Электржетек жұмысының тұрақтылығы

59
Сур. 2.11. Электр қозғалтқышы мен механизмдердің біріктірілген 
механикалық сипаттамалары
-
Сур. а ) механикалық сипаттамалары: электр қозғалтқышының 1; 
шығырдың ( Кранның) 2; орталықтан тепкіш сорғының 3.
Электр 
қозғалтқышы 
мен 
механизмнің 
механикалық 
сипаттамаларының қиылысу нүктесі жетектің тұрақты жұмыс режиміне 
сәйкес келеді, өйткені дәл осы кезде электр қозғалтқышының бұрыштық 
жылдамдығы механизмнің бұрыштық жылдамдығына тең, ал сол сияқты 
қозғалтқыштың айналмалы электромагниттік моменті механизмнің тежегіш 
моментіне тең болады.
Тұрақтылықты тексеру үшін жүйені статикалық жұмыс режимінен 
динамикалық режимге ауыстыру керек, бұл сыртқы бұзушы әсер етеді.
Естеріңізге сала кетейік, жүйе тұрақты деп аталады, егер ол тепе
-
теңдік күйінен шығарылып, өзіне берілсе, уақыт өте келе ескі күйге оралады 
немесе жаңа күйге ауысады.
Электржетектің жылдамдығын реттеу.
Жылдамдықты реттеу машиналар мен механизмдердің атқарушы 
органдарының қозғалыс жылдамдығын реттеу мақсатында қозғалтқыш 
жылдамдығын мәжбүрлі түрде өзгерту болып табылады. Жалпы жағдайда 
қозғалтқыштардың жылдамдығын реттеу
-
және бұл жылдамдықты белгілі бір 
деңгейде ұстап тұруды білдіреді 
–
екі жолмен
-
параметрлік және жабық 
жүйелерде жүзеге асырылуы мүмкін.
Параметрлік әдіспен реттеуге қозғалтқыштардың Электр тізбектерінің 
кез
-
келген параметрлерін немесе қуат кернеуін өзгерту арқылы қол 
жеткізіледі, мысалы, әртүрлі қосымша элементтер: резисторлар, 
конденсаторлар, индуктивтер. Мұндай жылдамдықты реттеу сапасы әдетте 
өте жоғары емес.
Егер жоғары сапалы көрсеткіштері бар жылдамдықты реттеу процесін 
алу қажет болса, олар электр жетегінің жабық жүйелеріне өтеді, онда 

60
қозғалтқышқа әсер ету әдетте қозғалтқышқа берілген кернеуді немесе осы 
кернеудің жиілігін немесе екеуін де өзгерту арқылы жүзеге асырылады. Ол 
үшін тұрақты және айнымалы токтың әртүрлі түрлендіргіштері 
қолданылады.
Жылдамдықты сандық реттеу бес негізгі көрсеткішпен сипатталады.
1.
Реттеу диапазоны қозғалтқыш білігіне жүктеменің өзгеруінің 
берілген шектерінде максималды ωm және минималды ωmin: d = ωmh / ωmin 
қатынасы арқылы анықталады.
Әр түрлі жұмыс машиналары(сурет.2.12) реттеудің әртүрлі 
диапазондарын талап етеді. Сонымен, илемдеу диірмендері d = 20 
- 50 
диапазонымен сипатталады, D = 3 
- 4 -
тен d = 50
-
1000 және одан жоғары 
станоктар, d = 20 қағаз машиналары және т. б.
Сур.2.12 реттелетін қозғалтқыштар
2.
Жылдамдықты реттеу бағыты алынған жасанды сипаттамалардың 
табиғиға қатысты орналасуымен анықталады. Егер олар табиғидан жоғары 
орналасса, онда олар жылдамдықты негізгіден жоғары, егер негізгіден төмен 
болса, реттеу туралы айтады. Жасанды сипаттамалардың табиғи 
сипаттамадан жоғары және төмен орналасуы екі аймақты реттеуді 
қамтамасыз етеді.
3.
Жылдамдықты реттеудің тегістігі осы диапазонда алынған жасанды 
сипаттамалардың санымен анықталады: олар неғұрлым көп болса, 
жылдамдықты реттеу тегіс болады. Тегістік(2.3) коэффициентімен 
бағаланады, ол екі жақын сипаттамадағы жылдамдықтар қатынасы ретінде 
табылады
Кпл = ωi 
-
ω
i-1, (2.3),
мұндағы ωi және ωi
-1 –
I және (i
-
1) Жасанды сипаттамалардағы 
жылдамдықтар.
Ең үлкен тегістікке кернеу мен жиілік түрлендіргіштерін қолдана 
отырып, жабық жүйелерде қол жеткізіледі(сурет.2.13), кішігірім тегіс әдетте 
параметрлік реттеу әдістеріне сәйкес келеді. Жылдамдықты біртіндеп реттеу 
кезінде технологиялық процесс сапалы жүреді, өнімнің сапасы жақсарады, 
электр жетегінің өнімділігі артады және т. б.

61
4.
Технологтың берілген реттеу жылдамдығын сақтаудағы тұрақтылық 
электр қозғалтқышының механикалық сипаттамасының қаттылығына 
байланысты. Неғұрлым қатаң механикалық сипаттаманы тек жабық электр 
жетектерінде алуға болады. Ашық электр жетегінде және тым төмен 
жылдамдықта және қарсылық моментінің ауытқуларында үлкен жылдамдық 
ауытқулары болады, бұл қолайсыз.
5.
Жылдамдықты реттеу кезінде қозғалтқышқа рұқсат етілген жүктеме 
қуат бөлігіндегі ағынға байланысты. Бұл ток номиналды мәннен аспауы 
керек. Олай болмаған жағдайда, қозғалтқыш перегреваться. Рұқсат етілген 
ток атқарушы органның механикалық сипаттамасының түріне және 
жылдамдықты реттеудің қолданылатын әдісіне байланысты [12].
Сур.2.13. Қозғалтқыш және жылдамдық реттегіші

жүктеу/скачать 5,79 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: