П у бли ка сы м әдениет, а қ п а ра т ж ә н е қ о ға м д ы қ к е л іс ім м и н и с т р л іг ін щ м ем л е к етт ік тілді дам ы ту бағдарламасы


үшін еңбек етсең, халқың сүймек, Біз үшін



Pdf көрінісі
бет785/879
Дата03.12.2023
өлшемі38,54 Mb.
#133403
1   ...   781   782   783   784   785   786   787   788   ...   879
Байланысты:
kazak grammatikasy fonetika sozzhasam morfologiia sintaksis

үшін
еңбек етсең, халқың сүймек, Біз
үшін отқа, суға
түсіп жүр деп
(Торайғыров). 
Еңбек қы лған ел
үшін, Еңбегі сіңген ер
үшін 
(Бұхар Жырау). 
Ана
тілі халық болып ж асалғаннан
бері жан дүни-
есінің айнасы
(Аймауытов). 
Бұл күнге
дейін салт


560
м и ғ Ф о л о і і і и
жүретін Игілік енді пэуескегемінуділайыккөріп...
(Мүсірепов).
Осы сөйлемдердегі 
үшін
септеулігі түбір сөзге 
тіркесіп, мақсаттық қатынасты білдірсе, 
бері
жа- 
тыс септігінде тұрған сөзге тіркесіп мекендік ма- 
ғынаны , ал 
дейін
шылауы барыс септігінде тұрған 
сөзге тіркесіп мезгілдік қаты насты білдіру үшін 
қолданы лған. 
Үшін
шылауы қазіргі қазақ тіпінде 
түбір тұлғадағы зат есім, сын есім, есімдік, сон- 
д ай -ақ есімше, косемше тұлғаларымен тіркеседі
ал көне тілімізде есімдіктердің ілік септік тұлға- 
сы нда да тіркескен: 
менің үшін, сенің үшін, оның
(аның) үшін
т.б.
Екіншіден, 
шейін, дейін, кейін, бері, сайын, соң,
үшін
жалғаулықтары сабақтас құрмалас сөйлемнің 
б ағы ны ң қы сыңарыны ң баяндауыш ы құрамын- 
да келіп, басы ңқы сөйлем мен б ағы н ы ң қ ы сы- 
ңарды мезгілдік, себептік, м ақсатты қ қатынаста 
байланы сты ры п тұрады. 
Солардың әр алуан сы-
быр-жыбырын біліп отыру
үшін, Қүнанбай өзіне
қараған елдің біразын сол елдің арасына таман
кірістіріп жіберу керек
(Әуезов). 
Ғазиз біраз жүрген
соң, мына кошелер таныс бола бастады
(Бұлқы - 
шев). 
Жүргіншілер әбден көзден таса болғанға


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   781   782   783   784   785   786   787   788   ...   879




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет