Нуржігіт Алтынбеков 65
қоспасымен (Ван-Гизон тәсілі), эластикалық талшықтар
–
фукселинмен немесе
орсеинмен бояғанда, ал ретикулалық талшықтар күмісті тұздармен (ретикулалық
талшықтар аргирофильді, яғни күмісті қабылдағыш) жақсы айқындалады.
Дәнекер тінде белок пен гликозамингликандарды (фибробласт, ретикулалық
жасуша), бірқатар белсенді биологиялық заттарды түзетін (лаброцит, немесе тоқ
жасуша) жасушалардан басқа, фагоцитоз (полиморфядролы лейкоцит,
гистиоцит, макрофаг) бен иммундық жауапты қамтамасыз ететін (плазмабласт
пен плазмацит, лимфоцит, макрофаг) гематогендік жасушалар да бар.
Строма-тамырлық диспротеиноздарға
мукоидты ісіну, фибриноидты ісіну (фибриноид), гиалиноз бен
амилоидоз жатады.
Бірсыпыра жағдайда мукоидты ісіну, фибриноидты ісіну мен гиалиноз
үдерістері дәнекер тін ыдырауының бірі екіншісіне біртіндеп ұласатын
стадиялары болып табылады. Бұл үдерістердің даму барысында дәнекер тін-
тамыраралық өткізгіштік артып (плазмаррагия), қанның плазмасындағы өнімдер
негізгі затқа өтеді және дәнекер тіндік элемент ыдырап (деструкция), белок
(белок-полисахарид) кешендері түзіледі. Амилоидоздың бұл үдерістерден
айырмашылығы – амилоидтың құрамында амилоидбласт деп аталатын
жасушаларда түзілетін, қалыпты жағдайда болмайтын фибриллалы белок бар (ІІ
тәсім).
II тәсім. Строма-тамырлық диспротеиноздардың морфогенезі Мукоиды ісіну Мукоидты ісіну – дәнекер тіннің үстіртін дәрежедегі, қайтымды ыдырауы.
Оның
даму
барысында
негізгі
затта
гиалурон
қышқылы
мен
гликозамингликандар
көбейеді
және
олардың
құрамы
өзгереді.
Гликозамингликандар гидрофильді, сондықтан олар көбейсе, тін-тамыраралық
Деструкция мен плазмаррагия дамып, белок-
полисахаридті кешендер (фибриноид)
түзіледі
Фибриноидты
ісіну
(фибриноид
)
Деструкция, плазмаррагия, плазмалық
белоктар преципитациясы дамып, гиалинді
белок түзіледі
Гиалиноз
Жасушалар
(амилоидбластылар) аномал фибриллалы
белок түзіп, плазмаррагия дамып,
гликопротеид-амилоид түзіледі
Д
ән
ек
ер
т
ін
ні
ң
не
гі
зг
і з
ат
ы
м
ен
та
лш
ы
қт
ар
ы
Амилоидоз
Белоктар мен гликозогликандар алмасуы
бұзылып, плазмаррагия дамып, коллаген
талшықтары ісінеді
Мукоидты
ісіну