113
Кесте 20 - Есепті талқылау
Мұғалімнің іс-әрекеті
Оқушының іс-әрекеті
1
2
Есептің шартын оқып, одан тауар өндіру
бойынша ұғымды көрсетіңіз.
Өзіндік құны
Бұл ұғым қандай екі сөзден құралған?
«Өзіндік» және «құн», дәлірек айтқанда,
«өзіне құн».
«Өзіндік», тапсырмада бұл кімге арналған? Құмыра шығаратын кәсіпорын.
«Құмыра шығару құны 2460 теңге» деген
сөзді қалай түсінесіз?
Демек,
бір
құмыраны
өндіру
кәсіпорынға 2460 теңге шығын әкеледі.
Өндіріс орны бұл ақшаны не үшін жұмсады
деп ойлайсыз?
Материалдарды,
құрал-жабдықтарды
сатып алғаны үшін, жұмысшылардың
жалақысы, көлік шығындары, электр
энергиясы шығындары.
Құннан
басқа
қандай
мөлшерлер
проблемалық жағдайды сипаттайды?
Баға және пайда.
«Пайда» сөзін мағынасы жағынан қандай
жақын сөздерді білесіз?
Өсу. Табыс. Кіріс.
Кәсіпорын бұл табысты ненің есебінен
алады?
Табысты құмыраның сатылу бағасы
оның
өзіндік
құнынан
жоғары
болғандықтан.
Берілгені: Бағасы - 2800 тг, өзіндік құны – 2460.
Табу керек: 10 құмыраны сатудан түскен пайданы
Шешуі.
2800
10 = 28000,
2460
10 = 24600,
28000 – 24600 = 3400.
«Баға» - Б, «құн» - Қ, «пайда» - П деп белгілеп, формула құрастырдық.
1) Б = Қ + П. Бұл формуладан оқушылар сату бағасы өзіндік құнынан
жоғары екендігін түсінді.
2) П = Б - Қ. Пайда сату бағасы мен өзіндік құнның айырмашылығы болады.
Осы мысалдан соң, №92 жаттығуға қайта оралып, формуланы өрнектейміз.
к б м
=
, қ - тауар құны, б = оның бағасы және м - тауар мөлшері болса, осы
формуладан төмендегілерді табамыз:
1)
К
Б
М
=
тауар мөлшері мен құны арқылы бағаны;
2)
К
М
Б
=
тауар бағасы мен құны арқылы мөлшерін.
Осы тақырыпты оқытуда мәтінді есептерді шығару процесін біз белгілі бір
кезеңдерден тұратын адамның белгілі бір әрекеті деп түсінеміз.
5 сыныпта пайызға байланысты мәтінді есептерді шығару барысында
«пайыз» ұғымының күнделікті сауда-саттық жасауда маңыздылығы бар
екендігін
оқулықтағы тапсырмалар арқылы үйретуге болады.
Достарыңызбен бөлісу: