7.6.2.1. Бол, ет, қыл комекші етістіктерінің қызметі Комекші етістіктер тілде түрлі-түрлі қызмет
атқарады. С оны мен бірге комекш і етістіктердің
созжасамдық қызметі де бар, ол әдетте назардан
тыс қалы п, кобіне, ол туралы соз қозғалмайды .
Бұл комекші етістіктердің қызметінің толық қам-
тылмауына әкеліп соғады . Сондықтан көмекш і
етістіктердің созж асам ды қ қызметін де аш ып
корсетіп отырған жон.
Көмекші етістіктердің грамматикалық қы з-
метінің ерекш е назарда болуы бұл қызметтің
көмекші етістіктердің басым көпшілігіне қатыс-
ты болуына байланысты. Ал созжасамдық қы з-
мет көмекші етістіктердің өте аз, санаулы түрлері-
не ғана қатысты, сондықтан да ол кәмекші етістік
туралы жалпы сипаттамада коп жағдайда ескері-
ле бермейді.
Көмекші етістіктер тобы нан
бол, ет, қыл көмекшілері өздерінің сөзжасамдық қабілеті ар-
қылы ерекшеленеді. Бұл көмекші етістіктер есім
сөздерден етістік жасайды.
Бэйбішенің қапысын таба алмай ыза болып отырған (М үсірепов).
Ғалымдар бүл жөнінде коп табысқа ие болды (Дарқанбаев).
Ж ақсы атының да болмағанын арман етеді (Н ұрш айықов).
Кітапты озі оқыға- нын қанағат қылмай... (Әуезов).
Бүл мінезің өзіңді әуре етер (“К, озы К өрпеш ” ). Осы мысал-
дардағы
ыза болып дегенді
ызаланып, ие болды дегенді
иеленді, арман етеді дегенді
армандай- ды, қанағат қылмай дегенді
қанағаттанбай, әуре етер дегенді
әурелер деген туынды түбір етістік-
терімен ауыстыруға әбден бөлады. Олай бөлатын
себебі, бұл мысалдардың алғаш қы лары нда есім
сөзден көмекші етістік арқылы етістікж асалған,
екінші сыңарларында есім созден ж ұрнақ арқы -
лы туынды түбір етістік ж асалған. Екеуінде де
есім созге қимыл мағы насы қосылған. Сондық-
тан
