Рас, тақсыр ,
сіздің алдыңызға лайык ада- мымыз жок (Қ ам бар);
Расы, Адак бэске катыс- паған (Сейфуллин);
Анығында,Бөжейдің асы талайдан болм аған ас делінді (Әуезов);
Шын- дығында, жаңағы сөз талай түпкірдің үстін бас- ты (Сонда).
6. Ж алпы модальдық м ағы наны ң келесі бір
түрі сөйлеушінің сөйлемде айтылған ой жөніндегі
ны қ сенімімен байланысты. Оны көпш ілік түркі
тілдеріндегі сияқты қазақ тілінде де негізіненә/ш-
не ж әне
әлбетте сөздері біддіреді. Алайда бұл екі
лексемаға қатысты көңіл аударатын бір нәрсе: бұл
екі сөз ауыз әдебиеті үлгілерінің де, ақын-жырау
шығармаларының да ешқайсысынан кездеспейді:
Тек Абайдан былай карай ғана ұшырасады: Өзге- лер басын изейді, Әрине,деп макұлдап; Әринемен ел кетті, кокиланды, мактандъг, Келмесең егер сен бізге, Сау болмас па ем,әлбетте. М.Әуезов қазақ тілінде тек модальдық мәнде
ғана қолданылатын бұл екі сөзді негізінен діни
тексте, орыс кейіпкерінің сөзінде ғана пайдала-
нады, мысалы:
Шэрібжан халфе, Самұрат мэзін халык көрген фэлэкэтка әлбетте куанады; Әлбет- те, әлбетте, Ибраһим мырза, гүмэн жок, сіздікі тура. Әлбетге, әлбетге! -
деп асыға жөнелді, Әрине, Россия патшасының жеңілгені жаксы. Сырт кара- ғанда, әрине, бұл создеріңіз дұрыс (Әуезов).
Осы екі сөзге байланысты тағы бір аң ғарға-
нымыз: бұл екі лексема Ш әкәрім , М ағж ан, Ай-
мауытов ш ығармаларында кездеспейді, тіпті ди-
алогта да қолданбаған.
7. Тілек (қалау), н и ет-пиғы л (намерение)
мәнді модальдьіқ мағына. Модальдық мағынаның
бұл түрі қазақ тілінде
-са (-се) екен, -са (-се) дейім (деймін) аналитикалық құрамасы (формасы) ар-
қы лы білдіріледі, мысалы:
Мына ж акта кедей Қамбар деген адам бар, сіз сонышақыртып алса-
