Өзгиришләрни өз ичигә алидиған ижтимаий-сәясий мәзмунғиму егә

Uluslararası 

 Uygur Araştırmaları Dergisi 

 2017/9

 

 

АБДУРЕҺИМ ӨТКҮР ШЕИРЛИРИДА «БАҺАР» СӨЗИНИҢ ҚОЛЛИНИЛИШИ 

Abdurehim Ötkür Şeirlirida “Bahar” Söziniñ Qollinilişi  

Abdurehim Ötkür’ün Şiirlerinde “Bahar” Sözünün Kullanılışı 

The Usage of the Word ¨Spring¨ in the Poems of Abdurehim Ötkür 

 

Руслан АРЗИЕВ

*

 

 

Кыскыче мезмуни

 

Мақалида  атақлиқ  уйғур  шаири,  язғучиси  һәм  алими  Абдуреһим 

Өткүрниң  шеирийитидә  «баһар»  сөзиниң  қоллинилиш  алаһидилиги 

тәһлил  қилинған.  Мәзкүр  сөз  уйғур  әдәбиятида  пәқәт  бир  мәвсум 

нами 

мәнасидила 

әмәс, 

шундақла 

жәмийәттики 

ижабий 

өзгиришләрни  өз  ичигә  алидиған  ижтимаий-сәясий  мәзмунғиму  егә. 

Бу хил мәзмунниң Йүсүп Хас Һажипниң «Қутадғу билик» дастанидин 

башлинидиғанлиғи атап өтүлди. «Баһар» сөзигә мундақ ижтимаий-

сәясий  мәзмун  бериш  сабиқ  кеңәш  дәвридики  Қазақстан  уйғур 

әдәбиятиниң  1920-1930-жилирида  хелә  рошән  көрүниду.  Октябрь 

инқилавидин  кейинки  жәмийәттики  өзгиришләр  поэтикилиқ  тилда 

қиштин  кейинки  баһар  билән  қияс  қилинған.  Мақалида  мошу 

дәвирниң  вәкиллик  характерға  егә  шаири  Һезим  Искәндәровниң 

ижадийитидә  «баһар»  сөзиниң  қоллинилиш  алаһидиликлири 

тоғрилиқму  әтраплиқ  сөз  болиду.  Абдуреһим  Өткүр  өзиниң 

шеирлирида  мошу  әнъәнини  давамлаштуруп,  мәзкүр  сөзгә  техиму 

чоңқур мәна бериду. Нәтижидә шаир уйғур хәлқиниң өткән әсирдики 

тарихини,  ечинишлиқ  тәғдирини  вә  арзу-үмүтлирини  өзигә  хас 

бәдиий  маһарити  билән  мошу  бир  сөз  арқилиқ  ипадиләшкә  муйәссәр 

болалиған.