253
асосланади: сўзловчи тингловчини маълум сўзга -
ча
қўшимчасини қўшиш
ва оҳангни ўзгартириб талаффуз қилиш орқали камситади: 1.
Қани,
Жамшидча
, доскага чиқ,-деди ўқитувчи
(«Шарқ Юлдузи»дан). 2.
Қани
гапир, галстуг таққан
махсимча
!
(Мирмухсин). 3.
Хўш, бой,
хотинчангизга
раҳмингиз келдими?
(Ҳамза)
Нутқимизда -
ча
қўшимчаси қиз сўзига қўшилганда, асосан
кичрайтириш-эркалаш маъносини, йигит сўзига қўшилганда, асосан
кичрайтириш-камситиш маъно қиррасига эгадир: 1.
Сотиболди
қ
изчасини
унинг ёнидан олиб, бошқа ёққа ётқизаётганда қизча уйғонди ва
кўзини очмасдан одатдагича дуо қилди: Худоё, аямди дайдига даво
бейгин...
(А.Қаҳ.). 2.
-Сен,
йигитча
дейман, мактаб очаман деб мунча
катта кетмасанг?!
(Ч.Айтматов)
Лекин, нутқ шароитига боғлиқ равишда, йигит сўзига қўшиладиган
-
ча
баъзан ижобий муносабат ҳам ифодалаши мумкин, аммо қиз сўзига
қўшиладиган -
Достарыңызбен бөлісу: