227
оның жүзеге асатын орта мен байланыстары мен тәуелділіктерін
айқындауға бағытталған.
Жеке тұлғалық жағдаяттық
теория: 1) көшбасшының сипат-
тары
мен мотивтері; 2) ізбасарларының санасында соңынан еруге
ұмтылдыратын көшбасшылық бейне мен мотивтер; 3) көшбасшы
рөлінің сипаттамасы; 4) көшбасшының
атқаратын қызметі мен
оның ізбасарларын баулитын ресми және құқықтық параметрлерін
тудырады.
Көшбасшылық ізбасардың функциясын күту
(экспентация)
деп, теорияның мазмұнында көшбасшы, бәрінен бұрын өзінің
соңынан басқаларды ертіп, алып жүретін адам тұрғысынан
қарастырылады. Өзін қоршаған адамдарда оңды пікір қалдыру және
сендіре білу мүмкіндігі ерекше маңызды болып табылады. Бұл
теория қазіргі заманғы қоғам өмірінде
барынша таралымға ие
болуда, әсіресе ол саяси қызметте саясаткерлердің өздерінің
көпшілікке танымал болуы және жақтаушыларына әсер етуі үшін
қажеттілік туындатуда.
ХХ ғасырдың 90-шы жылдарындағы
көшбасшылықтың
құндылық
теориясы
ерекше
қызығушылық
туғызады
(Г.Фейрхолфи, Сюзан және Томас Кучмарский).
Көшбасшылықтың құндылық тұжырымдамасы, бәрінен бұрын
кенеттен пайда болатын көшбасшылық үдерісті
ұйымдастыру
субъектілерінің іс-әрекеті бағытының негізі болып табылады.
Көшбасшылықты екі жақты
психологиялық үдеріс (З.Фрейд):
бір жағынан
- топтық;
екінші жағынан
- жеке. Осы үдерістердің
негізінде көшбасшының адамдарды өзіне тарта алу қабілеттілігі,
ойланбастан таңдау, шексіз қадірлеу, сүйіспеншілікке бөлену
қабілеттілігі жатыр. Ғалым бірдей тұлғалардан тұратын
адамдардың ұрпағы сол тұлғадан
көшбасшы жасай алады деп
біледі.
Көшбасшы түсінігінің жан-жақтылығы мен көпқырлылығына
байланысты оның дәл нақты, бірегей жауабын тауып айту қиын.
Этимологиялық тұрғыдан
көшбасшы болу (lead), көшбасшы
(leader) және көшбасшылық (leadership)
сөздерінің англо-саксон
тілінде негізі
Достарыңызбен бөлісу: