ВЕСТНИК КазНПУ им. Абая, серия «Физико-математические науки», №
4
(80), 2022 г.
205
Кесте 2. Эвтагогика негізінде өздік жұмысты бағалау критерийлері мен көрсеткіштері (цифрлық із
бойынша) (х, у индексінің белгіленуі)
Студенттің өзіндік жұмысының сапасын бағалау үшін бағалау тәртібін анықтайтын критерийлер
жиынтығын
белгілеу, көрсеткіштердің жиынтық мәндеріне сәйкес әр студенттің өзіндік жұмысын
бағалайтын сандық көрсеткіштер мен алгоритмдерді таңдау қажет. 1-кестеде бағалаудың мүмкін
критерийлері және олардың оқуын бағалау критерийлері, тесттер және жеке тапсырмалар берілген
Абай атындағы ҚазҰПУ-нің ХАБАРШЫСЫ, «Физика-математика ғылымдары» сериясы, №
4
(80), 2022
206
(олардың барлығын цифрлық платформаға кіретін цифрлық із талдауы негізінде алуға болады). Әр
индикатордың семантикалық мазмұны жағымды құбылыстарды немесе процестерді көрсетуі керек.
Мысалы, X5 көрсеткіші «күндер неғұрлым аз болса, соғұрлым жақсы» дегенді білдіреді, сондықтан
есептеулер оның инверсиясын пайдаланады. Таралудың асимметриялық сипаты x8 және x9
өлшемдеріне ие, өйткені
студенттер тестті бастайды, оны ашық қалдырады, содан кейін бірнеше
сағаттан кейін шамадан тыс белсенді студенттер көптеген өнімді әрекеттерге ие болуы мүмкін (X6
көрсеткіші). Деректерді дайындау кезінде көрсеткіштердің абсолютті мәндерінен олардың
нормаланған мәндеріне көшу жүзеге асырылады.
Сандық ізге негізделген студенттердің өзіндік жұмысын бағалау
алгоритмі Бірнеше дәйекті
кезеңдерді қамтиды:
1) цифрлық платформаның міндеттері негізінде білім беру талдауының цифрлық іздерін жинау және
оларды деректер базасына импорттау;
2) 1-кестеде келтірілген көрсеткіштер бойынша көрсеткіштерді қалыптастыру;
3) көрсеткіштерді қалыпқа келтіру және түзету;
4) көрсеткіштердің нормаланған мәндерінің орташа арифметикалық мәні ретінде әрбір критерий
бойынша жалпыланған көрсеткішті есептеу;
5) әрбір критерий бойынша орташа өлшенген студенттің рейтингін есептеу;
6) өз бетінше жұмыс нәтижелері бойынша студенттерді топтарға біріктіру:
1 топ-жоғары деңгейде өз бетінше жұмыс
істейтін студенттер;
2 топ-орта деңгейде өз бетінше жұмыс істейтін студенттер;
3 топ-төмен деңгейде өз бетінше жұмыс істейтін студенттер.
Жоғарыда сипатталған өзін-өзі бағалау алгоритмі 2020/2021 оқу жылында Абай атындағы Қазақ
ұлттық педагогикалық университетінде жүзеге асырылды. «Практикалық шет тілдері» пәні
қашықтықтан оқытылды. Сабақтарды 18 оқытушы жүргізді және LMS Oqylyq сайтында
орналастырылған курстың онлайн құрамдас бөлігі барлығына бірдей болды. Экспериментке қатысқан
студенттердің жалпы саны – 494 адам.
Әр тақырыпты зерттегеннен кейін сандық платформада сандық іздер жиналып, талданады. Өздік
жұмыс аясында студенттер курстың бес модуліне бөлінген 20 оқыту тестін және цифрлық платформада
бес жеке тапсырманы орындады. Бұл жағдайда модуль бойынша өзіндік жұмысты бағалау алгоритмі
әр тапсырма үшін бөлек пайдаланылды. Студенттердің өзіндік жұмысын тиімді ұйымдастыру негізінде
инновациялық технологияларды қолдану маңызды (кесте 3). Бірінші және екінші семестрдегі аралық
аттестаттау нәтижелері бойынша барлық студенттер қорытынды бағалау негізінде үлгерім топтарына
бөлінді: «өте жақсы», «жақсы»,» «қанағаттанарлық» және «қанағаттанарлықсыз» –
бұл емтиханды
бірінші рет тапсырмаған студенттер тобы. 1-суреттен көріп отырғанымыздай, жоғары деңгейлі
студенттер жоспарланған уақыттың 80%-дан астамын қашықтықтан оқуға жұмсады, ал
басқа
студенттер уақыттың жартысынан көбін жұмсады. Бұл академиялық жетістіктер мен студенттердің
цифрлық платформада өз бетінше жұмыс істеуге кететін уақыты арасындағы байланысты көрсетеді.
Сурет 1. Өз бетінше жұмыс істеу уақыты
Қашықтықтан оқыту кезінде студенттердің өзіндік жұмысын тиімді ұйымдастыруға ұсынылатын
инновациялық технологиялар 3-кестеде берілген.
ВЕСТНИК КазНПУ им. Абая, серия «Физико-математические науки», №
4
(80), 2022 г.
207
Кесте 3. Қашықтықтан оқыту кезінде студенттердің өзіндік жұмысын тиімді ұйымдастыруға
ұсынылатын инновациялық технологиялар
4-кестеде студенттердің тәуелсіз тапсырмаларды сәтті орындауға байланысты топтарға бөлінуі
көрсетілген. Үздік студенттердің 93% және 76% - ы бірінші және екінші үлгерім топтарына, ал 47% -
ы үштіктер мен 68% - ы үшінші топқа кірді.
Кесте 4. Студенттерді тақырыпқа байланысты топтарға бөлу
Бұл ұсынылған қорытынды үлгерім алгоритмдерінің дұрыстығын
растайды және оларды
қашықтықтан оқыту кезінде білім алушыларды бағалау үшін пайдалануға мүмкіндік береді. Үшінші
топтың барлық студенттері «тәуекел тобына» жатады, олардың әрқайсысы бойынша оқытушыға
олардың цифрлық платформадағы қызметі туралы егжей-тегжейлі цифрлық із жасалады және
ұсынылады. Әр тақырыпты оқығаннан кейін жоғары үлгерім тобынан төмен деңгейлі топқа ауысқан
студенттердің тізімі жасалады. Модульге бірнеше рет ауысқан студенттер ерекше назар аударуды
қажет етеді. Мұндай студенттер жалпы санның аз пайызын құрайды (шамамен 6,5%) және оқытушы
әр жағдайда уақтылы түзетулер енгізе алады.
Осылайша, пәнді оқу барысында цифрлық із және
мұғалімнің білім беру траекториясын түзету мүмкіндігі негізінде студенттің өзіндік жұмысын
объективті бағалау туралы ақпарат алуға болады. Эксперименттік және бақылау сыныптарындағы тест
нәтижелерін салыстыру мақсатында білім мен дағдыларды игеру сапасын негіздеу үшін 2-критерий
әдісі қолданылды.
Бұл әдісті таңдау кезінде келесі шарттар ескерілді:
1)
салыстырмалы және тәуелсіз сайлау кездейсоқ болды;
2)
таңдаудың тәуелсіздігі;
3)
өлшеу шкаласы бірнеше разрядтардың номиналды шкаласынан аспайды.
Абай атындағы ҚазҰПУ-нің ХАБАРШЫСЫ, «Физика-математика ғылымдары» сериясы, №
4
(80), 2022
208
Өлшеу шкаласындағы разрядтардың аз санына байланысты (4 санат) біз эксперимент барысында
алынған мәндер 2 х С кесте түрінде жазылған жағдайларда алынған бір жақты 2
критерийді
қолданамыз.
Достарыңызбен бөлісу: