43
Ж уан еріндік түрі: БҰЛ, БОТА т.б.
(16-3 -
сурет)
Ж асалы м ы :
к о с е р ін ө з а р а ж ы м д а с а
тоғысады (1), жасалу орнына қарай ерін-ерінді;
тіл ауыз қуысында кейін шегініп жатады (8),
тілдің жатысына қарай кейінді; дауыс желбезегі
жартылай тербеледі (5-3),
ж елбезек қатысына
қ а р а й т е р б е л ің к і ( ұ я ң ); е р ін д ө ң г е л е н іп
(сүйірленіп) барып (1-2)
жасалады, ерін қатысына
қарай еріндік дыбыс болып табылады.
Айтылымы:
қос ерін өзара босаң тоғысады,
тоғысым күш іне қарай
босаң тоғы сы ңқы ; ауыз
қуысы мен көмей қуысы қосылып кетеді, үстеме
жасалым орны на қарай көмей қуысты дыбыс
болып табылады.
Естілімі:
қос еріннің тоғысымы босаң леппен
аяқталады, тоғы сым бітіміне қарай босаң лепті;
дауыссыз ызың дыбысталады, үн қатысына қарай
ұяң; әуез қатысына
қарай жуан және ерін әуезді
дыбыс болып табылады.
Б° жуан еріндік түрінің айырым белгілері
Ж асалым белгілері:
ерін (ер ін -ер ін д і),
тоғы сы ңқы , кейінді, тербеліңкі (ұяң), еріндік
дауыссыз дыбыс.
Айтылым белгілері:
босаң тоғысыңқы, көмей
қуысты дауыссыз дыбыс.
Естілім белгілері:
босаң лепті, ұяң (ызың),
жуан, ерін әуезді дауыссыз дыбыс.
Жалпы сипаттамасы:
ерін (ерін -ерін ді),
тоғысыңқы, ұяң, кейінді (жуан), еріндік дауыссыз
дыбыс.
Жіңішке еріндіктүрі: БҮК, БӨ Л ЕК т.б.
(16-
4-сурет)
Ж асалы м ы :
қ о с е р ін ө з а р а ж ы м д а с а
тоғысады (1), жасалу орны на қарай ерін-ерінді;
тіл ауыз қуысында ілгері итініп жатады (6), тілдің
ж аты сы на
қарай ілгерінді; дауыс желбезегі
жартылай тербеледі (5-3), ж елбезек қатысына
қарай тербеліңкі; ерін дөңгеленіп (сүйірленіп)
барып (1-2) жасалады, ерін қаты сы на қарай
еріндік дыбыс болып табылады.
Айтылымы:
қос ерін өзара босаң тоғысады,
тоғысым күшіне қарай босаң тоғы сы ңқы ; ауыз
қуысы мен көмей қуысы қосылып кетеді, үстеме
жасалым орны на
қарай ауыз қуысты дыбыс
болып табылады.
Естілімі:
қос еріннің тоғы сы м ы босаң
леппен аяқталады, тоғысым бітіміне қарай босаң
лепті; дауыссыз ызың дыбысталады, үн қатысына
қарай ұяң; әуез қаты сы на қарай ж іңіш ке және
ерін әуезді дыбыс болып табылады.
Б 10 жіңішке еріндіктүрінің айырым белгілері
Достарыңызбен бөлісу: 
