Оқулық Алматы, 012 Əож 528(075. 8) Кбж 26. 12я73 т 53

84
көрсеткіштері де кемиді. (теориялық тұрғыдан орталығында 1 ден 
шетінде 0-ге дейін кемиді) Ал проекциядағы параллельдердің ра-
диусы олардың глобустағы радиусына тең. Жобалау барысында 
өзгермейтіндіктен, олардың бойында ұзындықтың бұрмалануы 
жоқ (
п
=1). Бұл осы проекцияда 
m
=
b
; 
 п
=
a
; 0<
p
<1 екенін көрсетеді. 
Проекцияда картаның шетіне қарай артуы күшейетін бұрыштың 
бұрмалануы бар. Қасиеттерінің жиынтығы бойынша теңаралық 
еркін проекцияға жатады.
Б.ж.д. ІІ ғасырда Ежелгі Грецияда 
Аполлони
құрған ортогра-
фиялық проекцияны қазіргі кезде оқу карталарында ғарыштық 
дене ретіндегі Жер бетін, сонымен қатар, Айды жəне Күн жүйе-
сіндегі ғаламшарларды кескіндеу үшін қолданылады. Ол аспан 
денелерін жерден немесе кеңістікті ғарыштан суретке түсі 
ру 
барысында бақылаушы нысанның диаметрінен жүздеген есе 
алыс қашықтықта тұрады. Бұл жағдайда көру сəулелері нысан -
дағы бір-біріне қарама-қарсы тұрған диаметрдің шеткі нүк теле-
рін іс жүзінде бір-біріне бағыттас етіп көрсетеді. Ал нысан ның 
бейнесі немесе суреті ортографиялық проекцияда құрыл ған дай 
болады. Көбінесе көлденең жəне көлбеу азимутты орто графия-
лық проекция көп қолданылады. Атап айтсақ, 6 сынып тың гео-
гра фиялық атласында жердің бетіне түсетін күн сəуле сінің айыр-
машылықтарының сызба-нұсқасы, Жердің жарты шар 
ларының 
кар таларын көлденең азимутты, жердің күнді айнала қозғалуын 
көр сету барысында төрт кескіні көлбеу азимутты ортографиялық 
прое кциямен құрылған [2.23-сурет].
2.23-сурет.
 
Көлденең (сол жақтағы) жəне көлбеу азимутты (оңжақтағы) 
ортографиялық азимутты проекцияда құрылған қалыпты картографиялық торы

жүктеу/скачать 11,51 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: