§ 5. МИКРООРГАНИЗМДЕР ФИЗИОЛОГИЯСЫ ЖЭНЕ
ОЛАРДЫ ЗЕРТТЕУ ЭД1СТЕР1
Микроорганизмдерд 'щ коректену!.
Барлык,
Tipi
организм
дер сиякты зат алмасу процестер! микробтарга да тэн. Ци-
топлазмасын курау ушш олар коректйс заттарга муктаж
болады.
Физиологиялык
кызметтер1 крзгалу, есш-ену жене
кебею дайын энергияны кажет етеда. Бундай энергияны мик
роорганизмдер тыныс алу процесшен камтиды. Крзгалуы ушш
микроорганизмдер коректену! тшс. Олар сырткы ортадан
кабылдаган заттарын кррытьш, ендеп,
зат алмасудын егамдерш
крршаган ортага белш шыгарады. Tipi организмнщ й рш ш к
ету жагдайлары коршап турган ортанын жагдайларымен ты-
гыз байланыста, ал титл кейде оган теуелда де болады.
Микробтар клеткасы непзйнген судан жене кургак зат-
тан турады. Мунда су мелшер175-85% курайды,
ал кургак
заттар мелшер
1
25-15% шамасында болады. Кургак, заттар
турл1 минералдык жене органикалыкзаттардан турады. Су
мен кургак заттьщ аракатынасы epтypлi микроорганизм-
дерде б1рдей болмайды. Ылгал бар жерде гана микроорга
низмдер клеткасында ете курдел
1
химиялык процестер журе
алады. Судыц 6ipa3 мелшер1 клеткадагы белоктар,
кем1рсулар жене баска да затгардыц молекулаларымен бай-
ланыскан кушнде болса, калган белш
бос куйшде кезде-
cefli. Бунда клеткага келш тускен органикалык жене ми
нералдык заттар е р т н д ! к у й т е айналып ондагы журетш
кептеген химиялык реакцияларга тйселейкдтысады.
Клеткага келш
тускен коректйс заттар турл
1
фермен-
тативтйс процестер есершен б1ркдтар езгерктерге ушырап
клетка курылымдарын курауга ж ене баска да энергияга
муктаж процестерге пайдаланылады. Ал осы энергия мен
организм курылымына кджегп материалдарды клеткалар
зат алмасуы кезшде камтиды.
Клеткадагы зат алмасуды, ягни метаболизмд1 шарт-
ты турде уш кезецге белуге болады.
Достарыңызбен бөлісу: