Биохимия кафедрасы
жүктеу/скачать 1,68 Mb. Pdf көрінісі
|
1часть-Биохимия уч.пос.каз - копия
| 18.
Ферменттің әсерін реттеу. Фермент әсерінің активаторлары мен ингибиторлары. Арнайылықты және арнайылығы жоқ эффектор-лар. Активаторлар ферменттердің белсенділіктерін арттырады, ал ингибиторлар тежейді. Екеуі де: арнайылықты және арнайылығы жоқ болып бөлінеді. Біріншілері тек бірінші ферменттің әсер ету жылдамды-ғына, ал екіншілері- бір топ ферментке әсер етеді. Ингибирленуді қайтымды және қайтымсыз деп бөледі. Қайтымды инги-бирленуде ингибитор мен субстраттың құрылыстары ұқсас болады да екеуі де субстрат-фермент және субстрат- ингибитор комплексін түзетін-діктен реакция жүрмейді. Бірақ субстраттың концентрациясы жоғары-лағанда ол ингибиторды ығыстырып шығарады, реакция жылдамдығы артады. Қайтымсыз ингибирленуде субстрат пен ингибитордың ұқсастықтары жоқ, ингибитор субстрат-фермент комплексіне қосылып катализдік реакцияны жүргізбей тежейді. Мұндай ингибиторларды парализаторлар деп те атайды. 19. Ферменттерді аллостерикалық активтендіру және тежеу. Аллостерикалық активаторлар мен ингибиторлар ферменттің құрылы-сын өзгертеді, соның нәтижесінде не ферменттің субстратқа деген ынтықтығы жоғарылайды (активатордың әсері , немесе төмендейді (ингибитордың әсері). 20. Ферменттердің жіктелуі мен номенклатурасы. Реакция арнайылықтарына қарай барлық белгілі ферменттер 6 класқа жіктеледі: 1. Оксидоредуктазалар – тотығу-тотықсыздану реакцияларын тездетеді. 2. Трансферазалар – атомды немесе атомдар тобын бір заттан екінші затқа тасымалдайды. 3. Гидролазалар – судың қатысуымен күрделі заттардың жай заттарға дейін ыдырауын катализдейді. 4. Лиазалар – күрделі заттарды судың қатысуынсыз ыдыратады. 5. Изомеразалар – изомерлену реакцияларын катализдейді. 6. Лигазалар немесе синтетазалар – АТФ-ті пайдалану арқылы синтездеу процестерін жүргізеді. Әрбір класс топқа, ал ол топшаға, ол топшадағы тұрған орындарына қарай жіктеледі. 62 Ферменттің аталуы субстраттың атына –аза жалғауы қосыла, немесе катализдейтін реакцияның атына – аза жалғауы қосыла аталады. Студенттің өзін-өзі тексеруіне арналған жаттығулар мен жағдайлық есептер 1. Ферменттердің белоктардан негізгі ерекшеліктері неде? 2. Ферменттің құрам бөліктерін атаңыз-про те ид он. 3. Ферменттің қандай бөлігі әсер ету арнайылығын, ал қандай бөлігі- субстраттық арнайылықты көрсетеді? 4. Аллостерикалық орталық дегеніміз не? 5. Изоферменттер - бір реакцияны катализдейтін ферменттің түрлері. Олардың айырмашылықтары неде? 6. Белгісіз ертінділері бар екі пробиркаға сахаразаның ерітіндісі құйылды. Пробиркаларды 37 0 С-та 15 минутке термостатқа орналастырды. Содан кейін бірінші пробиркаға Селивановтың түсті реакциясын, ал екінші пробиркаға – Феллинг реакциясын жасады. Екі реакция да оң болды. Қандай пробиркадағы реакция сахаразаның абсолюттік арнайылығын көрсетті? Пробиркада қандай субстрат бар болды? Абсолюттік арнайылық деген не? 7. Кез-келген фермент ерітіндісіне оның белсенділігін жою үшін қандай реактив қосу керек? Оның тежелуін қалай түсіндіруге болады? 8. Пепсиногеннің пепсинге айналуы бұзылған. Бұл қандай жағдайда жүреді? 9. Ферменттің қайтымды және қайтымсыз инактивацияланатынын дәлелдеңіз. 10. Әсер ету факторларының: температураның, рН-тың, субстрат пен ферменттің концентрацияларының әсерлерін қалай дәлелдейсіздер? 11. Температураның, рН-тың, субстрат пен фермент концентрацияларының оптимумы деген не? 12. Ауыр металдардың тұздары неге ферменттің белсенділігін жояды? Ол нені дәлелдейді? 13. Минералдық қышқылдар мен жоғары температураның фермент активтілігіне әсері жағынан ұқсастықтары бар ма? Түсіндіріңіз. 14. Ферменттің активсіз жағдайдан белсенділікке ауысу механизмі қандай? 15. 0 С, +4 С –та ашытқыны мұздатқышқа салып қойды. Бір тәуліктен кейін ашытқыны глюкозаның ерітіндісіне қосты да 37 С-тағы термостатқа салып қойды. Глюкозаның ашуы байқала ма? Неге? Егер оны қыздырса не байқауға болады? 63 16. Ферменттің әсерінен күрделі зат жай заттарға ыдырады. Ыдырау: а) судың қатысуынсыз жүрді. Фермент қай класқа жатады? б) ыдырау судың қатысымен жүрді. Фермент қай класқа жатады? Бұл реакция қалай аталады? 17. Белгісіз ерітіндіге оптималды температурада амилаза ерітіндісі қосылды. Ерітіндіге Люголь ерітіндісін қосқанда сұйық сары түске боялды. Пробиркада қандай ерітінді болды? Қандай өнім тузілді? Дәлелдеңіз. 18. Ерітіндінің температурасы 60 С. Бұл жағдайда амилазаның активтілігін тексеруге бола ма? жүктеу/скачать 1,68 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|