Ж асал ы м б ел гіл ер і: тіл ү ш ы , д ір іл
жуы сы ңқы , кейінді, тербелімді (үнді), еріндік
дауыссыз дыбыс.
Айтылым белгілері: бос жуысыңқы, көмей
қуысты дауыссыз дыбыс.
Естілім белгілері: бос лепті, үнді, жуан,
ерін әуезді дауыссы з дыбыс.
Ж алпы си п а тт а м а сы : тіл ұ ш ы , д ір іл
ж у ы с ы ң қ ы , ү н д і, к е й ін д і (ж у а н ), е р ін д ік
дауыссыз дыбыс.
Ж іңіш ке еріндік түрі: ТҮ Р, ӨР т.б.
(19-4- сурет) Жасалымы: тіл ұшы мен қы зыл иек өзара
тербеле жуысады (2-2), жасалу орнына қарай тіл
ұшы; тіл ауыз қуы сы нда ілгері итініп жатады
(6), тілдің ж аты сы на қарай ілгерінді; дауыс
желбезегі мол тербеледі (5-2), желбезек қатысына
қарай тербелімді; ерін дөңгеленіп (сүйірленіп)
барып (1-2) ж асалады , ерін қаты сы на қарай
еріндік дыбыс болып табылады.
Айтылымы: тіл ұшы мен қы зыл иек өзара
бос ж у ы сад ы , ж уы сы м к ү ш ін е қ а р а й бос
жуысыңқы; ауыз қуысы кішірейіп, көмей қуысы
үлкейеді, үстеме жасалы м орны на қарай ауыз
қуысты дыбыс болып табылады.
Е стіл ім і: тіл ұш ы м ен қ ы зы л и е к т ің
ж уы сы м ы бос л е п п е н а я қ та л а д ы , ж уы сы м
б ітім ін е қ а р а й бос л е п ті; д а у ы с сы з ы ңы л
дыбысталады, үн қаты сы на қарай үнді; әуез
қатысына қарай жіңішке және ерін әуезді дыбыс
болып табылады.
Р 10 жіңішке еріндік түрінің айырым белгілері
Ж а са л ы м б е л г іл е р і: тіл ұ ш ы , д ір іл
жуысыңқы, ілгерінді, тербелімді (үнді), еріндік
дауыссыз дыбыс.
Айтылым белгілері: бос жуы сы ңқы, ауыз
қуысты дыбыс.
Естілім белгілері: бос лепті, үнді, жіңішке,
ерін эуезді дауыссыз дыбыс.
Ж алпы си п аттам асы : тіл ұ ш ы , д ір іл
жуысыңқы, үнді, ілгерінді (жіңіш ке), еріндік
дауыссыз дыбыс.
