П у бли ка сы м әдениет, а қ п а ра т ж ә н е қ о ға м д ы қ к е л іс ім м и н и с т р л іг ін щ м ем л е к етт ік тілді дам ы ту бағдарламасы


үшін шылауы түбір тұлғадағы есім сөз  айран-шалап



Pdf көрінісі
бет787/879
Дата03.12.2023
өлшемі38,54 Mb.
#133403
1   ...   783   784   785   786   787   788   789   790   ...   879
Байланысты:
kazak grammatikasy fonetika sozzhasam morfologiia sintaksis

үшін
шылауы түбір тұлғадағы есім сөз 
айран-шалап
сөзінен соң, қолданылып мақсаттық мағына үстеу 
үшін қолданылған.
Сайын 
септеулігі зат есіммен және 
-ған/-ген
тұлғалы өткен ш ақ есімш емен тіркесіп келіп, 
оларға даралау мағынасын үстейді. 
Котеріп коптің
кәңілін күнде шауып, Ж үлде алар жүма
сайын
туды күнім
(Ж ансүгіров). 
Жаз аяқтап, қыс жа-
қы ндаға н сш ъ т қараіиа ауылдар қоршаған Қара-
ғандының орталығы озгере түсті
(М үсірепов). 
Алдыңғы сойлемде 
сайын 
шылауы 
ж ұма 
созін 
даралау мағынасыңда қолданылып, екінші сөйлем- 
десайын 
шылауы сабақтас құрмалас сөйлемді бай- 
ланыстырып, мезгілдік м ағы наны білдіріп тұр.
Сияқты, секілді, тәрізді 
септеуліктері зат есім, 
есімдікпен, есімш емен тіркесіп, ұқсату, теңеу 
мағы насы н білдіреді. 
Рақымбай сияқты ж ағым-
тал, Ж орға болыстың тағы бір екеуіне козі түсіп
еді, олар да а лға түсетін, бой көрсететін
сияқты
емес
(Әуезов). 
Біз бүл
сияқты бүйрық ж арияла-
натынын білгеніміз жоқ
(Сонда). Бұл сөйлемде 
сияқты 
шылауы есім сөз 
Рақымбай 
мен есімдік 
бүл
сөзіне тіркесіп, оған теңеу, ұқсату м ағы на- 
сынан үстеп тұр.
Сияқты шылауы 
кейде 
сөз тудырушы 
жұрнақ- 
тарын қабылдап, 
сияқтанбай, сияқтанадытұлға-
сында да қолданылады. 
Қазіргі шешілмей түрған
түйін
сияқты үлкен кесірлі іске келгенде күндізгі
арманшыл, уайымшыл шалдар
сияқтанбай, қазіргі
қасында отырған бірен-саран сарнауық қажылар


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   783   784   785   786   787   788   789   790   ...   879




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет