П у бли ка сы м әдениет, а қ п а ра т ж ә н е қ о ға м д ы қ к е л іс ім м и н и с т р л іг ін щ м ем л е к етт ік тілді дам ы ту бағдарламасы



Pdf көрінісі
бет59/879
Дата03.12.2023
өлшемі38,54 Mb.
#133403
1   ...   55   56   57   58   59   60   61   62   ...   879
Байланысты:
kazak grammatikasy fonetika sozzhasam morfologiia sintaksis

Ж асалым белгілері: 
ерін (е р ін -е р ін д і), 
тоғы сы ң қы , ілгерінді, тербеліңкі (ұяң), еріндік 
дауыссыз дыбыс.
Айтылым белгілері: 
босаң тоғы сы ңқы , ауыз 
қуысты дауыссыз дыбыс.
Естілім белгілері: 
босаң лепті, ұяң (ызың), 
жіңіш ке, ерін әуезді дауыссыз дыбыс.
Жалпы сипаттамасы: 
ерін (ерін -ерін д і), 
т о ғ ы с ы ң қ ы , ұяң , ілгерінді (ж у ан ), ер ін д ік 
дауыссыз дыбыс.
Д дауыссыз дыбысының үндесім түрлері
Жуан езулік түрі: ДАУЫС, Д Ы Б Ы С т.б. 
(17-
1-сурет)
Жасалымы: 
тіл ұшы мен қы зыл иек озара 
жымдаса тоғысады (1), жасалу орнына қарай тіл 
ұшы; тіл ауыз қуысында кейін ш егініп жатады 
(8), тілдің ж аты сы н а қарай кей ін ді; дауыс 
желбезегі жартылай тербеледі (5-3), желбезек 
қаты сы на қарай тербеліңкі; ерін жазылы п (езу 
тартып) барып жасалады (1-3), ерін қаты сы на 
қарай езулік дыбыс болып табылады.
Айтылымы: 
тіл ұшы мен қы зыл иек озара 
босаң тоғы сады , тоғы сы м күш іне қарай босаң 
тоғы сы ңқы ; ауыз қуысы үлкейіп, комей қуысы 
кішірейеді, үстеме жасалым орнына қарай комей 
қуысты дыбыс болып табылады.
Естілімі: 
тіл ұшы мен қызыл иектің тоғы - 
сымы босаң леппен аяқталады, тоғысым бітіміне 
қарай босаң лепті; дауыссыз ызың дыбыстала- 
ды, үн қатысына қарай ұяң; әуез қатысына қарай 
жуан және езу әуезді дыбыс болып табылады.
Д жуан езулік түрінің айырым белгілері
Жасалым белгілері: 
тіл ұшы, тоғы сы ң қы , 
кейінді, тербеліңкі (ұяң), езулік дауыссыз дыбыс.
Айтылым белгілері: 
босаң тоғысыңқы, комей 
қуысты дауыссыз дыбыс.
Естілім белгілері: 
босаң лепті, ұяң (ызың), 
жуан, езу әуезді дауыссыз дыбыс.
Жалпы сипатгамасы: 
тіл ұшы, тоғы сы ңқы , 
ұяң, кейінді (жуан), езулік дауыссыз дыбыс.
Ж іңіш ке езулік түрі: Д Е Н Е , Д ІРІЛ
т.б. (17-
2-сурет)


44


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   55   56   57   58   59   60   61   62   ...   879




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет