87
2. Ішкі шеңбердің ішін тік жəне көлденең диаметрін
бірін-бірі қиып өтетіндей тең бөлікке бөлетіндей түзу сызық
жүргізеді.
3. Шеңбердің сол жақ жоғарғы бөлігін аралығы тең бола-
тын тоғыз градустық бөліктерге (меридиандарға) бөледі.
4. Шеңбердің тік диаметріне жанасатын түзу жүргізеді
[2.26 сурет].
5. Түзу сəуле тəрізді жүргізілген меридиан сызығының бір-
бірімен түйліскен ортасындағы жанасатын нүктесінен бастап
10º доғаның аралығын циркульмен өлшеп тоғыз бөлікке бөледі.
Белгілеген нүктелердің аралығы қосалқы сызбадан алынған
параллельдерді жүргізу ретін айқындайтын радиус болып
табылады.
6. Соңғы сызбада қарындашпен бір-біріне қарама-қарсы
өзара перпендикуляр түзу диаметр жүргіземіз. Олардың
қилысатын нүктесінен радиусын бойлай үлкен шеңберден ба-
стап белгіленген нүктелерді қосатын шеңберлер жүргізеді.
7. Меридиандарды жүргізу үшін шеңбердің əрбір төрттен
бір бөлігін аралығы теңдей тоғыз бөлікке бөлген түзу жүргізеді.
Шеңбердің нақты ортасынан өту үшін бір-біріне қарама-қарсы
нүктелерді қосу арқылы жүргізеді. Картаның бұрыштамаларын
сызып меридиандар мен параллельдердің градустарын
белгілейді. Бұл жағдайда қосалқы сызбаны сызбаса да болады.
Оның орнына соңғы сызбада шеңбердің түзетілген доғаларына
тең экватордың радиусында шеңбер жүргізеді.
ρ=
⋅
4
2
R
π
1
М
=
50000000
2
637111700
1412592
.
3
⋅
⋅
=20,01см.
Басқа параллельдерді жүргізу үшін əрбір жарты диаметрді
екі бөлікке бөледі жəне бөлген нүкте арқылы шеңберлер (па-
раллельдер) жүргізеді.
Достарыңызбен бөлісу: