Қазақстан республикасы білім және ғылым министрілігі ұсынады

197
Соған сәйкес, дарындылықты анықтауға негіз болатын дарынды 
балалардың төмендегідей 3 категориясын бөліп көрсетуге болады: 

ақыл-ой дамуының ерекше жоғары деңгейіне ие балалар (мұндай 
балалар көбінесе мектепке дейінгі және бастауыш мектеп жасында кездеседі); 

арнайы ақыл-ой дарындылығының белгілеріне ие балалар – ғылымның 
белгілі бір саласындағы дарындылық (мұндай балалар жеткіншектік жаста 
анықталады); 

белгілі бір себептерге байланысты оқу іс-әрекетінде ешқандай 
табыстарға қол жеткізбеген, алайда танымдық белсенділігімен, психикалық 
жүйесінің біртумалылығымен және ақыл-ой қорының бірегейлілігімен 
ерекшеленетін балалар (мұндай балалардың мүмкіншіліктері көбінесе, жоғарғы 
сыныпта көрініс береді). 
Атақты 
американ 
педагогі 
Л.Холлингуорт 
педагогтар 
мен
ата-аналарға дарынды балалардың төмендегідей кейбір ерекшеліктеріне мән 
беруді ұсынады: 

Мектепті жақтырмау:
мұндай қатынас көбінесе оқу бағдарламасының 
қызықсыз, зеріктіргіш болуынан туындайды. 

Ойындағы қызығулар:
дарынды балаларға күрделі ойындар ұнайды, 
сондықтан 
орташа 
қабілетке 
ие 
достарының 
ойындары 
оларды 
қызықтырмайды. 

Конформдылық:
дарынды 
балалар 
стандартты 
талаптарды 
қабылдамайды және конформизмге әуес болмайды, әсіресе сол стандарттар 
олардың қызығуларына қарама-қайшы немесе мағынасыз болатын болса. 

Философиялық мәселелерге шому:
дарынды балалар өлім, өлімнен 
кейінгі өмір, діни сенімдер тәрізді құбылыстар туралы ойланады. 

Физикалық, интеллектуалдық және әлеуметтік дамудың сәйкес 
болмауы:
дарынды балалар көбінесе өздерінен жасы үлкен балалармен
қарым-қатынас жасағанды ұнатады, соның салдарынан оларға көшбасшы болу 
қиынға соғады. 
Дарынды 
балалармен 
жүргізілетін 
жұмыстардағы 
педагогикалық
іс-әрекетте, мектепке бейімделу кезеңінде пайда болатын мәселелерді де 
ескерген жөн.
Дарынды 
балалармен 
жүргізілетін 
жұмыстардың 
талаптары, 
педагогикалық қағидалары 65-суретте ашылды. 
Қазіргі кездегі балалармен жүргізілетін жұмыстардағы педагогикалық
іс-әрекетте В.Григорьевский мен Н.Буторина дарынды балалармен жұмыс 
жасауға арналған төмендегідей іс-шаралар кешенін ұсынады. 
Бұл кешен үш кезеңнен тұрады: 

ата-аналар, педагогтардың топтық тестілеу және әлеуметтік топтық 
парақтардың көмегімен қабілетті балаларды анықтауы; 

әуестіліктері мен қызығуларын ескере отырып, психологиялық 
тестілеудің көмегімен балаларды диагностикалауы; 

балалардың қабілеттіліктерін дамыту және тереңдетуге бағытталған 
арнайы бағдарламалар бойынша педагогтың жүргізетін жұмысы. 

198

жүктеу/скачать 8,96 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: