Іі хАлыҚАрАлыҚ ғылыми-тәжірибелік конференЦиясы ғылыми баяндамалар

76
77
Ал ыбырай атамыз болса:
«бір Аллаға сиынып, 
кел, балалар, оқылық,
оқығанды көңілге,
ықыласпен  тоқылық...»  -деп  жырлауының  да  мәнісі  жастар  назарын  өнер-  білімге  бұру  екендігін 
түсінгеніміз абзал.
 «Алты Алаштың басы қосылса, төрдегі орын мұғалімдікі» - деп мағжан жұмабаев сынды қазақ зи-
ялылары мұғалім еңбегінің әлеуметтік мәніне көп көңіл бөлген. Ахмет байтұрсынұлы: «жақсы мұғалім 
мектепке жан кіргізеді, басқа кемшілігі болса, мұғалімнің жақсылығы жабады, білдірмейді» - деген бола-
тын. Адам тағдыры мұғалімнің қолында. бауыржан момышұлы атамыз айтқандай, болашақ ел тағдыры 
осылардың қолында тұрады.
сондықтан  елбасымыздың  жолдауы  бойынша  ұстаздардың  біліктілігін  көтеру  жаңа  замандағы, 
жаңа форматты білім платформасын құру - қазіргі таңда өзекті мәселелердің бірі. сондықтан еліміздің 
өркендеуі, дамуы болашақ ұрпақтың еншісінде. бұл – ерекше жаңалық, заманауи талаптарға сай елеулі 
бетбұрыс.
бүгінгі таңда оқушылар заманына сай өте білімді болуға тырысуда. интернет, АҚт, технологиялардың 
дамыған заман. оқушылар қашанда білуге құштар болып тұрады. сондықтан мұғалім жалықпастан, 
әрдайым өзін-өзі жетілдіріп, үздіксіз ізденіп отыруы қажет. елдік тұрғыдан намысқа қамшы басып, әр 
мұғалімнің отан тағдыры біздің қолымызға сеніп тапсырған балаларда десе, соны ұл – қыздарымыздың 
санасына сіңіре білсе, егеменді еліміздің іргесі беки түсетіні сөзсіз.
тәуелсіз ел атанып, көк байрағымыз асқақтап, тіліміздің мәртебесі артып, әлемге атымызды таны-
тып жатқан кезеңде ұлттық, елдің болашағы жас ұрпақты тәрбиелеу – мектептің және мектептің басты 
тұлғасы, жүрегі – мұғалім еншісінде. Қоғамға, егеменді еліне жарамды, өзінің туған жерін, топырағын 
қастерлейтін,  тек  ұлтының  ғана  емес,  бүкіләлемдік  деңгейдегі  мәдениетті,  білімді  меңгеретін,  өз 
ұлтының намысын қорғайтын азаматтарды тәрбиелеу – бүгінгі күнгі оқыту мен тәрбиелеудегі негізгі 
мақсат. [4, 12-б].
осы орайда, қиын да қызық еңбек жолдарында, заман талабына сай – білікті, әрбір ұстаз әрқашан да 
Ұлы тұлға болып қала берсе екен деймін. 
 Ұрпақ тәрбиесі, әрине, отбасынан басталады. білім оқушыға берілетін сабақ негізінде жатады. сабақ 
жақсы  жүрмесе,  білім  болмайды.  «оқушының  білмегенін  көзіне  баспай,  құрметтей  білу  керек»  -  де-
ген пікірден көп жағдайда алыс кетіп, оқушылардың білімсіздігін өзімізден көрмей, олардың өздеріне 
итере саламыз. бұл- әрине, қателік. соларды баулап, жылт еткен талантын таба білсек, баланың бағын 
ашқандаймыз. 
 Қазіргі заман ұстазы оқу – тәрбие процесін жетілдіруде тың серпінісі бар, шығармашылық зертха-
насы қалыптасқан, әрдайым ізденісте, мәдениетті, жан – жақты , еліміздің, ұрпағымыздың дамуында 
шәкірттеріне патриоттық сезім, дұрыс білікті білім бере алатындай болуы керек деп ойлаймын.
  Ал  ұрпақты  білімді,  рухы  биік,  нағыз  патриот,  өз  отанын  сүйетін  адал,  шыншыл,  батыл  шешім 
қабылдай алатын , еркін сөйлеп өз ойын жеткізе алатын, өз дегеніне жете алатын көшбасшы азаматтарды 
тәрбиелеуде ұстардың атқаратын ролі зор.
бүкіл дүние жүзіндегі болып жатқан осындай құндылықтардың өзгеруі жаңа ғасырға жас ұрпақты 
дайындау міндетімен байланысты. яғни, жаңа ғасырда білім беру жүйесіне де жаңа тәжірибелер енгізу 
керек.  сонда  ғана  болашақта  нәтижелі  жұмыс  атқарамыз.  осы  орайда,  үлкен  жобаны  тыңдаушысы 
ретінде  семей  қаласындағы  «назарбаев  Зияткерлік  мектептері»  жанынан  құрылған  «педагогикалық 
шеберлік  орталығында»  3  деңгейлік  біліктілікті  арттыру  курсының  3-ші  деңгейін  меңгеріп  қайттық. 
педагогикалық шеберлік орталығының ұйымдастырумен жүргізілген курстар мұғалімдердің тәжірибе 
алмасуына, көп жаңалықты игеруіне зор мүмкіндік туғызды.
бұл  -  мемлекетіміздің  тарапынан  білім  саласындағы  жаңа  заман  талаптарына  сай  мұғалімдердің 
біліктілігін арттыруға арналған үлкен жоба. білім мәселесіне елбасымыз н. ә. назарбаевтың да үлкен 
көңіл бөліп отырғаны баршамызға аян. білім беру мен білім алудағы жаңа тәсілдер, мектептерді жаппай 
компьютерлендіру, интерактивті тақталармен қамтамасыз етіп оқушыларымыздың қазіргі заман талап-
тарына сай жұмыс істей алуға дайындау, сол сияқты атқарылып жатқан көптеген шаралар елбасымыздың 
мемлекетімізді алдыңғы елу елдің қатарына қосу үшін жасап жатқан игі істері екенін біз жақсы түсінуіміз 
қажет. бүгінгі біздердің, жаңа формация, 3 – деңгейлі біліктілікті арттыру курстары жаңа білім кезеңіне 
енгендегі педагог мамандардың алдында тұрған мәселелер мынандай. Қазіргі уақытта мұғалімдердің 
біліктілігін арттыру курстары бұрын біз пән бойынша өтетін курстардан өзгеше, себебі білім берудегі 
кембридж университетінің оқыту тәсілінің теориялық негіздеріне сүйене отырып, біз қазір орта білім 
беру жүйесінде әлемдік жоғары деңгейге қол жеткізген анағұрлым танымал білім беру әдістемелері ара-
сында сындарлы теориялық оқытуға негізделген тәсіл кең тараған 7- модуль аясында қамтылды.
бұл  бағдарламаның  басым  бөлігі,  түрлі  тәсілдер  қарастырылғанына  қарамастан,  сындарлы  оқыту 
теориясы  негіздерін  қамтыған.  бұл  теория  оқушылардың  ойлауын  дамыту  олардың  бұрынғы  алған 
білімдері мен мен жаңа немесе сыныптағы түрлі дерек көздерінен, мұғалімнен, оқулықтан және доста-
рынан алған білімдерімен өзара әрекеттесуі жағдайында жүзеге асады деген тұжырымға негізделген. 
сындарлы теорияның тиімділігін жақтаушылардың басым бөлігі дайын білім беруге негізделген оқыту 
тәсілдерінің  білімді  меңгеру  былай  тұрсын,  олар  бойынша  терең  түсінік  қалыптастырып,  бастапқы 
білімді жаңа біліммен өзара байланыстыруға да мүмкіндік тудыра бермейтіндінін тілге тиек етеді.
Дайын білім беруге негізделген «дәстүрлі» әдіс арқылы алынған білім оқушылардың жинақтаған 
өзге  білімдерімен  тиімді  сіңісе  алмайды,  сол  себепті  де  механикалық  есте  сақтау,  үстірт  білім  алу 
жағдайлары да орын алады. Дәстүрлі оқытудан алынған механикалық түрде есте сақталған мәліметтерді 
емтихан  кездерінде  ұтымды  пайдалануға  болады,  бірақ  мән-мағынасы  терең  меңгерілмей,  жай  ғана 
жатталғандықтан, тақырыпты оқыту аяқталған соң немесе емтихан біткен соң керексіз болып қалады 
және оқушы оны өмірде пайдалана алмайды. сындарлы оқытудың мақсаты – оқушының пәнді терең 
түсіну  қабілетін  дамыту,  алған  білімдерін  тыс  жерде,  кез  келген  жағдайда  тиімді  пайдалана  білуін 
қамтамасыз ету.
оқыту туралы сындарлы түсінік оқушыға нақты білім беруді мақсат тұтқан мұғалімнің өз сабақтарын 
оқушының идеясы мен білім-біліктілігін дамытуға ықпал ететін міндеттерге сай ұйымдастыруын талап 
етеді.  бұндай  міндеттер  оқушылардың  оқыған  тақырып  бойынша  білімдерін  өз  деңгейінде  көрсетіп, 
кейбір болжамдар бойынша күмәнді ойларын білдіре алатындай, пікір-көзқарастарын нақтылап, жаңа 
ұғым-түсініктерін  өрістетуге  орайластырып  құрылады.  мұғалім  қызметіндегі  маңызды  дүние  –  же-
келеген оқущылардың тақырыпты қабылдау ерекшеліктерін, оқушылардың түсініген жетілдіру неме-
се жақсарту мақсатында олармен жұмыс жүргізу қажеттігін ұғынуы, сондай-ақ кейбір оқушылардың 
тақырыпты өзіне оңтайлы бірегей тәсілдермен меңгеретіндігін жете түсінуі.
сындарлы  оқытудың  жоғарыдағыдай  сипатталып,  түсіндірілуі  мұғалімнің  ой-пайымды  мен  негізгі 
көзқарастарын, сондай-ақ сол көзқарастарға қатысты бірқатар баламалы шешімдерді де қамтиды. [1, 5-6-б]. 
 молульдер:
білім беру мен білім алудағы жаңа тәсілдер.
сыни тұрғыдан ойлауға үйрету.
білім беру үшін бағалау және оқуды бағалау.
білім беруде ақпараттық- коммуникациялық технологияларды пайдалану.
талантты және дарынды балаларды оқыту.
оқушыларды жас ерекшеліктеріне сәйкес білім беру және оқыту. 
білім берудегі басқару және көшбасшылық. [1, 12 б].
осы курстар барысын түйіндеп айта кетсек, мұғалім - жаңашыл, білімді, әр тұлғаның қабілеті мен 
дарындылығының шыңдалуына жол ашатын, бағыт бағдар беретін, өзіндік ұстанымы мен құндылығы 
айқын, пәнін, шәкіртін, мектебін шексіз сүйетін ұстаз болуды заманымыз қажет етеді. бүгінгі таңдағы 
білім беру жүйесі ұстаздардан, мамандардан кәсіби біліктілікті, икемділік пен ұтқырлықты, сан қырлы 
шығармашылық қызмет пен өзін-өзі басқару, өзін – өзі реттеу жағдайындағы біліктілікті қажет етеді.
білім  беру  мен  білім  алудағы  жаңа  тәсілдер  оқушылардың  өзінің  түсінігін  өзіндік  зерттеулері  мен 

78
79
әлеуметтік  өзара  байланысқа  сәйкес  құратын  белсенді  білім  алушылар  болып  табылады.  осыған 
орай  мектебімде  өткізген  эксперименттің  бірінші  күнінен  бастап  оқушыларға  сыни  тұрғыда  ойлауға 
бағытталған әртүрлі тапсырмалар берілді. Эксперимент барысында оқушылар өздерін басқа қырынан 
танытып, осы модульдердің әсерінен көп жетістіктерге, нәтижелерге жетті. осы тәсілдердің бірі топтық 
жұмыс. [1,12-13-б]. оқушыларды топқа бөлу мақсатым топтағы барлық баланың оқу деңгейі бірдей емес, 
сондықтан белсенді оқушы тұйық оқушыны алға тарту мақсатында, олар бір – бірімен диалогтық қарым 
қатынас жасап, ой пікір бөлісіп, қызығушылығын ояту сатысында оқушыларға ой тастау, ой шақыру, 
қызығушылығын арттыру мақсатында топтық жұмыс ұйымдастырдым.
топтық жұмыс кезінде әр деңгейдегі оқушылардың өзін – өзі реттеуін, сыни тұрғыдағы ойлауын, 
мәдениетін, ұйымдастырушылық қабілетін, құндылығын, ұстамдылығын және қалыптасып келе жатқан 
оқушы  бойындағы  қасиеттерді  аңғаруға  болады.  олар  өз  білген  ойларын  ашық  айтып  ортаға  салып, 
ақылдасып, талқылайды. әрбір топтың хатшысы ортаға салған ойларды қорытып жазып отырады.
әр топтан ортаға бір оқушы шығып топтың атынан тұжырымдаған ойларын айтып сызылған схема 
ма немесе жасаған жоба – презентацияны қорғайды. бұл үлкен жауапкершілік. тыңдаушыларға өздерінің 
негізгі айтқысы келген ойларын түсінікті етіп жеткізіп, босқа топтардың қойылған сұрақтарына жау-
ап береді. осы кезде «Диалогтік оқыту» әдіс тәсілін падаланып сұрақ қою арқылы мұғалім – оқушы, 
топпен  –  топ  арасында  нақты  дұрыс  жауап  іздеп  диалог  жүргізеді.  Артынша  мұғалім  оқушылардың 
тұжырымдауы мен негізі қалай болатынын көрсетіп кемшіліктері мен жетістіктерін айта отырып, қандай 
мақсатқа  жетуді  көздейтінін,  мақсатқа  жету  жолдарын  түсіну  не  үшін  керек  екенін,  маңыздылығын 
түсіндіріп бекітеді. [1,12-13-б]. 
сабақтың соңында оқушыларға рефлексия жаздырып, яғни білім беру мен оқытуда өз тәжірибеңнің 
қаншалықты тиімді, сапалы екенін анықтауға болады. оқушылардың не білдім, не үйрендім, осы сабақ 
несімен ұнады, қандай ұсыныстары бар, деген сұрақтарға толығымен жауап беріп, өз ойларын ашып, 
көкейінде  жүрген  ұсыныстарын  айтады.  оқушылардың  жазған  рефлексиясы,  әр  ойы,  ұсыныстары  біз 
ұстаздар үшін өте бағалы. олар не ұнағанын, не ұнамағанын, қандай қызғушылықтары бар екенін ашық 
айтып жаза алады, ал біз мұғалімдер осыған қарап қалай, қандай бағытта жетілуіміз керек екендігін, 
қателіктерімізді, жетістіктерімізді айғара аламыз. 
оқушы сын тұрғысында ойланып жетістікке, нәтижеге өзі жету керек. Қазіргі АҚт технологияла-
рын толығымен пайдаланып, заман талабына сай, когнитивті, жан – жақты, білімді, қандайда болмасын 
жағдайда өзі нақты дұрыс шешім қабылдай алатын, өзіне – өзі сенімді отансүйгіш, көшбасшы болуға 
дайындау. яғни мұғалім бағыттаушы, бағалаушы. оқушыларға оқи білуді үйрету, сенімділік арту, сыни 
тұрғыда  ойлауға  үйрету-  баланың  өзін  –  өзі  тұлға  ретінде  дамуына  жағдай  жасау.  бұл  дегеніңіз  мек-
теп білімі түбегейлі жаңартылып, мұғалімнің қызметінің мақсаттары кеңейіп, үлкен өзгерістер болып 
жатқанына  куәміз.  білім  мазмұнында  оқушылардың  өз  бетінше  білім  алып,  оны  практикада  қолдана 
білу  қажеттіліктерін  тәрбиелеуге  бағытталған.  осы  орайда  оқушылардың  зерттеу  мен  жоба  жасау-
да мақсатты жүйелі түрде бағыттау қажеттілігі туындайды. оқытуда тиімді әдістерді қолдану техно-
логиясы  ретінде  ұсынатын  жобалау  технологиясын  қолдану  арқылы  оқушылардың  білімге,  пәнге  де-
ген қызығушылығын, ынтасын арттыруға; жасампаз әрі өнерлі тұлғаның қалыптасуына; ой- өрісінің 
кеңейуіне; көшбасшылыққа сенімді қадам жасай алатын; еңбекті бағалай білетін тұлға қалыптастыруға 
болатындығына сенімдімін. сондықтан да қазіргі кезде басқа да жаңа әдіс – тәсілдермен, технологиялар-
мен қатар өз тәжірибемде осы технологияны, модульдерді қолданып, эксперименттен өткізіп, ұстаздық 
шеберлігімді одан сайын шыңдаудамын.
егер оқытушы сабағын алдын ала жоспарлап, қатып қалған қағидалардан сәл ауытқып, оқушыларын 
жан – жақты қызықтыра білсе, жалықтырып алмаса, әрдайым жаңа тәсілдер қолданса, міне сонда ғана 
оқушының білім алуға құштарлығы мен қызығушылығын арттырып, ана тілі мен отанын сүйетін ұрпақ 
тәрбиелеп шығара аламыз. біз, яғни ұстаздар бүгінгі күнде алдымызға қоятын негізгі мақсатымыз – тілін, 
елін, отанын сүйетін, мәдениетін қадірлеп дамыта білетін, біздің экономикамыз бен құндылықтарымызды 
әрі қарай жаңа заман талабына сай жалғастырып, жетілдіріп әкететін азаматтар дайындау. ол үшін біз 
тілімізді – ұлттық қазына, ал әдебиетімізді –өнер, тарихымызды құндылық деп оқытуымыз қажет. 
әдебиеттер тізімі
1. мұғалімге арналған нұсқаулық www.cpm.kz. 
2. момышұлы б. //шығармалар жинағы. Алматы.: жазушы, 2004.
3. ыбырай Алтынсарин. шәкәрім Құдайбердіұлы/ бас ред. Аяған.б- Алматы.: Қазақ энциклопедиясы. 
2007., 632 - б.
4. чалагизова А. Қазақстан мектебі //біліктілікті көтерудің әлеуметтік – педагогикалық шарттары. № 
6. 2012., 12 - б.
ПриМенение критериального оценивания При Проверке
 знаниЙ учаЩиХся По русскоМу языку
Жукокова г. Ж.
Назарбаев Интеллектуальная школа
химико-биологическое направление г. Усть-Каменогорск
Республика Казахстан
аңдатпа
критериалды  бағалау  технологиясы  оқушылардың  тақырыпты  меңгеру  деңгейін  әр  кезеңде 
объективті түрде анықтауға мүмкіндік береді. мұғалімге өз жұмысын дұрыс жоспарлауға, оқыту сапа-
сын жақсартуға мүмкіндік береді. 
 
аннотация
технология  критериального  оценивания  позволяет  объективно  определить  уровень  усвоения  темы 
учащимися на разных этапах его изучения. учителю предоставляет возможность планирования дальней-
шей деятельности для улучшения качества преподавания.
Abstract
technology of criteria assessment allows to evaluate the level of pupils’ understanding at different stages of 
learning. it also enables teachers to plan their work on further improvements in teaching.
в настоящее время основной целью образования является развитие конкурентно - способной лично-
сти. в быстро меняющемся мире личность должна быть готова к саморазвитию, умению оценивать свою 
деятельность. поэтому мы используем на своих уроках русского языка современную технологию оцени-
вания учащихся: критериальную. Это процесс, основанный на сравнении учебных достижений учащихся 
с четко определенными, коллективно выработанными, заранее известными всем участникам процесса 
критериями, соответствующими целям и содержанию образования, способствующими формированию 
учебно-познавательной компетентности учащихся. [1, с.14]
оно позволяет:
через рубрикаторы оценивать объективно, насколько успешно усвоен тот или иной материал и сфор-
мирован практический навык. 
 оценивать демократично, так как ученик сам может участвовать в оценивании и совершенно про-
зрачно в смысле способов выставления текущих и итоговых отметок.
может служить средством диагностики по определению проблем обучения, обеспечивающий диалог 
между учителем, учеником и родителями. 

80
81
выполняет функцию обратной связи, когда ученик получает информацию о своих успехах и неудачах. 
при этом даже самые неудовлетворительные результаты промежуточной работы воспринимаются уче-
ником лишь как рекомендации для улучшения результатов. 
Данный вид оценивания позволяет учителям:
разработать критерии, способствующие получению качественных результатов;
иметь оперативную информацию для анализа и планирования своей деятельности;
улучшить качество преподавания;
выстраивать индивидуальную траекторию обучения каждого ученика с учетом его индивидуальных 
особенностей;
использовать разнообразные подходы и инструменты оценивания; 
вносить предложения по совершенствованию содержания учебной программы.
Данный вид оценивания позволяет ученикам:
знать и понимать критерии оценивания для прогнозирования результата, осознавать критерии успеха; 
участвовать в рефлексии, оценивая себя и своих сверстников; 
использовать знания для решения реальных задач, выражать разные точки зрения, критически мыс-
лить.
Данный вид оценивания позволяет родителям: 
получать доказательства уровня обученности ребенка; 
отслеживать прогресс в обучении ребенка; 
обеспечивать ребенку поддержку в процессе обучения. 
 технология критериального оценивания способствует снижению школьной тревожности ученика, а 
учителя избавляет от бремени «судьи в последней инстанции», способствует формированию у учащихся 
навыков: самоанализа, самооценивания, ответственности за результаты своего труда, улучшения соб-
ственных результатов [2, с. 7].
Для оценивания достижений учащихся по русскому языку в 7 - 10 классах, мы предлагаем использо-
вать следующие виды критериев оценивания различных видов работ: начиная с тестов, диктантов, ком-
плексных анализов текстов. например, критерии оценивания комплексного анализа текста:
форма проведения: контрольная работа
работа с текстом (критерий оценивания-А)
выполнение заданий (критерий оценивания – в, с)
Задания:
i. Запишите текст
1. озаглавьте текст
2. определите тему и идею текста
ii. грамматические задания
выполните синтаксический разбор указанного предложения. укажите способ выражения главных и 
второстепенных членов предложения.
выпишите и выполните синтаксический разбор 3-х словосочетаний с разными типами связи.
критериальная шкала оценивания достижений учащихся:
крите-
рий
уровень 
достиже-
ний 
учащихся
Дескрипторы
А
(max 10)
0
учащийся не достиг ни одного критерия, перечисленного ниже.
1
учащийся допустил более 7 орфографических, 7 пунктуационных, или 8 ор-
фографических ошибок и 6 пунктуационных ошибок. не соблюдаются нормы 
каллиграфии, много исправлений.
2
учащийся допустил 7 орфографических, 7 пунктуационных, или 7 орфогра-
фических ошибок и 5 пунктуационных ошибок. не соблюдаются нормы кал-
лиграфии, много исправлений.
3
учащийся допустил 6 орфографических, 6 пунктуационных или 6 граммати-
ческих ошибок и 5 пунктуационных ошибок. нормы каллиграфии не соблю-
даются.
4
учащийся допустил 5 орфографических и 4 пунктуационных ошибки или 7 
пунктуационных ошибок при отсутствии орфографических ошибок. калли-
графия не соответствует нормам, есть исправления.
5
учащийся допустил 4 орфографические и 4 пунктуационные ошибки, или 3 
орфографические и 5 пунктуационных ошибок, или 6 пунктуационных оши-
бок при отсутствии орфографических ошибок. каллиграфия не соответствует 
нормам, с частичными исправлениями.
6
учащийся допустил 3 орфографических и 3 пунктуационных ошибок, или 2 
орфографической и 4 пунктуационных, или 5 пунктуационных ошибок и при 
отсутствии орфографических ошибок. каллиграфия соответствует нормам с 
не значительными исправлениями.
7
учащийся допустил 2 орфографических и 2 пунктуационных ошибок. калли-
графия соответствует нормам, допускаются исправления.
8
учащийся допустил 1 орфографическую и 3 пунктуационных, или 4 пунктуа-
ционных ошибок. каллиграфия соответствует нормам, есть исправления.
9
учащийся выполнил безошибочную работу, а также при наличии в ней 1 не-
грубой орфографической или 1 негрубой пунктуационной ошибки. каллигра-
фия соответствует нормам.
10
учащийся выполнил работу грамотно, аккуратно. ошибок нет. каллиграфия 
соответствует всем требованиям.
крите-
рий
уровень 
достиже-
ний 
учащихся
Дескрипторы
озаглавить текст и определить его тему, идею. 
с
 (max 3)
0
учащийся не достиг ни одного критерия, перечисленного ниже.
1
учащийся не смог правильно определить тему и идею текста, но озаглавил 
текст. 
2
учащийся смог определить тему, идею отрывка и озаглавил, но незначитель-
ные неточности. 
3
учащийся смог правильно определить тему, идею и дал соответствующее на-
звание тексту.

82
83
кри-
терий
уровень 
достиже-
ний
 учащихся
Дескрипторы
синтаксический анализ предложения
в 
(max 
7)
0
учащийся не достиг ни одного критерия, перечисленного ниже.
1
учащийся не смог правильно определить грамматическую основу предложе-
ния, определяет не все способы выражения членов предложения, не может 
определить, чем выражено осложнение. порядок разбора нарушен.
2
учащийся смог определить грамматическую основу, неправильно определяет 
второстепенные члены и способы их выражения. находит осложненные члены 
предложения. порядок разбора нарушен.
3
учащийся смог определить грамматическую основу предложения, ошибается 
в определении состава грамматической основы(односоставные/двусоставные).
находит осложненные члены предложения. в порядке разбора есть недочеты.
4
учащийся смог правильно определить грамматическую основу предложения и 
их состав, но делает ошибки в определении наличия или пропуска каких-либо 
членов предложения. находит осложненные члены. незначительные наруше-
ния порядка разбора. 
5
учащийся смог правильно определить грамматическую основу предложений 
и их состав, наличие или пропуск каких-либо членов предложения. в порядке 
разбора есть небольшие недочеты.
6
учащийся смог правильно выполнить синтаксический разбор предложения в 
порядке разбора есть небольшие недочеты. 
7
учащийся правильно выполнил синтаксический разбор предложения с соблю-
дением порядка разбора. 
кри-
терий
уровень 
достиже-
ний уча-
щихся
Дескрипторы
синтаксический разбор словосочетания
в
 (max 
5)
0
учащийся не достиг ни одного критерия, перечисленного ниже.
1
учащийся не смог выполнить синтаксический словосочетания. неправильно 
выделены словосочетания, не дана характеристика.
2
учащийся не смог выполнить полный синтаксический разбор словосочетания. 
выделены словосочетания, но не дана характеристика словосочетания и не 
был определён способ выражения главных и зависимых слов, способ связи сло-
восочетания.
3
учащийся отчасти выполнил синтаксический разбор словосочетания. выделе-
ны словосочетания, выделены графически главные и зависимые слова, опре-
делён способ выражения не всех слов, были допущены ошибки в определении 
способа выражения, словосочетания были охарактеризованы по всем параме-
трам, однако нарушена последовательность порядка разбора.
4
учащийся выполнил синтаксический разбор словосочетания. выделены сло-
восочетания, выделены графически главные и зависимые слова, определён 
способ выражения слов, но была допущена ошибка в определении видов связи, 
словосочетания было охарактеризованы по всем параметрам, допущено нару-
шение последовательности порядка разбора.
5
учащийся выполнил синтаксический разбор словосочетания. выделены сло-
восочетания, выделены графически главные и зависимые слова, определён 
способ выражения всех слов словосочетания, правильно определены виды 
связи, словосочетания были охарактеризованы по всем параметрам, соблюдён 
порядок разбора.
система критериев оценивания :
«5» - 17–21 баллов «4» - 15–16 баллов «3» - 12–14 баллов «2» - 11 баллов и меньше 
после выполнения работы учащиеся могут участвовать в процессе оценивания, что позволит повы-
сить мотивацию и аналитические способности.процесс оценивания проводится методом само- или взаи-
мооценки.Заинтересованность проявляют учащиеся при составлении критериев для составления колла-
жей, написания эссе, рассказов, сказок, стихов. несомненно, активные методы обучения, блистательно 
пропагандируемые Д.н.кавтарадзе, находят свое место на уроке [3, c.9]. каждая форма работы оценива-
ется по критериям. в ходе поисков новых подходов в оценочной деятельности применялась комплексная 
оценка учащихся. 
одним из интереснейших методов критериального оценивания является метод проектов. в проектной 
деятельности формируются ключевые компетентности, развивается ученическая мотивация самостоя-
тельного поиска, реализуется проблемно-эвристическое обучение. четко прописанные критерии стано-
вятся основными элементами анализа работы ученика. в проектной работе оцениваются не только зна-
ния, но и коммуникативные умения, работа с информацией, личностные качества участников. 
при использовании критериального оценивания необходимо отметить определенные минусы:
- трудность вовлечения родителей в учебный процесс;
- трудоемкость разработки дескрипторов к разным видам работ.
но педагоги готовы к новой системе оценивания.
итак, использование критериальной системы оценивания при проверке знаний учащихся делает про-
цесс обучения демократичным, объективным и прозрачным. воспитывает и развивает самоменеджмент 
и самооценку учащихся. А самооценка и взаимооценивание является сильным стимулом в обучении.
использованная литература
1. красноборова А. А. критериальное оценивание в школе. пермь.:2010.
2. колесникова т.новые технологии в обучении. м.:2011
3. кавтарадзе Д.н. обучение и игра. введение в интерактивные методы обучения.
м.: просвещение, 2009.

жүктеу/скачать 4,54 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: