Оқулық Алматы, 012 Əож 528(075. 8) Кбж 26. 12я73 т 53



Pdf көрінісі
бет52/292
Дата06.10.2023
өлшемі11,51 Mb.
#113253
түріОқулық
1   ...   48   49   50   51   52   53   54   55   ...   292
Байланысты:
tokpanov-kartografia

2.21-сурет
.
орталық (сол жақ) жəне 
стереографиялық азимутты(оңжақ) 
проекциямен құрылған бұрмалану 
эллипсі бар қалыпты азимутты 
картографиялық торлар 
2.20-сурет
.
Қалыпты азимутты
проекцияларды жобалау 
орталықтары: К

– ортасындағы; 
К

– стеореографиялық; 
К

– сыртындағы; 
К

– ортографиялық.
Ең ежелгі болып табылатын бұл проекцияны алғаш рет б.ж. д.
ІV ғасырда орталық проекцияда жұлдыздар картасын құру үшін
ежелгі грек филосафы Фалес қолданды.
Егер жерден қараса əр бір аспан денесі сфералық жазықтықтың 
ортасында орналасатын орталық проекция көрінеді. 
Егер бейнелеу жазықтығының шармен жанасатын ор-
нына қарама-қарсы нүкте К
2
жобаланса стереографиялық 
картографиялық тор алынады. Ол өзінің қасиеті жағынан 
ұзындықтың бұрмалануы орталық проекцияға қарағанда аз тең 
бұрышты проекцияға жатады. Жарты шарлардың шегіндегі əр бір 


83
нүктеде
m
=
n
тең жəне оның бұрмалану көрсеткіші орталығында 
1 шетінде 2 дейін өзгереді. Ауданның бұрмалану көрсеткіші Р сол 
бағытта 1 мен 4 аралығында ауытқиды [2.22-сурет].
2.22-суретте көлденең азимутты стеореографиялық проекция 
көрсетілген.
Көлденең стеореографиялық тордың меридиандары мен 
праллельдің пішіні доға тəрізді. Ортасындағы экватор мен 
орталық меридианның аралығының өлшеміне қарағанда, шеткі 
бөліктерінің аралықтары шамамен екі есеге дейін артады. Бұл 
торда қалыпты нұсқадағы сияқты 

мен 
b
көрсеткіші орталығында 
1 мен шетінде 2 аралығында өзгереді. Стереографиялық проекци-
ялар ежелден белгілі. Б. ж. д. ІІ ғасырда астроном 
Гиппарх 
құрған 
бұл проекцияны ХХ ғасырдың бірінші ширегіне дейін батыс жəне 
шығыс жарты шарларының карталары үшін қолданды .


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   48   49   50   51   52   53   54   55   ...   292




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет