызмет атқарады. Реттеуші гипоталамус пепидтері ми нервтерінен басқа ішектін ерекше жасушаларынан табылған. Ол нейрогензин, соматостатин, және тағы басқалар. Қазіргі біздің білуімізше олар неше түрлі мүшелер мен ұлпалар жасушаларында араласып диффуздық нейроэндокриндік жүйесіне жатады.
Гормондар құрылымының күрделілігіне байланысты олардың әсері де әртүрлі болады. Мысалы медиаторлар әсері секундтық бір бөлігіндей болса, петидтерде бірнеше сағатқа, ал стероидты гормондар мен иодтирониндер тәулікке дейін әсер етеді. Гормондардың химиялық құрылымдарын, физикалық- химиялық қасиеттерін талдау олардың әсер ету механизмін түсінуге әртүрлі сұйық ішінен бар – жоғын анықтауға көмектеседі.
Гормондардың әсер ету механизмі өте күрделі және биохимиялық тұрғыдан жан – жақты қарастырылған. Гормондар қан мен лимфа тамырларына еніп барлық ұлпаларға ағзаларға және бүкіл денеге әсер ете алады:
1   ...   13   14   15   16   17   18   19   20   ...   23




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет