Ўзбекистон республикаси


йигитча деб ким айтади?! (Ҳ.Наз.) 2.  Сал ўзингизни босиб олинг,  йигитча



Pdf көрінісі
бет131/303
Дата03.12.2023
өлшемі3,07 Mb.
#133510
түріМонография
1   ...   127   128   129   130   131   132   133   134   ...   303
Байланысты:
9690089a-e551-4f56-b4a9-9a2e62630397

йигитча
деб ким айтади?!
(Ҳ.Наз.) 2. 
Сал ўзингизни босиб олинг
йигитча
!
(Ҳ.Наз.). 3. 
Қизиқ эртак экан, 
отинча
, энди зерикмайдиган 
бўлдим
(Ойбек). 4. 
Бу 
отинча
 ҳам ўша тоифадан
(С.Анорбоев). 
Нутқий шароитга кўра бу қўшимча объектга субъектнинг салбий 
шахсий муносабатини билдириши мумкин. Бундай вақтда маъно 
сўзловчининг нарса-воқеага нисбатан ўзини устун қўйиш ҳиссиётига 


253 
асосланади: сўзловчи тингловчини маълум сўзга -
ча
қўшимчасини қўшиш 
ва оҳангни ўзгартириб талаффуз қилиш орқали камситади: 1. 
Қани, 
Жамшидча
, доскага чиқ,-деди ўқитувчи
(«Шарқ Юлдузи»дан). 2. 
Қани 
гапир, галстуг таққан 
махсимча
!
(Мирмухсин). 3. 
Хўш, бой, 
хотинчангизга
 раҳмингиз келдими?
(Ҳамза)
Нутқимизда -
ча
қўшимчаси қиз сўзига қўшилганда, асосан 
кичрайтириш-эркалаш маъносини, йигит сўзига қўшилганда, асосан 
кичрайтириш-камситиш маъно қиррасига эгадир: 1. 
Сотиболди 
қ
изчасини
 унинг ёнидан олиб, бошқа ёққа ётқизаётганда қизча уйғонди ва 
кўзини очмасдан одатдагича дуо қилди: Худоё, аямди дайдига даво 
бейгин...
(А.Қаҳ.). 2. 
-Сен, 
йигитча
дейман, мактаб очаман деб мунча 
катта кетмасанг?!
(Ч.Айтматов) 
Лекин, нутқ шароитига боғлиқ равишда, йигит сўзига қўшиладиган 
-
ча
баъзан ижобий муносабат ҳам ифодалаши мумкин, аммо қиз сўзига 
қўшиладиган -


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   127   128   129   130   131   132   133   134   ...   303




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет