Сурет-63. Диагностика принциптері Креативтілікті дарындылық деп қарастырушылардың бірі – Е.П.Торенс. Ол
дарындылық
білімдердің
кемшіліктерді,
білмейтіндерін,
жетіспейтін
элементтерді және т.б. жақын қабылдайтын дарындылық ақауларын көрсетіп
берді. Дарынды балалармен жүргізілген жұмыс, әрбір бағаланатын фактор бір
өлшеммен байланысты болады. Мектеп жасындағы балалармен жүргізілетін
дигностикалық жұмыстың түзетуші (коррекциялық), дамытушы әсері де оған
параллель болуы керек. Зерттеуші балалардың өзара қарым-қатынас құруына,
оның психикалық дамуына және дарындылық дамуына жағдай жасайтындығын
көрсетеді.
Онда негізгі үш жағдай көрсетіледі:
баланың өзара қарым-қатынасы, ересектермен қарым-қатынасы
нәтижесінде қалыптасады;
мектеп жүйесінде ғана кейбір іс-әрекет түрлерін меңгеруге болады, яғни
топпен ересек адамдардың қатынасын бірлесіп, қайта жаңғырта алады, соның
нәтижесінде баланың бойында түрлі қасиеттер қалыптаса бастайды;
балалар тобында мінез-құлықтың, жүріс-тұрыстың нормалары мен
адамгершілік қасиеттерін меңгеріп, жаттығуға және дарындылықтың алғашқы
сатысын қалыптастыра бастайды.
Диагностика принциптері Ұзақ уақыттылық принципі Тренингтік әдістер мен тәсілдерді қолдану принципі Кешенді бағалау принципі Жоғары санатты тәжірибелі мамандарды тарту принципі Экологиялық әдіс диагностикасына сүйену принципі
196
Балалардың шығармашылық дарындылығын зерттеуде Е.Торренстің
әдістемесі жалпы креативтілік көрсеткіштерді көрсетіп қана қоймай, оның жеке
ерекшеліктерін айқындайды (64-сурет).