П у бли ка сы м әдениет, а қ п а ра т ж ә н е қ о ға м д ы қ к е л іс ім м и н и с т р л іг ін щ м ем л е к етт ік тілді дам ы ту бағдарламасы


лт: бұлт, жалт-жұлт, жылт, кічт, қалт-құлт, қылт, мөлт, мүлт, селт, шалт, шолт; зат есім



Pdf көрінісі
бет116/497
Дата14.10.2023
өлшемі38,54 Mb.
#113886
1   ...   112   113   114   115   116   117   118   119   ...   497
Байланысты:
kazak grammatikasy fonetika sozzhasam morfologiia sintaksis

лт: бұлт, жалт-жұлт, жылт, кічт, қалт-құлт,
қылт, мөлт, мүлт, селт, шалт, шолт;
зат есім: бұлт, кілт, салт, ұлт;
етістік: жонелт, кенелт, ойлант;
лш: балш, былш, қалш;
ңқ: аңқ, қаңқ, маңқ, таңқ, тыңқ, саңқ, сұңқ, тоңқ,
шаңқ, ыңқ;
зат есім: даңқ;
ңк: еңк, дүңк, кеңк, күңк, мүңк, шіңк;
зат есім: реңк;
пт: зат есім: ант, жент, кент, қант, құнт;
мп: күмп, қомп, томп;
йт: есш -ет іст ік создер: адырайт, бадырайт,
бақырайт, айт, бүйт, бит, жайт, ит, күйт, қайт,
өйт, тэйт, едірейт, күдірейт, сүмірейт;
йк: қиқ, шиқ;
уп: әуп;
уһ: уһ (үуһ).
Сөйтіп, қос дауыссызға аяқталатын сөздер 
алдымен еліктеуіштер. Етістік сөздердің біразы 
туынды болып келеді (
ж өнел-т, кенел-т , ай-т,
сой-т, бүй-т, едірей-т, сүмірей-т).
Қос дауыс- 
сызға аяқталатын зат есімдердің дені кірме сөздер. 
Олардың қайсыбірі жазу арқылы қалы птасқан. 
Мәселен: 
даңқ, реңк.
Тілде 
рең 
түрінде қалыптас- 
қан сөз қайтадан араб: парсылық дыбысталу (ранг) 
үлгісіне коше бастады. М ұның озі тілім іздеңқ, 
нк 
қос дауы ссы зы на аяқталған есім, етістік 
создердің жоқ екенін елемеуден туған.
С оңғы жылдары баспасөзде 
түрік
сөзі 
түрк
түрінде жазыла бастады. Бұндай 
(рк) 
тіркес тек 
еліктеу сөздерге ған атэн .
Ал зат есім 
бұлт
түркі тілдерінің бәрінде де 
екі буынды. Қ азақ тілінде.де оның 
бұлыт
(ай- 
тылуы 
бұлұт)
екені дау тудырмаса керек. Осы- 
лай еліктеуішке омоним болып жүрген сөздің 
бірі - зат есім 
кілт.
Парсы тіліндегі айтылуын 
(калит) ескерм егеннің өзінде, ол 
кіліт
(
кіл-т і,
кіл-т ім)
екені анық.
Қ азақ тілінде 
и, у 
дейтін дауыстылар ж оқ, 
әріп бар. С оң ғы буында дауыссыздың алдында 
жазылатын осы әріптердің дыбыс құрамы мы- 
надай (емле сөздігі бойынша):


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   112   113   114   115   116   117   118   119   ...   497




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет