196
Қосымша
ГЛОССАРИЙ
Абсалюттік монархия
– мемлекеттің түрі. Абсолюттік
монархияның түрлері: мемлекет басшысы (әдетте мұрагерлік)
заң шығару және атқару биліктерін ӛзінің шенеуніктерінің кӛ-
мегімен
қоса атқарады, тұрақты әскер, қалыптасқан бюрокра-
тиялық аппарат, мемлекеттік алымның жалпыға ортақ жүйесі,
мемлекеттің
бірыңғай заңы, бірыңғай жалпы мемлекеттік эко-
номикалық саясат.
Автократия
– бір адамның шексіз билігіне негізделген
басқару жүйесі.
Аннекция
(
лат.
Annexus – қойып алу) –
мемлекеттің,
басқа мемлекетке жататын аумағын заңсыз түрде қосып алуы.
Аннекция халықаралық тәжірибеде, феодалдық және ка-
питалистік мемлекеттерде кең тарады. Әсіресе, аннекция, отар-
лы экспансияның құралы ретінде жиі қолданылды. (мыс.,
Босния және Герцоговинаға Австро-Венгрияның А. 1908; Ұлы
Британияның – бур мемлекеттеріне 1900 және Кипр аралдарына
А.; АҚШ-тың ХІХ ғасырдың аяғындағы Гавай аралдарына А.;
және т.б.). Аннекция
екінші дүние жүзілік соғыста
,
гитлерлік
және жапон оккупанттары аумақтарды басып алу кезінде, іске
асырылды.
Альтернат
(
лат.
аlternus – кезектесіп) – халықаралық ке-
лісім данасына сай, келісуші тараптардың
қол қоюуына арнал-
ған, тараптардың атаулары, ӛкілеттердің қолдары, мӛрлері со-
нымен қатар келісім мәтіні келісуші жақтың тілінде жасалып,
бірінші орынға орналастыру ережесі.
Бірінші қол қоюшыларға,
келісім мәтінінің сол жақ беті құрметті орын болып саналады
немемесе егер де қолдар бірінің астына бірі қойылса,
онда жо-
ғарғы орын. Альтернатты қолдану, келісуші тараптардың теңді-
гін кӛрсетеді. Альтернат, әдетте, екі тілде жасалған екі жақты
келісімдерде қатаң сақталады. Кӛпжақты келісімдерде альтер-
нат сирек қолданылады.
Апартеид
– (бӛлек ӛмір сүру), Оңтүстік-Африка
Одағы-
ның үкіметінде қолданылған, нәсілдік дискриминация және
сегрегацияның шектен шыққан түрі.
