Қасым аманжолов

72
II
Шіркін, Байқал, Байқал! - деп,
Кете бардым, ән шырқап...
Байқал бір сыр айтар деп,
Бір тоқталып, бір тыңдап.
Ұшты құстар көңілімнен,
Жанымда жыр толғадым.
Шымылдықтай төгілген
Араладым орманын.
Аспанменен егескен
Бастым зәулім шыңдарын.
Күркіреп көкте кеңескен
Бұлттың сөзін тыңдадым.
Өр толқынмен ойнадым,
Қақтым ұшқан құстарын.
Шолп-шолп еткен шортанын
Шоқтығынан ұстадым.
Жаттым бір кез құмартып,
Салқын самал сайында.
Би билеттім бұралтып,
Ақ балтырлы қайыңға.
Бұлт жамылып, аң қуған,
Шаңқылдап шың бүркітті.
Шықты бір кез алдымнан
Бурят-моңғол жігіті.
Маужыратып көл құсын.
Байқал деп ән шырқатқан.
Тағып шолпан шолпысын
Қыз да шықты бір жақтан.
Байқалдың ор түлкісін
Аңшы берді, алмадым.
Жарқылдатып шолпысын
Қыз шақырды, бармадым.
 

73
ІІІ
Арудай жүзі ақ жарқын,
Байқал жатыр – бір  мырза.
Қиялымның қанатын
Тасқа соқтым боп ыза.
Баспа қып бір қайқаңды
Бұлт боп төндім торландым.
Құшпақ болып Байқалды
Әуреледім, зорладым.
Сірә, менің қылығым
Болса керек тым ерсі.
Байқал атып толқынын,
Күлді қатып сілесі:
Кенет таулар жаңғырып,
Аймақ шулап тебіренді.
Мені есімнен тандырып,
Байқал сөйлеп жөнелді.
1943.

74
ҚҰЗ
 
Қабағын түйіп құз тас тұр,
Төңірегіне парық сап,
Шыңында шулап құстар жүр,
Айнала ұшып шарықтап.
 
Кеудесі жалын қара бұлт,
Келеді төніп аспаннан.
Алып құз тас сұп-сұрғылт,
Жамылып шапан боз тұман.
 
Шық моншақтап шып-шып тер,
Сорғалайды жасы жүзінде...
Сол құзды көр де мені көр,
Ойға бір шомған кезімде.
 

75
АЛМАТЫ
 
Жақсы екен ғой Алматым – 
Алтын үйек астанам.
Осы екен ғой жаннатың
Атам қазақ аңсаған.
 
Келдім сені сағынып,
Алтын ұям – Алматым.
Кең көшеңде басар нық
Мен бір ақын солдатың.
 
От пен темір сайысқан
Келдім майдан төрінен.
Жер құшам деп. 
Көр құшқан
Жау жерінен келдім мен.
Сағынышын солдаттың
Сен сұрама, мен айтпан.
Кетті шығып бір ұшқын
Кеудемдегі шыңайттан.
 
Күлкі-жасы аралас
Ақын да бір жас бала.
Тербет өзің мауқын бас,
Алтын бесік – астана.
 
Жүрмін жортып қызықтап,
Көше қоймай баспаған.
Сыбырлайды жапырақ,
Жалт қарайды тас маған.
Өкпе, назға – манифест,
Жатыр қашып достарым.
Сары алтын күн, думан кеш
Қанар емес құмарым.
 
Ән мен күйді сапырған
Сал домбыра, – сал ожау.

76
Сабырлы оймен отырған
Бір кәрия Алатау.
Неткен сұлу өмір ең!
Қарай берем үңіліп.
Ғажайып бір мейірмен
Келешегің тұр күліп.
 
Жақсы екен ғой Алматым –
Алтын тулы астанам.
Осы екен ғой жаннатың
Атам қазақ аңсаған.
1945
 
ТУҒАН ЖЕР
 
Шықшы тауға, қарашы кең далаға:
Мәз боласың, ұқсайсың жас балаға.
Ол шеті мен бұл шетіне жүгірсең,
Шаршайсың ба, құмарың бір қана ма?
Уа, дариға – алтын бесік туған жер,
Қадіріңді келсем  білмей кеше гөр!
Жата алмас ем топырағыңда тебіренбей,
Қасым болмай, тасың болсам мен егер.
Неткен байтақ, неткен ұлы жер едің!
Нендей күйге жүрегімді бөледің?
Сенде тудым, сенде өстім мен, сенде өлсем, –
Арманым жоқ бұл дүниеде, – дер едім;
Мен де өзіңдей байтақ едім, кең едім;
Қызығыңды көріп еркін келемін,
Сен де аямай бердің маған барыңды,
Мен де аямай барым саған беремін.
Болдым ғашық, туған дала, мен саған,
Алыс жүрсем, арманым – сен аңсаған.
Жақын жүрсем, мен – төрінде рахаттың,
Алтын діңгек – өзім туған босағам!
1946

77
 
САУЫНШЫ  ЖЕҢГЕЙДІҢ  
ЖЫРЫ
 
Сауыншымын,
Сүттен селді ағызған,
Сауыншымын,
Бармақтан бал тамызған,
Сауыншымын,
Колхозыма әйгілі,
Сауыншымын,
Сауып алғам бәйгіні.
 
Ақ телегей,
Сауған сүтім теңіздей,
Сиырым – піл,
Бұзауым бар өгіздей;
Ағызамын –
Бал қаймақтың өзенін,
Қарық болсын,
Деймін менің, өз елім.
 
Бақытым жоқ,
Тауып алған бір жерден,
Берекесін –
Сауып алған бұл жеңгең,
Сол сүттей ақ,
Көңлім аппақ, жеңгеңмін.
Шырқап әнге
Той-думанға енгенмін.
1946

78
АКАДЕМИЯ
 
Бір үй маған қарайды қызықтырып,
Терезеде ойнатып күн сәулесін.
Мен де оған қараймын ой құлпырып,
Ашып тастап жанымның терезесін.
Терезеде ойнайды сәби шұғыла,
Күн қызығып қарайды, шығып шыңға.
Нақ сол кезде аяғын басып нығыз,
Аңғарына Алатау ойы сыймай, –
Әлдеқайда қиялы қопарып құз,
Келе жатад сол үйге Қаныш ағай.
Ойлы көзбен бір қарап жан-жағына,
Шығады ол ғылымның михрабына.
 
Ой мұхитын кешкендей терең бойлап,
Мұхаң келе жатады тым асығыс;
Асау арман алыста салып ойнақ,
Ақын қиял, – аспандап ақсұңқар құс.
Дүние сөзін  бойына алған сықап,
Тұлғасын қараймын мен таңырқап.
 
Нығай басқан аяғын не бір сығай,
Келіп кіріп жатады сол бір үйге;
Қуанамын, тасамын, жерге сыймай,
Сәлем бергім келмейді Фердаусиге,
Өмірімнің тереңін, биігін де
Сол бір үйге барып мен көрем күнде.
 
Бір жетім ұл қалған-ды Самұраттан,
Қой бағам деп, ой баққан құба жонда;
Ой бағам деп, қозыны жамыратқан;
Нені сонда ойлаған, нені сонда?!
Тон орнына сол бүгін том көтеріп,
Келе жатыр.
Қуанам соны көріп.
 
Академик емеспін, тек ақынмын,
Мәз боламын, сол үйге сырттан қарап...
Келешегі күлімдеп, өз халқымның,
Жақтауынан сол үйдің тұр сығалып.

79
Қарсы алдымнан ашылған кең есікке
Кеттім кіріп, асықтым келешекке.
1946
* * *
 
Шарт жүгініп бұйығып,
Молда отырса намазға.
Шарқ  ұрып келіп түйіліп,
Мен төнемін қағазға.
Молда сенде не ісім бар,
Сұбхан айт та, сұңқылда.
Тірілтіп өлең жаратар
Өзім тәңір – бір құда.
1946
 
 
* * *
 
Бұйра жонын күнге төсеп, жылынып,
Тастар жатты көшемде.
Көктем келіп, кеткендей-ақ тіріліп,
Жансыз тас қой десең де.
Ақын деген қызық жан ғой кей кезде,
Жансыз затпен сырласар.
Жансызға жан берейікші дейміз де,
Көп болған соң жансыздар.
Тартып сырын табиғаттың, тастардың,
Бір нәрсені үйрендім.
Көктем келіп, күліп жатқан тастарды
Басуға мен имендім.
«Әттең шіркін, берер меді сезімді?
Тас болғаны – жазғаны»
Деп тұрғанда бір есерсоқ өзімді
Басып кете жаздады.
1946
 

80
ДОМБЫРА
1 өлең
Домбыра, мұнша шешен болдың неге,
Күй толған көкірегің шежіре ме?
Сыр қозғап ғасырлардан жөнелесің,
Саусағым тиіп кетсе ішегіңе.
 
Аққудың әуеніндей үнің бар-ау,
Сарыарқа самалындай ескен баяу.
Бөбектей бесігінде маужыраған
Тыңдаймын мен отырып ұйқылы-ояу.
 
2 өлең
Салқын кеш ашып тастап терезені,
Қолға алсаң қоңыр сазды домбыраны.
Қырандай қалықтатып қиял сені,
Асқар ой шыңына бір қондырады.
 
Жарқ етіп ашылды жұмбақ жаһан,
Әлемі ақындар мен күйшілердің.
Үн-тілсіз отырасың болып аң-таң,
Құпия сырын аңдап көк пен жердің.
 
Қоңыр саз домбырадан ескен баяу
Тербетіп, көтереді сені ақырын.
Оянып, көкірегіңе келед таяу
Белгісіз  әлдеқайда жатқан жырың.
 
Сол мезет жайып тастап жаныңды алға,
Келер жыр жолын тосып отыра қал.
Тізіліп көз алдыңда жыр туғанда,
Құлшынып тағы қайта домбыраны ал.
1946
 

81
ДОЛЫ БҰЛТ
 
Суырып көкте қылышын,
Нөсерлі қара  төнді бұлт.
Тарылтып жердің тынысын,
Тапа-тал түсте болды ымырт.
 
Өрістен қашты төрт түлік,
Асыға үйге енді жұрт...
Салатындай бір бүлік,
Ақырды жерге долы бұлт.
 
Күйзелді келіп, күңіренді,
Аласұрды аспанда.
Шуылдап аймақ тебіренді,
Жалынын жерге шашқанда...
 
Жіберді жылап долы бұлт,
Төгілді жерге көк нөсер...
Өтті де кетті, болды ұмыт,
Жадырап жайнап күлді жер.
 
 
 

82
БАСПАНА
 
Баспана деп бастайын бұл жырымды,
Отырғанда жамылып жылы күнді,
«Қылыш сүйреп» қатал қыс қысса келіп,
Өлең менің тыңдамас бұйрығымды.
Он жыл бопты, жүгірдім астанада,
Шақырса да бармадым басқа қала.
Алдамшы елес сықылды үміт қуып,
Он жыл бойы болдым зар баспанаға.
Қалай салған ағашты, не кірпішті,
Баспана бір үй еді төрт бұрышты,
Алғашқыда өртенгір жерде еді,
Енді бүгін қиял боп аспанға ұшты.
Құзға салған қыранның ұясындай,
Ұшпақтағы софының хұжрасындай, –
Елестейді баспана, – Алматының
Кең қойнына бір Қасым қойды сыймай.
Он жыл босқа жүгірдім, болмай жолым
Баспалдағын тоздырдым квартбюроның.
Бір ордерға  бір бастық қол қойғанша,
Үлгеріппін мен жазып өлең томын.
Талай үйдің телміртті терезесі,
Алматыны шарладым ерте кеші
Алғызбады баспана қиын қамал,
Көңілімде қалды тек көлеңкесі.
Ақын болдым, жырладым астанам деп,
Бос жүгіріп жүрмедім босқа нан жеп.
Солдат болдым, сағындым, келдім қайтып,
Тағы біраз сенделдім баспана іздеп.
Жер сұрадым ақыры күрке салар,
Жер де жоқ боп шыққан соң не шара бар?
Жер сұрасам сілтейді зират жаққа,
Өлген жоқпын, қақым жоқ олай барар.

83
Қойдым енді, сірә мен үй алмаспын,
Үйім жоқ деп ешкімнен ұялмаспын.
Өгей ұлдай қойныңа сыймасам  да,
Кете алмаспын, астанам, қия алмаспын.
Аспан мен жер бәрі де үйім менің,
Сенің көркің, астанам, сүйінгенім.
Кең көшеңде еркіндеп жүрсем басып,
Не қиындық болса да, иілмедім.
1946
 
ЖАҢА ЖЫЛ
Сағат дәл он екіден тұрды аумай,
Ескі жыл жайлап жылжып қарт адамдай.
Есіктен шыға бере сәл кідірді,
Қарсы енген жаңа жылға қақтыққандай.
 
Екеуі келіскендей болды тілге,
Жаңа жыл жас жігіт боп енді өмірге.
Еркіндеп, – ендігісі менікі деп,
Сағатты өз қолымен бұрды бірге.
 
Жаңа жыл мың тоғыз жүз қырық  жетінші,
Отырмыз сені күтіп үлкен-кіші.
Айқара ақ шапанын серпе тастап,
Кәнеки, шықшы төрге, бір желпінші!
 
Кел, достар, көтерелік, 
Күңгірлетіп,
Ал, досым, көңілді күй жібер шертіп.
Жаңа жыл, жаңа мейман, жаңа ырыс,
Көл болып, көңіл шіркін жатсын көлкіп.
 
Ризамын ескі жылға, болды игі,
Қиынды қиып түстік неше қилы.
Он екі серігін ол соңына ертіп,
Аралап елімізді, көрді сыйды.
 

84
Құрметтеп үш жүз алпыс нөкерін де,
Қызықпен ұластырдық күнін түнге.
Көтеріп ұлы еңбектің күмбездерін,
Тойладық келерін де, кетерін де.
 
Сен-дағы құтты болшы, жаңа жылым,
Шомылып шалқарына өнер-ғылым.
Ашыла түссін біздің ой-санамыз,
Шыныға түссін күші жұмысшының.
 
Тамған тер, сіңген қайрат жерімізге
Ырыс боп, тұрсын өсіп келер күзде.
Адамзат еңбек етсе – біздей етер,
Берерін дүние шіркін берсін бізге!
 
Ту етіп қасиетті ынтымақты,
Кеудеге толтырайық махаббатты.
Бақыттың бесігінде тербетейік
Өмірге келе жатқан жас ұрпақты.
 
Сол үшін келші, достар, жаңа жылда,
Отырып қала-дала, ойда-қырда.
Шалқая тарталық бір шаттық суын,
Дуымыз жетсін тарап бір ғасырға!
1946-1947
 

85
*  *  *
Алтын айна алдында
Қараймын да құлпырам.
Ғажайып нұр бар мұнда,
Жүрегіммен ынтығам.
 
Алтын айна қолымда,
Отырмын мен күн ұстап.
Ұзақ өмір жолында
Рахат тауып, тыныстап.
 
Алтын айна – алтын ай,
Алақанда ойнаған.
Айнадағы шұғыладай
Қоншы келіп ой маған.
 
Қасиетті айнада
Ойнайды өмір шарқ ұрып.
Игі іске майданға
Ту көтеріп шақырып.
 
Керуен тартып өткен шақ,
Қызық көрем, жай табам,
Шұғыла шашып болашақ,
Қарайды осы айнадан.
Алтын айна бетінен
Көрем еңбек күресін.
Қуанамын бар екен
Өзімнің де үлесім.
1947
 
 

86
БЕТПАҚДАЛА
 
Басқа жанға өзінен
Сыр ашып, тіл қатпаған.
Жылайын десе көзінен
Бір тамшы жас ақпаған.
Болушы еді қаралы
Талайсыз сорлы бір ана.
Жүрегі шерлі, жаралы,
Арман болып бір бала...
Сол бір ана сықылды
Бедірейген Бетпақ шөл
Бүгінгі күн ұл туды,
Бетпақ шөлді – басты сел.
 
Құлазыған, қаңсыған,
Шаңырқаған, шаң басқан.
Қара құрты құжынап,
Ордалы жылан арбасқан.
Тұғыр болар қыранға
Томары жоқ, бүрі жоқ,
Суат болар қыранға
Қағы да жоқ, түгі жоқ.
Ызыңдаған тек қана
Қыста боран, жазда жел.
Сұлап жатқан сұр дала
Сорлы еді ғой Бетпақ шөл,
Меңіреу дала, мылқау шөл,
Ешкімге тіл қатпаған.
Тауды бұзып аққан сел
Оған, сірә, батпаған.
Үндеместен үстінен
Жылдар өтіп кетіпті.
Көшкен бұлттай шұбалып
Ғасырлар да өтіпті.

87
Сол Бетпаққа ел қаптап,
Желбіреп қызыл ту барды.
Сарқырап ағып ойнақтап,
Күміс кәусар су барды.
Жұтты суды сіміріп,
Тамырына қан жүрді.
Бірте-бірте тіріліп,
Бетпақ шөлге жан кірді...
1940-1948
 
* * *
Сәскеде сансыз көкек сұңқылдаған,
Неткен кез дүние балқып күй тыңдаған!
Еркелеп бұйра бұлақ жатыр аунап,
Сүйкімді жас үнімен сыңқылдаған.
 
Алыста асау өзен күркіреген,
Жер жатыр жалт-жұлт етіп бір түлеген.
Аспанның өрмегіндей жерге төккен
Бір нәзік жұпар жаңбыр сіркіреген.
1948

88
КӨКТЕМ
Сансыз көкек сұңқылдап,
Көктем келді ертелеп.
Нәзік үнмен сыңқылдап,
Бұйра бұлақ еркелеп.
 
Асау өзен арқырап,
Асқар таудан дүркіреп.
Айдын жатыр жарқырап,
Алды дала бір түлеп.
 
Көкте бұлттар күркіреп,
Жерге төкті өрмегін.
Жауды жаңбыр сіркіреп,
Мейірленіп жерге күн.
 
Естіп аспан дауысын,
Асыққандай гүл шығып.
Аңдып бұлттар ауысын,
Колхозды ауыл құлшынып.
 
Алақанын тұр жайып
Жас ағашта жапырақ.
Балғын өмір ғажайып
Жас дауыспен жамырап.
 
Еңбек ата жүр елде
Егінжайда ту ұстап.
Қара бұйра кілемге
Алтын шашып уыстап.
 
Темір тепшіп, ер терлеп,
Трактор сүйреп даланы.
Бүгінгіден ертеңге
Алып кетіп барады...
 
Көктем күйін бастады
Өз өнерін асыра.
Қысты қуып тастады
Асқар таудың басына.
1948
 

89
ҚАРАҒАНДЫ
 
Бір жер бар Қазақстан даласында,
Құрбыжан, апарайын, барасың ба?
Арқаға Алатаудан ақиықтай
Бір ұшсам, болат топшым, таласың ба!
 
Ол жердің тоңы – алтын, түгі – торқа,
Қанша алсаң қазынасы түспес орта.
Өшпейтін өміріңе от береді
Жігіті Қарағанды, салсаң қолқа.
 
Қарашы Қарағанды күмбезіне
Бойлаған мұнарасы күн көзіне.
Құрбыжан, қасиетті ол бір қазына,
Қуантып, тартпас сірә кімді өзіне.
1948
 
 
БАЛҚАШ
 
Көргенімде сені алғаш,
Көл едің бір жап-жалаңаш.
Келдім тағы, қойныңды аш,
Ұлы Балқаш, нұрлы Балқаш.
 
Өзгеріпсің таңғажайып,
Құшағыңды еркін жайып.
Сәулетті үй, сәнді сарай,
Көз тойғысыз қарай-қарай.
 
Сені мұнша кім өзгерткен,
Елің қалай тез ержеткен.
Ұлы Балқаш, ойлы Балқаш,
Туған жерге нұрыңды шаш.
1948
 

90
АҚЫН МЕН ШАХТЕР
 
Ш а х т е р:
Қолда бұрғым,
Түстім бір күн
Жеті қат жер астына.
Өттім үңгіп,
Кеттім сүңгіп,
Қара мақпал пластыға.
Қалың тыңға,
Қара алтынға
Қадай салған бұрғыммен.
Түріп жеңді,
«Әуп!» - деп, жерді
Көтергендей тұрдым мен.
Нақ сол кезде
Түспей көзге
Қайда жүрдің, ақыным?
Жер құлар деп,
Мерт қылар деп,
Сызып па едің ақырын?
 
А қ ы н:
Жолдас шахтер,
Аз мұрсат бер,
Ұйқас тауып алайын.
Ұйқаспаса,
Ұйқы ашпаса,
Айып етпе, ағайын.
Аспанға ұштым,
Шолпан құштым,
Жаңа түстім жерге өзім.
Көп аңсаған
Келдім саған,
Енді жырлар дер кезім.
Көп сөйлеумен,
Көмейлеумен
Кетіпті өтіп көп күнім.

91
Еркін жырды
Серпілдірді
Сенің, құрбым, екпінің.
Ш а х т е р:
Шахтер болмай,
Шабыт қонбай,
Аша алмассың жыр кенін.
Бізбен бірге
Түс тереңге,
Талабыңның түр жеңін.
Сырты – жарқын,
Іші – салқын,
Қойсаңшы құр сызуды.
Тоңба өзің,
Болсын сөзің
Тас көмірдей қызулы.
 
А қ ы н: 
Рас айтасың,
Кім байқасын,
Жазыппыз  ғой небір «том».
Не жыр емес,
Көмір де емес,
Қызуы жоқ бықсық тоң.
Шахтер жолдас,
Енді болмас,
Еріксіз мен жеңілдім.
Жазайын жыр,
Қазайын бір
Кен шахтасын өмірдің.
1948
 
 

92
АЛАТАУ
 
Алатау бұлт асырмай асқарынан
Тұр қарап туған дала аспанынан.
Асылып Алатауға Ай менен Күн,
Жарқылдап шұғыла шашқан тастарынан.
 
Алға алып кең даласы – дастарқанын,
Алатау – ашқанда той – ақсақалым.
Жаңғыртып жер сарайын ән шырқаймыз,
Ту етіп туған халық жақсы атағын.
 
Құшақтап Қазақстан астанасын,
Алысқа Алатауым, көз саласың.
Алатау – айдын дала қариясы
Көтерген төбесіне өз баласын.
1948
* * *
Сен кім? Мен кім?
Ойлашы бір осыны,
Таңқалдырар,
Ойландырар
Кенет ойдың тосыны
Ақылды бол,
Тілегім сол,
Құлағыңа кірсе егер дос үні.
Шыпжаңдама,
Қылжаңдама,
Дұрыстан.
Кім ұқпайды:
Түк шықпайды
Ұрыстан.
Қыңыр тартып
Қиындыққа кеткенше.
Дұрыс болар
Адал жолмен тырысқан.

93
 
Осы сені
Білем ғой деп ойлаймын.
Сондықтан да
Ақыл айтып қоймаймын.
Өзің-дағы білесің ғой әркімді,
Басыңызға түспесінші сондай күн.
 
 
* * *
Семья – шағын мемлекет.
Мен – президент, сен – премьер.
Арттым саған көп міндет,
Премьер жолдас, бер пример.
 
Мен тыңдар деп селт етпес,
Ескіліктің уағызын.
Сен орында, екі етпе
Президенттің указын.
 
Басқара біл үй ішін,
Бердім саған билікті.
Жемісті болса жұмысың,
Мен аяман сыйлықты.
 
Бар досым да, бар дұшпан,
Сал ойланып ақылға.
Алыстай біл алыстан,
Жақындай біл жақынға.
 
Жауаптымыз  сіз бен біз,
Ұқсын басқа ұқпасын.
Мемлекетке тәуелсіз
Дұшпан қолды сұқпасын.
 
Көкірегімнің күйі үшін,
Сен еңбек ет мен үшін,
Басқар өзің үй ішін,
Мен жырлайын ел үшін.
 
Жыр тоқимын көп ойға,
Жетер ме екен уақытым.
Мен де ойлаймын, сен де ойла
Балалардың бақытын.

94
Біздің байтақ еліміз,
Семьялардан құралған.
Елін сүйер, сеніңіз,
Өз семьясын сүйе алған.
 
Сүй еліңді – үйіңдей,
Сүй үйіңді – еліңдей.
Көкіректегі күйіңдей
Жырыңды жаз ерінбей.
1953
 
 
* * *
 
О, тағдыр, мені сауықтыр!
Айтатын жыр ойым бар.
Көңлім соған ауып тұр,
Алда бір қызық тойым бар,
Бір өзім емес көп үшін,
Көкірегім толы күйім бар.
Сау болып соны шертейін,
Ауыра берсем – қиындар.
Өлең мен күйден жаралған
Мен де бір адам ғажайып.
Құтқаршы,  ауру, жараңнан,
Жазылып бір жыр жазайық.
Көңілдің күйін төгейік,
Арманда кеттік демейік.
Бәрін де беріп ел-жұртқа,
Қарыздар болмай өлейік.
1953
 

95
* * *
Алматы ауасындай мінезің бар,
Жауарсың бір кез жаңбыр, бір кезде қар.
Балқытып аласың да ыстығыңмен,
Артынан тоңдырасың төгіп ызғар.
Соққан соң екі жақтап ыстық – суық,
Барады ақырындап бойым суып.
Айнымай тамылжитын жазым қайда,
Япырай, күз бенен қыс қалды-ау жуық!
1953
 
* * *
Япырай, мына күннің райын-ай!
Төсектен тәуір болып тұрайын-ай.
Десем де қабағын бір қойды-ау ашпай
Ерегіскен, енеңді ұрайын-ай!
 
Шығайын ең болмаса бір күн деймін.
Азырақ ашылсаңшы, шіркін, деймін.
Түнеред  әкесін мен өлтіргендей,
Бір сыбап аламын да, күркілдеймін.
1953

96
НҰРЛЫ  ДҮНИЕ
Нұрлы дүние, шіркін дәурен,
Ойлаймын ғой сені ылғи.
Көкейімнен кетпей сәулең,
Көкірегімде толқиды күй.
 
Қатты сырқат үстінде де
Бір сені ойлап қиналамын.
Өңім тұрсын, түсімде де
Сені қайтіп қия аламын.
Тірліктегі тыпыршыған
Бір күніңе не жетеді!
Аулақ, ауру ыңырсыған,
Өмір күйі тербетеді!
 
Нұрлы дүние – думанды елім,
Жарқылдайсың жас айбынмен.
Бір сен үшін туған едім,
Бір сен үшін жасаймын мен!
1954
 
 

97
ҰШҚЫШ БОЛҒЫМ КЕЛЕДІ

жүктеу/скачать 38,48 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: