П у бли ка сы м әдениет, а қ п а ра т ж ә н е қ о ға м д ы қ к е л іс ім м и н и с т р л іг ін щ м ем л е к етт ік тілді дам ы ту бағдарламасы



Pdf көрінісі
бет16/497
Дата14.10.2023
өлшемі38,54 Mb.
#113886
1   ...   12   13   14   15   16   17   18   19   ...   497
Айтылым белгілері: 
көмей қуы сты , кең 
ш ығысты дауысты дыбыс.
Естілімі:
1. А дыбысы жуан үндесім әуезбен (тембр) 
дыбысталады. Үндесім дыбысталуына қарай жуан 
әуезді дауысты дыбыс болып табылады.
2. А дыбысы аш ы қ және езу жасалым әуез- 
бен (тембр) дыбысталады. Жасалым дыбысталу- 
ына қарай аш ы қ езу әуезді дауысты дыбыс бо- 
лып табылады.
Естілім белгілері: 
жуан, аш ы қ езу әуезді 
дауысты дыбыс.
Ә дауысты дыбысы 
(4-сурет)
Жасалымы:
1. Ә дыбысы ж ақтың кең аш ылып, тілдің 
төмен түсуі арқылы (9) жасалады. Ж ақтың қаты- 
сына қарай аш ы қ дауысты дыбыс болып табы- 
лады.
2. Ә ды бы сы н айтқанда ерін (1 -3) бейтарап 
қалады. Еріннің қаты сы на қарай езу дауысты 
дыбыс болып табылады.
3. Ә дыбысын айтқанда тіл ауыз қуысының 
орта тұсына (6) орналасады. Тілдің қатысына қарай 
тіл ортасы дауысты дыбыс болып табылады.
Дауысты ж ақ қатысына қарай - аш ы қ, ерін 
қаты сы на қарай - езу, жасалу орны на қарай - 
тіл ортасы дыбыс.
Жасалым белгілері: 
аш ы қ, езу, 
тіл 
ортасы 
дауысты дыбыс.
Айтылымы:
1. Тілдің орта тұсы қатты таңдайға қарай 
сәл көтеріліп (дөңес тартып), ауыз қуысын екіге 
бөледі. Комей қуысы ауыз қуысынан үлкен бо- 
лады. Тіл жаты сына қарай ауыз қуысты дауыс- 
ты дыбыс болып табылады.
2. Ерін кең аш ылып, ауа еркін ш ығады. 
Еріннің қалпы на қарай кең ш ығысты дауысты 
дыбыс болып табылады.
Айтылым белгілері: 
ауыз қуысты, кең шы- 
ғысты дауысты дыбыс.
Естілімі:


16
ФОНЕТИКА
1. Ә дыбысы жіңіш ке үндесім әуезбен ды- 
бысталады. Үндесім дыбысталуына қарай жіңішке 
әуезді дауысты дыбыс болып табылады.
2. Ә дыбысы аш ық және езу жасалым әуез- 
бен дыбысталады. Жасалым дыбысталуына қарай 
аш ық езу әуезді дауысты дыбыс болып табылады.


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   12   13   14   15   16   17   18   19   ...   497




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет