4. Пептидазалар(пептидгидролазалар), құрылымы, жіктелуі, каталити-калық әсері, орналасуы. Пептидгидролазалар топшасы белоктарға әсер етеді және пептидтік байланыстардың
үзілуіне мүмкіндік туғызады. Ол 2 топшадан тұрады:
-
эндопептидазалар- белок молекуласының ішкі жағындағы пептидтік байланыстарды
үзіп оны полипептидтерге дейін ыдыратады;
-
экзопептидазалар- полипептидтердің соңдарындағы пептидтік байланыстарды үзіп
оларды амин қышқылдарына дейін гидролиздейді.
5. Эндопептидазалар, өкілдері, каталитикалық әсері, орналасуы. Эндопептидазалар - белок молекуласының ішкі жағындағы пептидтік байланыстарды
үзіп оны полипептидтерге дейін ыдыратады. Өкілдері: пепсин, трипсин, химотрипсин,
катепсиндер. Пепсин- активсіз пепси-ноген түрінде асқазан жасушаларынан бөлінеді. Тұз
қышқылының әсе-рінен пепсиноген активті пепсинге айналады, ол белокты гидролиздеп
полипептидтерге дейін ыдыратады. Трипсин активсіз күйде ұйқы безі-нен бөлінеді де
энтеропептидазалармен
активтенеді,
ол
аргинин
мен
лизиннен
құралған
-
диаминомонокарбон қышқылдарындағы пептидтік байланыстарды үзеді.Химотрипсин ұйқы
безінде түзіледі, ол трипсин-мен активтеледі. Катепсиндер жасушаішілік ферменттер,
қабыну немесе жасушаның өлуі кезінде активтенеді.
6. Экзопептидазалар, өкілдері, каталитикалық әсері, орналасуы. Экзопептидазалар- полипептидтердің соңдарындағы пептидтік байла-ныстарды үзіп,
оларды амин қышқылдарына дейін гидролиздейді.
Өкілдері: 1)А және В карбоксипептидазалар- құрамында кофермент рө-лінде мырыш
ионы бар күрделі фермент. Олар ұйқы безінде активсіз прокарбоксипептидазалар түрінде
түзіледі де трипсинмен активтенеді. Пептидтердің С –соңынан амин қышқылдарын бөледі; 2)
аминопети-дазалар жасушаларда және ішек сөлдерінде болады. Ол пептидтерден амин
қышқылдарын N- соңынан бөліп шығарады.
